Ballkani Perëndimor vazhdon të vuajë pasojat e përhapjes së ideologjive të ekstremizimt të dhunshëm me bazë fetare. Kthimi në vendlindje i luftëtarëve të huaj, paraqet rrezik të madh, thonë ekspertët e sigurisë.
Këto komente u bënë në një konferencë të organizuar në Uashington nga Fondacioni gjerman ‘Berghof’ dhe Programi për Menaxhimin e Konflikteve i Universitetit Johns Hopkins.
Të dhënat e Qendrës së Kosovës për Studime të Sigurisë, tregojnë se vetëm nga Kosova, në periudhën 2013-2014, 294 individë iu bashkuan organizatave terroriste në Siri dhe Irak.
Nga viti 2015 deri në vitin 2018, kësaj shifre iu bashkuan edhe 82 persona tjerë.
Shumica e shteteve të Ballkanit, vazhdojnë të përballen me problemin e ekstremizit të dhunshëm fetar.
“Në rajon janë rreth 900 persona, duke përfshirë luftëtarë të huaj, gra e fëmijë, që udhëtuan drejtë Sirisë dhe Irakut për t’iu bashkuar organizatave terroriste”, thotë Skender Perteshi, nga Qendra për Studime të Sigurisë.
Këto të dhëna u publikuan në konferencën mbi ekstremizmin e dhunshëm në Ballkanin perëndimor, organizuar nga programi për menaxhimin e konflikteve dhe fondacioni ‘Berghof’.
Sipas Engjëllushe Morinës nga fondacioni Berghof, veç ideologjisë, një nga shkaktarët kryesorë që ka ndikuar në radikalizimin e të rinjëve të Ballkanit është edhe mosfunksionimi si duhet i institucioneve shtetërore në nivel lokal.
“Faktorët që i ndihmuan ekstremizmit të dhunshëm janë dallimet në ideologji dhe identitetin fetar, institucionet jo-funksionale dhe humbja e besimit në institucione shtetërore por edhe ato fetare. Cilësia e edukimit dhe niveli i edukimit fetar është një faktor tjetër, siç është edhe papunësia, ndonëse jo ndër shkaktarët e pare sidomos tek të rinjtë”, thotë Engjellushe Morina.
Ekspertët po ashtu theksuan se shkaqe tjera që sollën ekstremizmin janë aktivitetet e pakontrolluara të disa organizatave jo-qeveritare, institucionet paralele fetare në disa vende si dhe rrjetet sociale.
Por, sot kur organizata terroriste ISIS është drejtë shuarjes, Ballkani ndeshet me një rrezik tjetër.
“Kthimi në shtëpi i luftëtarëve të huaj, duhet të vëzhgohet me kujdes”, thotë Skender Perteshi nga Qendra e Kosovës për Studime të Sigurisë.
“Kthimi i tyre në Kosovë dhe rajon është me rrezik, sepse ata pas vetes kanë një përvojë shumë të madhe, që e kanë marrë në luftë. Pas vetes sjellin një ideologji ose një nivel shumë më të madh të radikalizmit, që e kanë marrë në vendet ku kanë qenë. Mos të harrojmë se këta në kohën sa qëndruan në Siri dhe Irak, kanë ndërtuar një rrjet ndërkombëtar të terroristëve, që kanë kontakte jo vetëm me shqiptarët që janë atje, por edhe me individë të vendeve tjera të Lindjes së mesme dhe vendeve të Evropës. Edhe nuk e dimë arsyen, pse realisht janë kthyer, a janë kthyer se me të vërtetë janë kundër ideologjisë së përgjithshme për vendimit që e kanë marrë apo janë kthyer për shkak se kanë qenë të zhgënjyer me ISIS-in si organizatë, që nuk ka arritur t’i mbërrij qëllimet e tyre në përgjithësi”, thotë ai
Riintegrimi i këtyre personave do të kërkojë kohë dhe vullnet të institucioneve dhe shoqërisë. Megjithatë, Engjellushe Morina nga Fondacioni Berghof, mendon se ky proces është sfidë e madhe duke ditur se faktorët që çuan në ikjen e këtyre personave në zona lufte, nuk janë përmirësuar ende.
“Procesi i riintegrimit nuk do të thotë vetëm arrestimi dhe procesi gjyqësor i këtyre individëve, por plane të tjera të riintegrimit në shoqëri, ku shumica prej faktorëve dhe aktorëve kyç nuk kanë ndryshuar, lënë shumë për të dëshiruar dhe pak për të besuar se të kthyerit do të integrohen si duhet”, thotë Engjellushe Morina.
Muajin e kaluar, në Kosovë janë kthyer 110 persona nga vatrat e luftës. Shumica prej tyre janë gra dhe fëmijë.
Rreth po aq persona ishin kthyer në Kosovë në periudhën 2013-2014, mirëpo atëherë shumica prej tyre ishin luftëtarë të huaj.
Kosova ka nisur zbatimin e programit të riintegrimit, por ekspertët rekomandojnë më shumë bashkëpunim midis autoriteteve lokale dhe atyre shtetërore. /VoA/
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumëNga Rubrika
Humb kontrollin e mjetit dhe bie në Lumin Lana, vdes shoferi
“Jam Taulant Balla. Më duhen urgjent 100 mijë euro”, biznesmeni në Shqipëri bie pre e mashtrimit
Buleshkaj: Vitin e kaluar jemi njoftuar për një politikan që i ka pasë 5 milionë euro në një bankë në Zvicer
Buleshkaj: Vitin e kaluar jemi njoftuar për një politikan që i ka pasë 5 milionë euro në një bankë në Zvicer
Fruti i pasionit mbillet në Shkodër - Familja Ndoja nga 1 dynym, sot mbjell 15 hektarë
Anëtarësimi i Kosovës në KiE, Knaus: Disa shtete, përfshirë Francën e Gjermaninë po përgatiten ta bllokojnë votimin në maj
Knaus "godet" sërish: Kushtëzimi i anëtarësimit të Kosovës në KiE me krijimin e Asociacionit pamundëson realizimin e të dyjave
“E çela vrimën në mur, i preva tre palë tela dhe ika arave deri në Lipjan”- Arratisja e Faton Hajrizit nga Bondsteel-i dhe Burgu i Pejës
"Intimidimi i gazetares", deputeti Dimal Basha reagon pas kritikave të AGK-së dhe RTK-së
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
Më të lexuarat
Laporta shumë nervoz pas humbjes me Gironan – ai bërtiti vetëm me pesë fjalë, humbja mund t'i kushtojë miliona euro Barcelonës
Buleshkaj: Vitin e kaluar jemi njoftuar për një politikan që i ka pasë 5 milionë euro në një bankë në Zvicer
Erjolën e hedhin në mes të natës në pishinë, i ekspozohen pjesët intime
Vinicius ironizon me Araujon: Publikon trofetë e fituar nga gjenerata e re e Real Madridit
Tjetër fitore për Ukrainën: Rusia tërheq nga vijat e frontit dhjetëra aeroplanë luftarak
Këto janë vendet ku TikTok tashmë është i ndaluar – dhe nuk janë pak