Problemi me barnat esenciale, problem kronik

Institucionet publike shëndetësore prej pasluftës nuk kanë arritur ta përmbushin listën esenciale me barna, për shkak të buxhetit të ulët që ka Ministria e Shëndetësisë.

Zyrtarë të lartë shëndetësor thonë se lista esenciale ka qenë shumë e gjerë, andaj edhe ka qenë e pamundur përmbushja në tërësi. Si rezultat i kësaj, është bërë klasifikimi i listës në tri kategori: Lista vitale, ajo esenciale dhe jo-esenciale.

Lista vitale do të duhej të përmbushej me 100 për qind, në mënyrë që pacientët të mos vuajnë brenda institucioneve shëndetësore për barna prej të cilave u varet jeta. Por, as kjo listë asnjëherë nuk arriti të përmbushet 100 për qind.

Ekonomisti Lulzim Bajrami, 50-vjeçar, thotë se mungesa e barnave në institucione publike shëndetësore është evidente dhe se sa herë që ka pasur rastin të shkojë në spital, qoftë për vete apo për ndonjë familjar, barnat i ka blerë vetë.

Njëjtë shprehet edhe pensionisti Haxhi Morina: “Janë të shtrenjta barnat. Unë jam pensionist. Bashkëshorten e kam qe 16 vjet të palëvizshme. Krejt i blej vetë. Me 100 euro pension. Njëjtë sikur unë që jam pensionist, si për dikë që e ka rrogën tremijë euro. Shteti është dashur shteti të mendojë për ne”.

Edhe Arbnore Krasniqi flet për mungesën e barnave në institucione publike shëndetësore, si një problematikë kronike: “Kur shkon në spital, menjëherë të dërgojnë nëpër barnatore, për të blerë barna”.

Problemin nga mungesa e barnave e pranojnë edhe vetë zyrtarë në qendrën terciare, Qendrën Klinike Universitare të Kosovës, si e vetmja qendër referente për gjithë Kosovën. Zëdhënësi i këtij institucioni, Shpend Fazliu, bën të ditur se shkaku i buxhetit të limituar, lista asnjëherë nuk është përmbushur më shumë se 60 për qind.

Ngushtë me furnizim ndërlidhen edhe procedurat e prokurimit.

“Procedurat e prokurimit shpeshherë nuk u përgjigjen specifikave në shëndetësi. Ne jemi të obliguar si institucion ta respektojmë Ligjin e prokurimit, derisa në anën tjetër procedurat zgjaten e stërzgjaten dhe e vonojnë furnizimin me barna”, shpjegon Fazliu.

Neurokirurgu Haxhi Avdyli ka dhënë detajet kur edhe në sallat e operacionit ka mungesë evidente të barnave esenciale, e që ato kompensohen nga vetë pacientët.

“Gjithmonë ka ngecje në plotësimin e listës esenciale. Unë mendoj se pa rritjen 100 për qind të buxhetit, është shumë e vështirë të furnizohemi me barna. Pacientët do të vuajnë dhe do të dëmtojnë buxhetin e tyre familjar”, pohon Avdyli.

Ndërkaq, për kryetarin e Sindikatës së Shëndetësisë, Xhemajl Selmani, një prej arsyeve pse asnjëherë nuk është përmbushur lista esenciale me barna, përpos buxhetit të limituar, janë edhe keqpërdorimet nga vetë zyrtarët e niveleve të ndryshme.

”Me keqardhje mund të konstatoj se keqpërdoruesit në nivele të ndryshme e rrisin koston e barnave, materialit shpenzues, dhe derisa t’i kemi keqpërdoruesit në sistem, do të përballemi me probleme të këtyre natyrave”, thotë ai. /REL/