Sfida prej një milion dollarësh për deshifrimin e shkrimit të një prej komuniteteve më të hershme urbane në botë

Inxhinieri i kompjuterave, Rajesh Rao çdo javë merr email-e nga njerëz që pretendojnë se kanë deshifruar një shkrim të lashtë që ka habitur shkencëtarët për një kohë të gjatë.

Këta persona vijnë nga profile të ndryshme, nga inxhinierë deri te pensionistë, dhe kryesisht jetojnë në Indi ose janë me prejardhje indiane jashtë vendit. Ata besojnë se kanë zbuluar sekretet e shkrimit të Civilizimit të Luginës së Indusit, një sistem simbolesh dhe shenjash.

“Ata pretendojnë se e kanë deshifruar dhe se ‘çështja është e mbyllur'”, tha Rao, profesor në Universitetin e Uashingtonit dhe autor i disa studimeve të rishikuara për këtë shkrim, shkruan bbc.

Kohët e fundit, Muthuvel Karunanidhi Stalin, kryeministri i shtetit indian Tamil Nadu, ka shpallur një shpërblim prej një milion dollarësh për këdo që mund ta deshifrojë këtë shkrim misterioz.

Civilizimi i Luginës së Indusit, i njohur edhe si civilizimi Harapan, ishte një nga komunitetet më të hershme urbane në botë, që u shfaq para 5300 vjetësh në zonën që sot përfshin Indinë dhe Pakistanin. Fermerët dhe tregtarët e këtij civilizimi jetonin në qytete të rrethuara me mure të ndërtuara nga tulla të pjekura dhe përparuan për shekuj me radhë.

Që nga zbulimi i tij një shekull më parë, janë gjetur mbi 2000 vendbanime të këtij civilizimi. Megjithatë, arsyet për zhdukjen mbeten të paqarta, pasi nuk ka prova të luftës, urisë apo fatkeqësive natyrore. Misteri më i madh i këtij civilizimi mbetet shkrimi i tij ende i padeshifruar, duke lënë të paqarta gjuhën, sistemin e qeverisjes dhe besimet e tij.

Për më shumë se një shekull, gjuhëtarë, arkeologë dhe shkencëtarë të tjerë kanë tentuar të deshifrojnë këtë shkrim, i cili është lidhur me alfabetin Brahmi, gjuhët dravidiane, indoarjane dhe sumere. Disa pretendojnë se ai përbëhet vetëm nga simbole politike ose fetare. Megjithatë, mbetet një mister i pazgjidhur. Sipas ekspertit të njohur të indologjisë, Asko Parpola, shkrimi i Indusit është ndoshta sistemi më i rëndësishëm i padeshifruar i shkrimit në botë.

Sot, ky shkrim shpesh lidhet me përmbajtje nga shkrimet hindu dhe epigrafi të shenjtë, duke iu dhënë një domethënie shpirtërore dhe magjike. Por, siç thekson Rao, shumica e këtyre shenjave gjenden në vula prej guri të përdorura për tregti, gjë që e bën të pamundur që ato të jenë kryesisht fetare apo mitologjike.

Një nga sfidat më të mëdha për deshifrimin e shkrimit të Indusit është fakti se mbetjet janë relativisht të pakta. Rreth 4000 objekte, përfshirë vula, qeramika dhe pllaka, përmbajnë këto shenja. Për më tepër, këto mesazhe janë tepër të shkurtër, me një mesatare prej pesë shenjash për objekt. Nuk ekziston asnjë artefakt dygjuhësh, siç ishte Guri i Rozetës për deshifrimin e hieroglifëve egjiptianë.

Teknologjia moderne, përfshirë mësimin e makinerive, është përdorur për të identifikuar modelet dhe strukturat e këtij shkrimi. Nisha Yadav, një studiuese nga Instituti Tata për Kërkime Themelore, tha se ende nuk është e qartë nëse këto shenja përbëjnë fjali të plota, pjesë të fjalëve apo fraza.

Ajo dhe kolegët e saj kanë identifikuar 67 shenja që ndodhen në 80% të mbishkrimeve. Për më tepër, mësimi i makinerive është përdorur për të rindërtuar tekste të dëmtuara, duke lehtësuar studimin. Sipas Yadav, përmbajtja është e strukturuar dhe ka një logjikë në shkrim.

Edhe pse ka disa shkrime të tjera të lashta ende të padeshifruara, si shkrimi linear elamit nga Irani, linear A nga Kreta dhe etrusk nga Italia, shkencëtarët besojnë se deshifrimi i shkrimit të Indusit mbetet një sfidë e jashtëzakonshme dhe nuk pritet që dikush ta fitojë shpërblimin prej një milion dollarësh së shpejti. /Telegrafi/