80 përqind e qytetarëve të Kosovës e pranojnë dhunën ndaj grave

Mbi 80 përqind e qytetarëve të Kosovës e pranojnë dhunën ndaj gruas, ndërsa zinxhir institucional karshi kësaj dukurie nuk vepron në mënyrë të duhur. Përveç kësaj në Kosovë gratë nuk gëzojnë qasje të barabartë në drejtësi.

Kështu u tha në konferencën e organizuar nga organizata gjermane GIZ dhe fondacioni “ Jahjaga” me temën “Drejt garantimit të qasjes së barabartë të grave në drejtësi”.

Ambasadori i Gjermanisë në Kosovë, Christian Heldt tha se boshllëqet ligjore brenda sistemit të drejtësisë në Kosovës kanë bërë që gratë në Kosovë krahasuar me burrat nuk gëzojnë qasje të barabartë në drejtësi.

Sipas tij pandëshkueshmëria ndaj dhunës në familje ka çuar drejt raportimit të vogël të rasteve të dhunës në familje.

Përfaqësuesi i shtetit gjerman në Kosovë u shpreh se me qëllim të qasjes së barabartë edhe të gruas në drejtësi duhet të punohet më shumë që grave t’u ofrohet njohuri për të drejtën e tyre ligjore.

“Edhe pse ligjet e miratuara e vënë gurthemelin për përmirësim duke përfshirë aspektet e ngacmimit seksual dhe sanksionimin e dhunës familjare në Kodin Penal edhe më tutje kemi boshllëk në mes të ligjit në letër dhe ligjit në praktik. Pikëpamjet tradicionale sa i përket roleve gjinore dhe shprehia e fajësimit të viktimës dhe për këtë arsye iu referua konferencës për mbijetuesit e dhunës seksuale për mua ky është shembulli më flagrantë sepse mbijetuesit që janë viktima të dhunës të jenë ata që ndjehen keq për atë që u ka ndodhur, për shkak se kryesit janë ata që duhet të ndjehen keq, e njëjta gjë vlen edhe për dhunën familjare rastet e përdhunimit nga viti 2015 deri në vitin 2018 sipas statistikave vetëm 40 për qind të rasteve të dhunës në familje kanë përfunduar me gjetje të fajësisë vetëm 15 vepra të rasteve të përdhunimit janë raportuar në Kosovë, ky nuk mund të jetë realiteti”, tha Heldt.

Ish presidentja e Kosovës, Atifete Jahjaga tha se është fatkeqësi që në Kosovë ka ende gra që durojnë padrejtësi pasi s’dinë çfarë të bëjnë dhe nuk mund të marrin masa për të siguruar drejtësi.

Si drejtuese e Fondacionit Jahjaga ajo ka vlerësuar se një shtet funksional është kur sistemi i drejtësisë ofron mbrojtjen e grave nga dhuna familjare, por edhe abuzimi seksual.

Jahjaga tha se sistemi i drejtësisë në Kosovë ofron shërbime falas dhe kjo duhet të jetë e ditur për gratë dhe vajzat në Kosovës, derisa sipas saj duhet të ketë një bashkëpunim më të madh të të gjitha institucioneve me qëllim që i gjithë zinxhiri i qasjes në drejtësi të funksionojë si duhet.

“Ka shumë raste që gratë dhe vajzat në Kosovë fatkeqësisht ballafaqohen me padrejtësi për shkak se nuk dinë se çfarë të bëjnë, nuk kanë mjete vetanake për të mbuluar shpenzimet e ndonjë avokat ose ndoshta për rrethana të ndryshme nuk mund të marrin masa për të siguruar drejtësi. Ka shumë raste të dhunës në familje apo të ngacmimeve seksuale që as nuk raportohen fare, ka shumë raste që pas raportimit bëhet tërheqja e deklaratave që vjen si rezultat i kërcënimeve apo pasigurive të ndryshme. Dhe fatkeqësisht kemi edhe raste me fatalitet”, tha Jahjaga.

Se raportimi i dhunës ndaj gruas në Kosovë është mjaft i ulët e tha edhe drejtoresha ekzekutive e Qendrës Kosovare për Studime Gjinore, Luljeta Demolli sipas të cilës pranueshmëria e dhunës ndaj gruas në Kosovës është mbi 80 përqind.

Sipas saj edhe zinxhiri ndërinstitucional që mund të parandalojë dhunën ndaj gruas nuk funksionon si duhet.

“Diçka çka kemi vërejtur është norma është shumë e lartë pranueshmëria e dhunës në Kosovë është mbi 80 përqind e qytetarëve të Kosovës mendojnë se një shuplakë dore nuk është asgjë mbi fytyrën e një gruaje, ndërsa nëse i shohim statistikat e raportimit të dhunës ndaj grave janë tepër të ulëta. Prej vitit 2009 deri në këtë vit kemi më së shumti 1300 e diçka raste në 2009 kanë qenë 900 raste. E shohim një Kosovë, një komunitet që nuk reagon në rastet e dhunës, çka shohim tutje është një zinxhirë që funksionon pranon telefonatën prej fillimit kur pranon telefonatën deri kur dërgoni personin që ka përdorur dhunë në burg, por nuk funksionon si duhet”, u shpreh Demolli.

Konferenca me temën “Drejt garantimit të qasjes së barabartë të grave në drejtësi”, u organizua në kuadër të 20 vjetorit të partneriteti në mes Kosovës dhe organizatës gjermane GIZ. /KP/