Përvoja e hershme traumatike, çrregullimi i personalitetit kufitar dhe sjellja agresive

Çrregullimi i personalitetit kufitar është një çrregullim që ndodhet në kufirin midis simptomave neurotike dhe psikotike

Përveçse karakterizohet nga idealizim ekstrem, vetëshkatërrim, vetëlëndim, zbrazëti e brendshme dhe një gjendje e shkëputur, çrregullimi i personalitetit kufizues shoqërohet edhe me luhatje intensive të humorit që mund të ndryshojnë befas deri në një depresion të rëndë në vetëm pak minuta.

Çrregullimi i personalitetit kufitar (BPD) është një çrregullim mendor i cili zhvillohet gjatë adoleshencës ose në moshë madhore të hershme. Çrregullimi karakterizohet nga një model i paqëndrueshmërisë emocionale, sjelljeve impulsive, imazhit të shtrembëruar për veten dhe marrëdhënieve të paqëndrueshme.

Mbi dhe përtej thashethemeve, njerëzit me çrregullim të personalitetit kufitar njihen gjithashtu se kanë forma të caktuara të të menduarit, ose atë që quhet “metakognicion”. Nëse besoni se është një ide e mirë të ripërtërini sepse do t’ju ndihmojë të “kuptoni” mendimet tuaja, do të jeni të prirur të përfshiheni në këtë aktivitet mendor.

Për më tepër, nëse mendoni se nuk mund ta kontrolloni mendjen tuaj në mënyrë që t’i fikni ato mendime kur ato rezultojnë kundërproduktive, ju gjithashtu do të pësoni efekte të këqija mbi dhe përtej vetë mendimeve.

Sipas statistikave në raport popullsie, gratë kanë tre herë më shumë mundësi të diagnostikohen BPD në krahasim me meshkujt.

Çfarë e shkakton BPD-në?

Ashtu si shumë çrregullime psikologjike, shkaqet e BPD BPD (Borderline Personality Disorder) janë komplekse dhe nuk dihen ende plotësisht. Faktorë të shumtë mund të kontribuojnë në çrregullim, duke përfshirë gjenetikën, faktorët mjedisorë dhe anomalitë e serotoninës. Por me ndihmën dhe trajtimin e duhur, njerëzit e diagnostikuar me BPD mund të jetojnë një cilësi më të mirë të jetës dhe të zvogëlojnë simptomat e tyre.

Rritja në një mjedis të paqëndrueshëm, abuziv ose neglizhues mund të rrisë rrezikun e zhvillimit të BPD.
Serotonina është një hormon që ndihmon në rregullimin e humorit. Anomalitë në prodhimin e serotoninës mund t’ju bëjnë të ndjeshëm ndaj BPD.

Simptomat dhe diagnoza e BPD-së

Sipas Manualit Diagnostik dhe Statistikor të Çrregullimeve Mendore të Shoqatës Amerikane të Psikiatrisë (DSM), kriteret e mëposhtme janë të gjitha shenja dhe simptoma të BPD-aë.

▪ Shmangia e vazhdueshme e braktisjes (reale ose imagjinare).
▪ Të paturit modele marrëdhëniesh të paqëndrueshme.
▪ Të kesh një imazh të gabuar për veten dhe një identitet të paqëndrueshëm.
▪ Veprime impulsive në të paktën dy fusha të jetës të cilat shkaktojnë dëme.
▪ Historik të sjelljeve të rrezikshme (vetëdëmtim ose tentativa vetëvrasjeje).
▪ Luhatjet e shpeshta të humorit.
▪ Ndjenja të rënda dhe afatgjate të zbrazëtisë.
▪ Vështirësi në kontrollin e zemërimit ose zemërim pa shkak gjatë gjithë kohës.
▪ Zënka të shpeshta, edhe fizike.
▪ Periudha paranoje të lidhura me stresin.

Që një person të diagnostikohet me këtë çrregullim, duhet të ketë të paktën pesë nga simptomat zyrtare të çrregullimit BPD.

Si trajtohet BPD?

Specialistë të shëndetit mendor janë ata të cilët vendosin diagnoza dhe drejtohuni te ata nëse vëreni simptoma shqetësuese që ndikojnë dukshëm rutinën tuaj.

Ka kritere shumë të rëndësishme ato të cilat bëjnë që të përcaktohet diagnoza. Ata, mund të rekomandojnë një ose më shumë trajtime për BPD, duke përfshirë psikoterapi, mjekim ose shtrimin në spital.

Cilat janë ndërlikimet e mundshme të BPD-së?

BPD mund të rrisë rrezikun e çrregullimeve të tjera, të tilla si:

▪ çrregullimet e ankthit
▪ çrregullime të të ngrënit
▪ depresionit
▪ çrregullimin bipolar

Simptomat mund të rrisin rrezikun për:

▪ probleme në punë
▪ probleme me marrëdhëniet
▪ abuzim me substancat
▪ vetëlëndim, vetëvrasje

Perspektiva për njerëzit me BPD ndryshon. Këta njerëz mund të përballen me sfida gjatë gjithë jetës. Ndonjëherë, mund të luftojnë me mendime për vetëvrasje ose sjellje vetëdëmtuese. Prandaj është thelbësore që të ndjekin planin e trajtimit të përshkruar nga profesionistët e shëndetit mendor. Një plan i tillë mund të zvogëlojë ashpërsinë e simptomave dhe t’i ndihmojë që të bëjnë një jetë të sigurt.

/Telegrafi/