Botë Nga Bota

Në BE po thellohet hendeku midis Perëndimit dhe Lindjes

Para 8 vitesh

Në një kohë kur Angela Merkel dhe Emmanuel Macron kremtuan në takimin e nivelit të lartë të BE përbashkësinë gjermano-franceze, përçarja me evropianolindorët po shtohet.

Ky takim i nivelit të lartë duhej të përhapte optimizëm: negociatat e Brexitit që tani u lihen profesionistëve, kësaj iu shtua edhe një ofertë britanike për të drejtat e qytetarëve të BE në Mbretërinë e Bashkuar pas daljes së Britanisë së Madhe nga BE. Kjo ofertë vërtet që tani kritikohet si e pamjaftueshme dhe e paqartë, por konsiderohet përparim.

Tani, 27 shtetet e tjera anëtare duan të avancojnë me vrull projekte të reja. Simbolike ishte edhe konferenca e përbashkët e shtypit e Kancelares gjermane, Angela Merkel dhe e Presidentit francez, Emmanuel Macron.

Merkel e quajti takimin e nivelit të lartë “një këshill optimizmi dhe dinamizmi”. Fjalë të tilla thuhen edhe më lehtë, kur rritja ekonomike praktikisht në të gjitha shtetet, edhe në ato të dobëtat, ka avancuar më tej. Eurozona madje ka lënë pas vetes tremujorin më të mirë në gjashtë vitet e fundit, gjë që përballë krizës shumëvjeçare nuk do të thotë shumë.

Presidenca estoneze e radhës e BE nuk dëshiron të mjaftohet me këtë. Estonia konsiderohet si vendi model i digjitalizuar i Evropës. Kryeministri estonez, Jüri Ratas paralajmëroi në Bruksel: “Të dhënat (digjitale) janë industria e qymyrit dhe e çelikut e së ardhmes. Prandaj ne duhet të jemi të parët në tregun botëror të ekonomisë digjitale.”

Shpërndarja e refugjatëve? Për momentin pa shanse

Një pozicion drejtues kërkon BE edhe në ruajtjen e tregtisë së lirë. Atë BE e sheh të rrezikuar nga tendencat proteksioniste të Presidentit të SHBA, Donald Trump. Nga ana tjetër, BE nuk është “naiv”, siç tha Macron. Të qenurit të hapur kërkon edhe sjellje korrekte. Në qendër të kritikave është para së gjithash Kina.

Atmosfera e mirë pas depresionit të Brexit-it nuk qe e thënë të përhapej në të gjitha fushat. Nga njëra anë kemi këtu temën e migrimit. Pikërisht ai me të cilin lidhen shpresa, Macron, i zemëroi që në krye evropianolindorët, të cilët kundërshtojnë të pranojnë refugjatë nga shtetet kryesore ku shkojnë refugjatë, Greqi dhe Itali. Macron u ankua që nuk jemi në “supermerkato” dhe BE nuk ka ndërmend “vetëm të shpërndajë para, pa pyetur për vlerat evropiane”. Ai vërtet që nuk përmendi emra, por të adresuarit u ndjenë të prekur, si p.sh. Hungaria. Kryeministri hungarez, Viktor Orban ia ktheu me të njëjtën monedhë, dhe sa ky ishte “një shqelm”, Macron është “i ri” këtu dhe “ndërhyrja e tij pak inkurajuese”.

Për t’i qetësuar valët, Macron u takua në kuadër të takimit me anëtarët e Grupit të Vishegradit. Por nga takimi nuk rezultoi gjë. Merkel tha pas takimit se në çështjen e sigurimit të kufijve të jashtëm “ne jemi shumë, shumë dakord”. Por për fat të keq nuk u shënuan “përparime në çështjen e shpërndarjes”.

Frika nga konkurrenca evropianolindore

Macron druhet se i gjithë projekti evropian është në pikëpyetje, sepse punëmarrësit në vendet e pasura kanë frikë nga konkurrenca evropianolindore. Macron para pak kohësh shpjegoi me këtë edhe Brexit-in, kur tha: “Si erdhi puna deri te Brexit-i? Sepse punëmarrës nga Evropa Lindore zunë vende pune britanike”. Prandaj Macron kërkon që të ndryshohet direktiva e BE dhe që punonjësit e dërguar evropianolindorë të paguhen njësoj si ata vendas, p.sh. si francezët. Mbështetje për këtë ai ka nga Gjermania dhe Austria. Por evropianolindorët e kundërshtojnë rreptësisht marrjen e përparësisë në konkurrencë.

Ky takim i nivelit të lartë tregoi se dyshja gjermano-franceze fitoi me Macronin vrull të ri dhe me të mund të nxiten edhe projekte të reja evropiane. Por njëkohësisht, hendeku midis Perëndimit dhe Lindjes, shteteve të vjetra dhe anëtarëve të rinj të BE kërcënon të thellohet edhe më tej. /DW/