Shkencëtarët: Trupat e yjeve të detit nuk janë fare trupa

Në shumicën e kafshëve është shumë e lehtë të dallosh kokën nga trupi, por kjo nuk ndodh me yjet e detit. Kjo kafshë ka pesë krahë identikë me një shtresë “këmbësh si tubat” që përdor për të lëvizur në shtratin e detit, prandaj biologët kanë pyetur veten nëse ylli i detit ka një fund të përparmë dhe një fund të pasmë dhe nëse ka edhe një kokë.

Hulumtimet e fundit gjenetike kanë treguar rezultatin e kundërt – se yjet e detit janë kryesisht koka pa bust apo bisht dhe se me kalimin e kohës ndoshta i kanë humbur këto tipare. Shkencëtarët shtojnë se tani është më e qartë pse disa fosile të çuditshme të paraardhësve të yjeve të detit kanë atë që duket si një bust.

“Duket se yjeve të detit i mungon plotësisht trupi i tij, përshkrimi më i mirë do të ishte se është një kokë që zvarritet në shtratin e detit”, tha gjenetisti evolucionar, Laurent Formery nga Universiteti Stanford dhe Universiteti i Kalifornisë, siç raportohet nga CNN.

Formë unike

Yjet e detit janë një klasë e kafshëve detare të lëvizshme nga linja e ekinodermës. Këto krijesa të pazakonta kanë një plan unik “trupi” të përbërë nga pesë pjesë të barabarta. Ata fillojnë jetën si vezë, pastaj zhvillohen në larva që notojnë në oqean për javë ose muaj përpara se të vendosen në fund. Aty kalojnë një proces që e shndërron trupin dypalësh në një trup në formë ylli ose pentaradial.

“Ky ka qenë një mister zoologjik për shekuj. Si mund të kaloni nga një plan trupor dypalësh në një plan pentaradial dhe si mund të krahasoni çdo pjesë të një ylli deti me planin tonë të trupit?”, tha biologu detar, Christopher Lowe nga Universiteti i Stanfordit.

Plani dypalësh i trupit të shumicës së kafshëve rezulton nga gjenetika në nivel molekular që mund të gjurmohet në kokë dhe trung ose në rajonet kryesore të trupit, kjo është arsyeja pse vertebrorët, si njerëzit, dhe shumë jovertebrorë, përfshirë insektet, ndajnë programe të ngjashme gjenetike.

Studioi shprehjen e gjeneve
Ekinodermat ndajnë një paraardhës të përbashkët me bilateralët, gjë që i shtohet enigmës. Prandaj, shkencëtarët skanuan yjet e detit me tomografi mikro-kompjuterike për të marrë një pamje tre-dimensionale jashtëzakonisht të detajuar të formës dhe strukturës së yjeve të detit.

Më pas ata kërkuan shprehjen e gjeneve brenda indeve dhe përcaktuan sekuenca specifike të ARN-së brenda qelizave. Shprehja e gjeneve ose shprehja e gjeneve është realizimi i informacionit nga një gjen për prodhimin e një produkti gjenik. Kryesisht i referohet procesit që lejon vetëm disa gjene të shprehen.

Krijoi një hartë unike 3D

Pasi mblodhën të gjitha të dhënat, ata krijuan një hartë 3D për të përcaktuar se në cilat zona ndodh shprehja e gjeneve gjatë zhvillimit dhe rritjes së yjeve të detit. Ata zbuluan se nënshkrimet gjenetike të lidhura me zhvillimin e kokës u gjetën nëpër këto kafshë dhe ishin veçanërisht të përqendruara në qendër të yllit dhe në qendër të çdo krahu.

Sa i përket shprehjes së gjeneve për pjesët e bustit dhe bishtit – ajo kryesisht mungonte. “Kur krahasuam shprehjen e gjeneve te yjet e detit me grupet e tjera të kafshëve, siç janë vertebrorët, rezultoi se mungonte një pjesë kyçe e planit të trupit”, tha biologu evolucionar, Jeff Thompson nga Universiteti i Southampton.

“Gjenet e përfshira zakonisht në formësimin e trungut nuk u shprehën. I gjithë plani i trupit të ekinodermës duket se është afërsisht i barabartë me kokën në grupet e tjera të kafshëve”, shtoi ai. /Telegrafi/