Viti 2024 i Kosovës në statistika

Viti 2024 shpërfaqi ndryshime të shumta në Kosovë.

Fillimisht, tkurrja e popullsisë u konfirmua me regjistrimin e sivjetmë të popullsisë.

Ky regjistrim tregoi edhe për ndryshime të tjera në strukturën e popullsisë në vend, ai ato në përkatësitë fetare të kosovarëve.

Ndryshimi i përkatësive fetare, sipas komunave

Nga regjistrimi i popullsisë në vitin 2011 në regjistrimin e sivjetmë, nëpër komunat e ndryshme në Kosovë ka pasur disa ndryshime në përkatësitë fetare të banorëve lokalë.

Dita e parë e këtij viti solli edhe udhëtimet e para të kosovarëve drejt vendeve të zonës Schengen pa nevojën për t’u pajisur me viza, pasi liberalizimi i vizave hyri në fuqi më 1 janar.

Që nga atëherë, të dhënat tregojnë se numri i kosovarëve që kanë kërkuar azil në ato vende është rritur ndjeshëm.

Trendi i deritanishëm i emigrimit pritet të vazhdojë edhe në vitet në vazhdim, pasi që të dhënat tregojnë se të rinjtë nuk janë të bindur për kushtet e jetesës në Kosovë.

Shqetësimet lidhur me kushtet e jetesës në Kosovë bëhen të qarta edhe përmes Pulsit Publik që publikon Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (UNDP) dy herë në vit.

Të dhënat e fundit tregojnë se kosovarët janë dukshëm më të shqetësuar në kohët e fundit për varfërinë dhe çmimet e larta të produkteve esenciale.

Ndër vite, raportet tregojnë se perceptimi i papunësisë si ndër problemet më të mëdha në Kosovë është zvogëluar dukshëm.

Megjithatë, pagat e ulëta bëjnë që kosovarët ta kenë problem përballimin e shpenzimeve mujore.

Edhe pse pagat kanë vazhduar ta ndjekin trendin e rritjes edhe këtë vit, ato prapëseprapë mbeten dukshëm më të ulëta se në vendet drejt të cilave kosovarët emigrojnë, si Gjermania.

Degradimi i mjedisit zë pozitën e pestë si shqetësim në mendjen e kosovarëve për këtë vit. Por, një raport i Organizatës Botërore të Shëndetësisë tregon se, megjithatë, jo shumë kosovarë janë të shqetësuar për ajrin e ndotur në shtëpitë e tyre.

Në këtë raport flitet për ajrin e ndotur që shkaktohet në shtëpi shkaku i sistemit të ngrohjes dhe gatimit.

Të dhënat tregojnë se në Kosovë janë gratë ato që bartin barrën kryesore për gatim, duke u angazhuar për disa orë në ditë në këtë detyrë.

Jo vetëm për gatim, por edhe shumicën e detyrave të tjera shtëpiake, banorët në Kosovë e lënë barrën mbi supet e grave.

Gratë vazhdojnë të jenë ende viktimat më të shpeshta të dhunës në familje. Në gati 80 për qind të rasteve të raportuara gjatë 2024-tës, viktimat ishin gratë.

Personat e moshës nga 20 deri në 40 vjeç janë ata që raportojnë më së shumti për dhunën që u shkaktohet.

Për dhunë në familje kanë raportuar edhe pjesëtarë të komunitetit LGBTI+ (lesbikë, gei, biseksual, transgjinor, ndërgjinor, etj.)

Përderisa shumë drejtori rajonale të Policisë së Kosovës nuk mbajnë shifra të veçanta për rastet e dhunës në familje ndaj pjesëtarëve të komunitetit LGBTI+, në Prishtinë janë raportuar pesë raste, sipas Qendrës për Barazi dhe Liri (CEL).

Vetë CEL thotë se i ka trajtuar shtatë raste të tilla gjatë 2024-tës.

Rastet e tilla të dhunës ndikojnë që Kosova të jetë në mesin e vendeve më pak mikpritëse në Evropë për turistët e këtij komuniteti.

Megjithatë, këtë vit, Kosovën e kanë vizituar më shumë të huaj sesa gjatë 2023-tës.

Nga janari deri në shtator, Kosovës e vizituan mbi 310 mijë persona, apo rreth 30 mijë më shumë sesa gjatë të njëjtës periudhë të vitit paraprak. /REL/