Një shkrirje e përshpejtuar e Antarktidës ka rritur nivelet e detit në botë me pothuajse një centimetër që nga fillimi i viteve 1990, një rrezik për brigjet nga ishujt e Paqësorit e deri në Florida, tha të enjten një ekip ndërkombëtar shkencëtarësh.
Antarktida ka akull të mjaftueshëm për të rritur nivelin e detit me 58 metra nëse gjithçka shkrin, duke u zhdukur vende nga Grenlanda në Himalaje dhe duke e bërë të ardhmen të pasigurtë.
Kontinenti i ngrirë ka humbur pothuajse tre trilionë tonë akull nga 1992 dhe 2017, thanë 84 shkencëtarët në atë që ata e quajtën pasqyrën më të plotë të akullit antarktik deri më sot.
Shkrirja, e ndjekur nga të dhënat satelitore dhe matjet e tjera, kontribuon 0.76 cm në rritjen e nivelit të detit që nga viti 1992, shkruan ata në revistën “Nature”.
Dhe humbjet e akullit u rritën në 219 miliardë tonë në vit që nga viti 2012, nga 76 miliardë që ishin më parë. “Rritja e mprehtë … është një surprizë e madhe”, tha për Reuters, profesori Andrew Shepherd i Universitetit të Leeds dhe udhëheqës i raportit.
Shumica e akujve po humbnin nga Perëndimi i Antarktidës dhe Gadishulli Antarktik, ku uji i ngrohtë i oqeanit po shkrin raftet e akullta në fund të akullnajave, duke lejuar që akulli të rrëzohet në tokë të rrëshqasë më shpejt drejt detit, tha studimi.
Një milimetër i vetëm i rritjes së nivelit global të detit është ekuivalent me 360 miliardë ton akulli të shkrirë, ose një kub të imagjinuar akullor me anët rreth shtatë kilometra (4.35 milje).
Në përgjithësi, nivelet e detit botëror janë rritur rreth 20 cm në shekullin e kaluar, të nxitura kryesisht nga një zgjerim i natyrshëm i ujit tashmë në oqeane.
Një vlerësim i madh i OKB-së në vitin 2014 tha se detet mund të rriteshin këtë shekull nga rreth 30 cm në pothuajse një metër.
Shepherd tha se vetëm Antarktika është tani në rrugën e duhur për të rritur nivelet e detit në botë me rreth 15 cm deri në 2100, mbi vlerësimet më të fundit.
Një rritje e tillë duket pak, por do të shkaktonte përmbytje bregdetare gjatë stuhive në baticat e larta më të dëmshme, tha ai. Rritja e nivelit të detit është një kërcënim për qytetet nga Nju Jorku në Shangai, si dhe kombet e ulëta nga Oqeani Paqësor në Holandë.
“Ne po i shikojmë këto raporte nga afër,” tha Michiel van den Broeke, profesor i Meteorologjisë Polare në Universitetin e Utrehtit në Holandë.
Sipas marrëveshjes klimatike të vitit 2015, pothuajse 200 qeveri vendosën një synim për frenimin e karburanteve fosile këtë shekull për të kufizuar ngrohjen. Presidenti i SHBA, Donald Trump, ka në plan të tërhiqet nga pakti dhe të përqëndrohet në vendet e punës dhe qymyrit në SHBA.
Chris Rapley, një profesor i shkencave klimatike në University College London, i cili nuk ishte i përfshirë në studim, shkroi në një koment që kishte sugjeruar që në vitin 2005 se një “gjigant i akullit në Antarktidë, do të zgjohej nga gjumi”. /Tema
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumëNga Rubrika
Protestat pro-palestineze shtojnë presionin mbi Bidenin
Palestinezët festojnë “pranimin e marrëveshjes” nga Hamasi, ndërsa izraelitët protestojnë për kthimin e pengjeve
Erdogan u bën thirrje vendeve perëndimore të rrisin presionin ndaj Izraelit për pranimin e marrëveshjes
Palestinezët festojnë "pranimin e marrëveshjes" nga Hamasi, ndërsa izraelitët protestojnë për kthimin e pengjeve
Reagojnë zyrtarët e lartë të SHBA-së pas lajmit se Hamasi e ka "pranuar marrëveshjen"
Protestat pro-palestineze shtojnë presionin mbi Bidenin
Erdogan u bën thirrje vendeve perëndimore të rrisin presionin ndaj Izraelit për pranimin e marrëveshjes
Droni ukrainas hedhë në erë anijen ruse në Krime, pamje nga aksioni
Njoftimi i Hamasit për pranimin e marrëveshjes një mashtrim nga grupi militant?
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
Më të lexuarat
Erjolën e hedhin në mes të natës në pishinë, i ekspozohen pjesët intime
Këngëtari i famshëm britanik bën publike lidhjen me bukuroshen shqiptare, Xhoana Xheneti
Gjeti trupin e 9-vjeçares në Bunë, peshkatari: Pashë me dritë telefoni, dukej si kukull
Vrima e akullit në Antarktidë sa madhësia e Zvicrës vazhdon e rritet - shkencëtarët e zbulojnë pse
Ish-futbollisti që e la karrierën profesioniste për t'u bërë luftëtar në UFC tani po shpartallon kundërshtarët
VAR sinjalizoi për kartonin e kuq "më të keq në histori" në ligën e Francës, ndërsa tifozët thonë 'ne menduam se Liga Premier ishte keq'