Kritika…

Athua edhe këtë punim do të kaploj motivi kritik apo vetëkritik, motiv që në formën e paraqitjes ekstreme mund të përmbys edhe vet njerëzimin.

Disa nga studimet multidisiplinare ngrehin teza të ndryshme duke arritur përfundime se vet natyra njerëzore është kritike, çdo herë duke iu referuar informacioneve gjenetike. Disa kritikën e konsiderojnë si mekanizëm për vetëbrojtjen e egos apo kritika rrjedh si normë e formacioneve të ndryshme kulturore, politike, ideologjike dhe observohet në nivele personale apo kolektive dhe influencon opinionin publik.

Do të mundohem të jem subjektiv dhe ta paraqes opinionin tim nën hijen e argumenteve logjike, se si trajtohet kritika në aspektin pozitiv dhe negativ në shoqërinë kosovare, një shoqëri e brishtë me një tranzicion social, politik dhe ekonomik.

Ajo që më së shumti vërehet tani në Kosovë është kritika.

Nga buron gjithë kjo energji për të kritikuar? Athua do të mbarojë ndonjëherë apo vetëm atëherë kur arrihet qëllimi. Por, edhe qëllimi nuk përfaqëson të gjithë Individët, grupe të ndryshme sociale, etnitete kulturore fetare, politike, që janë komponentë krucial që shkaktojnë këtë vorbull në shoqërinë tonë.

Qytetari Kosovës gjendet përpara një sfide: nuk mund të jetojë i vetëm karshi problemeve të ndryshme sociale që kanë kapluar Kosovën. Ai më nuk mund të përballojë lirinë, kështu që ajo duhet të zëvendësohet me inkuadrimin e tij në komunitet. Andaj, duam apo s’duam, patjetër duhet të jemi pjesë e një komuniteti që përfaqëson interesat tona materiale apo shpirtërore.

Gjykuar nga kjo perspektivë, qytetari I Kosovës ka humbur pjesërisht normat apo rregullat bazë për t’u inkuadruar në vetëdijen kolektive – vetëdije që emancipon, rregullon dhe integron individët apo komunitet në një njësi unike të organizimit shoqëror . Dhe, si pasojë e këtij mosfunksionimi vjen deri te lufta e të gjithëve kundër të gjithëve (gjendje primitive natyrore, lufta për mbijetesë), ku kritika përdoret si arma më e fuqishme dhe e pamëshirshme për të cenuar dinjitetin e çdo njërit që jeton në Kosovë.

Faktografia e fenomenit kritik tashmë ka mbuluar kupolën e shoqërisë kosovare, duke u shndërruar në një fenomen që shpie drejt procesit të degradimit kulturor mbarë shoqërorë, duke u justifikuar në legjitimiteti e rrejshëm të sistemit demokratik që ka ndërtuar Kosova – sistem i cili në vende tjera ngërthen në vetvete vlera të tilla ku kritika përdoret në kuptimin pozitiv, drejt shtyrjes së proceseve të mirëfillta shoqërore. Kritika e cila përdoret në kuptimin instrumental që gjeneron një mori zgjidhjesh, është kritika në kuptimin pozitiv që i nevojitet Kosovës.

Më shumë se kurrë tashmë Kosovës i nevojitet për të integruar një vlerë të tillë në sistemin tonë demokratik që reflekton në sferën institucionale dhe publike; të ndryshoj kritikën nga kuptimi negativ në kuptim pozitiv, sepse ajo tashmë rrezikon edhe vet sistemin e organizimit shtetëror të brishtë që ka tendencë të shkoj drejt anarkisë.

Është absurditet të perceptohet nga shoqëria jonë demokracia si një liri absolute, ku çdo njëri mund të flas çka të dojë dhe si të dojë, qoftë në nivelin e përfaqësimit individual, shoqëror apo shtetëror. Është non-sens! Gjithsesi duhet emancipohemi në shkallë të përgjithshme kombëtare – njëherë e përgjithmonë – nëpërmjet mekanizmave ligjor demokratik. Aty ku rrezikohet dinjiteti njerëzor përfundon demokracia. Sepse, tek e fundit edhe demokracia i ka limitet e fushëveprimit të tij në mënyrë normative saqë të mbrojë dinjitetin e çdo njërit në shoqërinë kosovare.

Produktiviteti i kritikës pozitive i mbështetur në vlera lehtëson qytetarin e Kosovës nuk e cenon lirin e tij, përkundrazi e mbron dinjitetin e tij, dhe si i tillë individi në kushte normale ndjek interesa të veçanta, ndërsa si pjesëtar i shoqërisë ndjek qëllime të përgjithshme, ku krijohet një platformë ku qytetari gjendet i integruar në proceset socio-ekonomike kulturore dhe politike.