Luan Rama
“Luftëtari ka lëvizur shumë herë rreth këtij vendi ku ndodhet sot”, më tha një nga miqtë e mi korçarë në të shëtitore të bukur, dhe kjo thënie m’u ngul në kujtesë. Ngjan se “luftëtarët kombëtarë” edhe nëse janë prej guri, mermeri apo bronzi ata lëvizin, një lloj shpirti i shtyn të vinë nëpër rrugët e qytetit të tyre për të riparë botën që ata nuk mundën ta jetonin.
Të ngjan se ata kanë lëvizur nëpër kohëra, duke kapërcyer dekada e shekuj, në kohë thëllimesh e nën dritën e ëmbël të majit, siç e pashë dhe unë këtë maj. Heronj të tillë të bëjnë padyshim të ndalesh, të stepesh, jo për nga emri apo simboli që përmbajnë në vetvete, por për nga fryma që mishërojnë. Të ngjan se ashtu, “të vrarë e të gjallë”, këto figura i kanë paraprirë gjithnjë historisë.
E duke menduar kështu, atë mbrëmje, m’u shfaq porta e madhe e atelierit të krijuesit të tij, skulptorit Odhise Paskali, të cilin e kishim përballë pallatit dhe në ditët e nxehta të verës, kur ai e linte portën hapur, ne fëmijë afroheshim dhe vështronim në mahnitjen e madhe ato portrete, ato figura gjigande që mishëroheshin nga dalta e tij dhe ai, me atë bluzën e bardhë, të punëtorit-artist që vëzhgonte krijesën e tij në mendime.
Ky skulptor unikal ka kohë që e ka mbyllur portën e atelierit të tij, dalta e tij gjendet diku në një dergjje vaji për dorën e tij, figurat e tij janë shpërndarë në ketë truall dhe përtej kufijve dhe mjeshtëria e një Skënderbe, e një të Urituri, apo e dashnorëve të mëdhenj në mermer zotërojnë hapësirën publike me magjinë e tyre artistike. Arti di të tregojë magjinë! E unë e vështroja me endje në qiellin ku këputeshin yjet, përtej shpatullave të tij.
Mendoja kështu dhe nuk di pse për një çast mu shfaq figura e Paskalit që si ne një legjendë, ishte ngritur nga nëntoka për të kërkuar nëpër rrugë “Luftëtarin” e tij. Vallë kishte dëgjuar për lëvizjen e tij ?
Ndoshta… Rrallë herë kam ndeshur një vepër arti që me një figurë njerëzore të përmbledhë një epokë më vete, një histori, një komb, një thirrje e dalë nga populli për ta kthyer atë në një legjendë Dhe, përsëri imagjinoja Paskalin në atelierin e tij, ballin e tij të lartë dhe atë fisnikëri që i jepte veprave të tij hire të tjera; imagjinoja Paskalin dhe përpiqesha të kapja diçka që mund të kishte ndodhur tek krijonte këtë figurë, fytyrat luftëtare, komitet e çetave të lirisë, të rënët dhe ato fytyra të rrahura nga era, baruti e zjarri, për të arritur pastaj në atë figurë përgjithësuese dhe origjinale njëkohësisht, që të pulsojë emocione pa përfillur kohërat, sistemet politike, rëniet dhe ngritjet historike. C’ka ndjerë vallë artisti ato çaste?…
Do doja të isha atë moment në shpirtin e tij, por ne, fëmijë, ulur në pragun e portës së tij, ato figura na ngjanin me mitet dhe përrallat e një bote tjetër… Odhise Paskali na la pas veprat më të denja të skulpturës shqiptare. Duke e mbyllur portën e atelierit të tij, me atë përshëndetjen e tij të lehtë e olimpike njëkohësisht, ai e dinte se vepra e tij do ti kapërcente kohërat, shekujt dhe do ti printe gjithnjë historisë…
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumëPLAK BUDALLA
Fadil Hoxha e Veli Deva, Enver Hoxhës më 1968: Kujdes me Titon, se po na e vështirësoni punën në Kosovë
Bisedat me “Bob Dylanin” në internet: Mashtruesit që kërkojnë para!
Thënie të Bajronit: Nëse do që 100 italianë të heshtin, vrit një; nëse do që 100 shqiptarë të heshtin, duhet të vrasësh 99
Gjyqi ndaj Ibrahim Çelos në Selanik, për vrasjen e Hasan Prishtinës
Vepra e Barletit, burim kryesor për jetën e Skënderbeut!
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
Më të lexuarat
Bëhen bashkë pas dy vitesh Blero e Afrona Dika
Çfarë thuhet në alarmin e NATO-s për aktivitetet 'armiqësore' ruse në Evropë?
“Thellohet misteri” – bleu apo jo SHBA-ja, 81 aeroplanë të vjetër sovjetikë nga Kazakistani?
Nga qershori Aeroportit të Prishtinës i shtohet edhe një linjë e re fluturimi
Xhaka me Bayer Leverkusenin hap të madh drejt finales, Roma bie në ‘Olimpico’
"Nuk ka mbaruar ende, na duhet edhe një gol kundër Romës për finale" - Xhaka flet pas fitores së madhe