Gara globale e talenteve

Ejaz Ghani

Më shumë se tre për qind e të gjithë njerëzve jetojnë jashtë vendit të tyre të lindjes. Por, ndërsa pjesa e emigrantëve në popullsinë e botës ka mbetur kryesisht e qëndrueshme për gjashtë dekada, përbërja e saj ka ndryshuar. Pjesa e emigrantëve me kualifikim të lartë në krahasim me emigrantët me kualifikim të ulët është rritur në mënyrë dramatike, për shkak të globalizimit të kërkesës për talent. Dhe ky zhvillim ka një dimension të qartë gjeografik. Gati 75% e të gjithë emigrantëve me kualifikime të larta jetojnë në Shtetet e Bashkuara, Mbretërinë e Bashkuar, Kanada dhe Australi; mbi 70 për qind e inxhinierëve të softuerëve në Silicon Valley janë të lindur jashtë vendit. Por, liderët e sotëm mund të jenë të vonuarit e të nesërmes.

Shumë faktorë po e shtyjnë ndryshimin në përbërjen e flukseve të emigracionit, duke përfshirë Revolucionin e Katërt Industrial, duke ulur kostot e transportit dhe komunikimit (emigrantët me kualifikim të lartë kanë tendencë të udhëtojnë më larg në vendet e tyre të destinacionit sesa emigrantët më pak të kualifikuar) dhe mundësit e kufizuara arsimore vendet burimore. Shkaku kryesor, megjithatë, është rritja e njohjes se kapitali njerëzor luan një rol kyç në ekonominë e sotme të dijes.

Po zhvillohet një “luftë për talent” në mbarë botën dhe kompanitë që e menaxhojnë mirë pishinën e tyre të talenteve globale po vazhdojnë përpara. Shumica e korporatave shumëkombëshe tani këmbëngulin që drejtuesit e lartë të mundshëm të fitojnë përvojë globale duke punuar në vende të tjera dhe ata e kanë bërë lëvizjen ndërkombëtare si parakusht për pozitat e lidershipit të lartë. Disa nga lojtarët më të njohur të ekonomisë globale, përfshirë Google, Microsoft, Alcoa, Clorox, Coca-Cola, McDonald’s, Pepsi dhe Pfizer kanë CEO emigrantë.

Por, demografia gjithashtu luan një rol kyç në trendet globale të emigracionit. Ndërsa shumica e botës së zhvilluar po plaket, shumë vende në zhvillim kanë një numër në rritje të rinjsh. Në Indi, ka katër 20-vjeçarë për çdo 65-vjeçar; në Evropën Perëndimore, ky raport është një me një. Në të njëjtën kohë, të ardhurat mesatare në vendet me të ardhura të larta janë 70 herë më të larta se vendet me të ardhura të ulëta. Të kombinuara, këto ndryshime demografike dhe pagesash janë bërë një shtysë e fortë për emigracionin.

Edhe pse gara globale e talenteve fillimisht i çoi vendet e zhvilluara drejt krijimit të vizave speciale për të tërhequr profesionistë të kualifikuar, ndjenja politike ndaj emigrantëve në ato vende është kthyer negativisht. Emigrimi tashmë shihet si një kërcënim për punëtorët vendas në vendet pritëse, edhe pse dëshmitë empirike tregojnë se efekti zhvendosës i punës është shumë i vogël. Në Silicon Valley, për shembull, emigracioni nuk ka çuar në një rënie të pagave apo në kthimin e aftësive.

Efekti negativ i emigrantëve në financat publike të një vendi pritës është gjithashtu shumë i kufizuar. Emigrantët fillimisht mund të imponojnë një kosto neto në shoqërinë e tyre pritëse, por është e vogël dhe më jetëshkurtër sesa kostoja e shkollimit të vendasi të porsalindur. Ajo që është më e rëndësishme, imigrantë shumë të arsimuar në të vërtetë kanë kontribuar pozitivisht në financat publike në vendet e zhvilluara, sepse këta punëtorë paguajnë më shumë në taksa sesa shfrytëzojnë të mirat dhe shërbimet publike.

Lëvizshmëria globale e talenteve është gjithashtu e dobishme për vendet burimore, sepse ndihmon në integrimin e tyre në tregjet botërore. Kjo kompenson disa nga mangësitë me të cilat përballen firmat në vendet në zhvillim si rezultat i investimeve më të ulëta publike, trajnime dhe pajisje joadekuate, si dhe burime të pakta financiare për blerjen e licencave të teknologjisë ose pronës intelektuale. Për të qenë të sigurt, emigracioni nuk është një metodë optimale afatgjatë për përmirësimin e produktivitetit në një ekonomi të dijes, por ai përshpejton përhapjen teknologjike në një periudhë afatshkurtër.

Një tjetër forcë e fuqishme për integrimin dhe shkëmbimin e ekonomisë globale është Interneti, të cilin disa prej tyre kanë parë si një zëvendësim për lëvizjen globale. Por, ndërsa Interneti lejon që disa forma pune të sigurohen në distancë, ai nuk ka zhvendosur rrjetet e diasporës. Edhe pse teknologjia e informacionit dhe komunikimit ka reduktuar rëndësinë e lidhjeve tradicionale të diasporës, inovacionet e ICT-së gjithashtu janë plotësuar nga këto lidhje. Për shembull, shkëmbimi i njohurisë dhe teknologjisë nëpërmjet lidhjeve të Indisë me diasporën e saj e ka lejuar atë vend të kapërcejë me hap të madh fazat tradicionale të zhvillimit.

Gjithsesi, bota ka përfituar jashtëzakonisht shumë nga rritja e tregtisë globale dhe lëvizshmërisë së kapitalit. Tani është koha të korrim përfitimet e lëvizshmërisë së talenteve. Ndryshe nga tregtia dhe financat/kapitali, emigracioni mbetet shumë i kufizuar, edhe pse rritja ekonomike varet kryesisht nga disponueshmëria e mundësive të punësimit dhe nga rikthimet më të larta në punë, të cilat kërkojnë gjithashtu lëvizje, si në nivel global ashtu edhe në nivel kombëtar.

Politikëbërësit kanë shumë mjete për të përmirësuar mobilitetin e talenteve globale. Natyra e shumanshme e çështjes kërkon më shumë partneritete midis sektorit publik dhe atij privat. Firmat dhe universitetet janë pjesëmarrësit e vijës së parë në garën globale të talenteve, por organizatat globale të qeverisjes, bankat zhvillimore shumëpalëshe dhe grupet e shoqërisë civile gjithashtu kanë role kyçe për të luajtur. Po ashtu edhe teknologjia, e cila tani lejon lëvizjen virtuale të talenteve nëpërmjet video konferencave, platformave digjitale, shkëmbimeve online të punës dhe aplikacioneve të tjera.

Gara e talenteve globale do të vazhdojë të përshpejtohet, ndërsa vendet dhe bizneset konkurrojnë për më të mirët dhe më të zgjuarit. Vendet jo-OECD me të ardhura të mesme – sidomos Kina dhe India – po bëhen një destinacion gjithnjë e më i rëndësishëm për fuqinë punëtore të kualifikuar. Ndërsa këto vende rriten, fuqia ekonomike globale e ekonomive të zhvilluara do të vazhdojë të zvogëlohet. Gara vazhdon. /Project Syndicate/BIRN/