Zbulohen disa faktorë kryesorë që parashikojnë se sa vite të tjera do të mund të jetoni

Shkencëtarët amerikanë kanë identifikuar disa faktorë kyç që parashikojnë se sa vite të tjera do të jetojnë njerëzit mbi 70 vjeç.

Modeli i ri, i paraqitur në një studim të botuar në eBioMedicine Lancet, nuk mbështetet aq shumë në diagnozat e sëmundjeve specifike, sa në faktorë të tillë si aftësia për të blerë ushqime, sasia e disa grimcave të vogla të kolesterolit që qarkullojnë në gjak dhe nëse dikush ka pirë duhan herë pas here ose nuk ka pirë kurrë duhan.

Autorët theksojnë se vetëm 8-15 variabla ishin parashikues të mirë të mbijetesës 2, 5 dhe 10-vjeçare, transmeton Telegrafi.

Midis tyre, katër ishin përcaktues më të fortë – funksioni fizik, mosha më e re, numri i grimcave të vogla të lipoproteinës me densitet të lartë dhe më pak pirja e duhanit.

Kraus dhe kolegët e tij nisën kërkimet e tyre në kohën e duhur, pasi morën informacione për ekzistencën e 1500 mostrave të gjakut nga një studim i gjatë i nisur në vitin 1980 që përfshinte njerëz të moshuar.

Mostrat e mbledhura u morën në vitin 1992 kur pjesëmarrësit ishin të paktën 71 vjeç dhe më pas u depozituan në bibliotekën më të madhe biomjekësore në botë, Institutin Kombëtar të Shëndetit (NIH). Ato ishin planifikuar për shkatërrim, por shkencëtarët i transferuan në Universitetin Duke në kohë për analiza.

Mostrat janë veçanërisht interesante sepse janë marrë në një kohë përpara përdorimit të gjerë të barnave si statinat që ndikojnë në nivelet e kolesterolit, të cilat mund të kenë anuar rezultatet.

Pjesëmarrësit e studimit u ndoqën për disa vite gjatë të cilave ata plotësuan pyetësorët në lidhje me historinë e tyre shëndetësore dhe zakonet.

Bazuar në një studim dhe mostra të mëparshme, shkencëtarët kanë përdorur metoda të reja të sofistikuara për të identifikuar një grup thelbësor prej 17 variablash parashikues që kanë një efekt shkakor në jetëgjatësinë.

Shkencëtarët u befasuan nga fakti se tumori dhe sëmundjet e zemrës nuk ishin ndër faktorët kryesorë.

Analiza tregoi se faktori kryesor i lidhur me mbijetesën në secilën prej pikave përfundimtare të studimit – dy, pesë dhe 10 vjet pas marrjes së gjakut – ishte funksioni fizik, i cili përkufizohej si aftësia për të bërë pazar ushqimor ose për të bërë pastrimin e shtëpisë.

Për njerëzit e moshuar që jetuan dy vjet pas marrjes së gjakut, faktori kryesor ishte bollëku i kolesterolit të lipoproteinës me densitet të lartë (HDL) dhe jo vetëm nivelet e lipideve HDL, por sasi të mëdha të grimcave shumë të vogla HDL. HDL quhet edhe kolesteroli “i mirë” sepse thith kolesterolin e keq dhe e transporton atë përsëri në mëlçi, e cila e nxjerr jashtë trupit. Nivelet e larta të HDL mund të zvogëlojnë rrezikun e sëmundjeve të zemrës dhe goditjes në tru.

“Kjo ishte veçanërisht befasuese”, tha Kraus dhe shtoi se “Ne supozojmë se këto grimca shumë të vogla HDL janë në madhësinë që është më e mira për të hequr dhe pastruar nga qarkullimi endotoksina, një molekulë e fuqishme që shkakton inflamacion nga mikrobet e zorrëve. Grimcat e vogla gjithashtu mund të jenë më të afta të futen në cepat dhe çarjet e qelizave dhe të largojnë kolesterolin e keq, kështu që bollëku i tyre mund të sigurojë këtë përfitim mbrojtës”.

Pesë vjet pas marrjes fillestare të gjakut, mosha më e re dhe funksioni njohës ishin parashikues të rëndësishëm të jetëgjatësisë.

Mes atyre që jetuan më gjatë, 10 vjet ose më shumë, parashikuesi më i mirë ishte historia e pirjes së duhanit. Siç pritej, jo duhanpirësit dolën më mirë.

“Këto masa sqarojnë dhe pasurojnë të kuptuarit tonë për mekanizmat që qëndrojnë në themel të jetëgjatësisë dhe mund të tregojnë teste të përshtatshme dhe ndërhyrje të mundshme”, tha Kraus.

Ai thekson se faza tjetër e hulumtimit është përdorimi i mjeteve analitike shtesë për të përmirësuar parashikimet dhe për të identifikuar objektivat e mundshëm për terapi. /Telegrafi/