Një pllakë argjile 3,700-vjeçare babilonase, rishkruan historinë e matematikës dhe tregon se grekët nuk kanë zhvilluar trigonometrinë. Ky zhvillim ka ndodhur 1,500 para se grekët do të përdorin metodat që do të ndryshojnë mënyrën e llogaritjes.
Pllaka e njohur si Plimpton 332, u zbulua në fillim të viteve 1900 në Irakun Jugor, nga arkeologu amerikan dhe diplomati Edgar Banks, i cili ishte frymëzimi për personazhin kinematografik, Indiana Jones.
Kuptimi i vërtetë i pllakës ka hutuar shumë ekspertë deri tash, por kërkimet e reja nga Universiteti i Uellsit të Ri Jugor, në Australi, kanë treguar se është tabela më e vjetër dhe më e saktë trigonometrike në botë, e cila ndoshta është përdorur nga arkitektët e lashtë për të ndërtuar tempuj, pallate dhe kanaleve, raporton ditorja britanike, The Telegraph.
Megjithatë, ndryshe nga trigonometria e sotme, matematika babilonase përdorte bazën 60-she, ose sistem seksagesimal e jo me bazën 10 që përdoret sot. Kjo për shkak se 60-shi ishte më i lehtë për t’u ndarë me tre, ekspertët që po studiojnë pllakën thonë se llogaritjet ishin shumë më të sakta.
“Është një punë mahnitëse matematikore që dëshmon gjenialitetin e lashtësisë. Pllaka përmban jo vetëm tabelën më të vjetër trigonometrike në botë; por është gjithashtu e vetmja tabelë trigonometrike plotësisht e saktë”, thotë Daniel Mansfield nga Fakulteti i Matematikës dhe Statistikave. “Ky është një shembull i rrallë se si bota e lashtë na mëson diçka të re”, transmeton Telegrafi.
Astronomi grek Hiparhi, i cili ka jetuar rreth vitit 120 p.e.s., prej kohësh konsiderohet si babai i trigonometrisë, por tash perceptimet janë tjera, pasi babilonasit kishin shumë kohë para njohuri të tilla. Kështu, pllaka që mendohet të ketë ardhur nga qyteti i lashtë sumerian i Larshës, daton mes viteve 1822 dhe 1762 p.e.s. Pra, është afër 1,500 vjet më i vjetër se matematikani grek.
Studimi për këtë pllakë është publikuar në Historinë e Matematikës, që është revista zyrtare e Komisionit Ndërkombëtar të Historisë së Matematikës. /Telegrafi/
Promo
Reklamo këtu
Nga Melodia Px
Nga Telegrafi Jobs
Nga Viva Fresh Store
Nga Auto Mita
Lufta Prigozhin - Putin
Më shumë
Nga Rubrika
Me revole u fut në kishë gjatë meshës, tentoi të qëllonte pastorin – kamerat filmuan sulmin në Pennsylvania
Dy vëllezër australianë dhe një turist amerikan që ishin zhdukur, janë vrarë nga hajnat që trupat e tyre i kishin hedhur në një bunar në Meksikë
Droni ukrainas hedhë në erë anijen ruse në Krime, pamje nga aksioni
Droni ukrainas hedhë në erë anijen ruse në Krime, pamje nga aksioni
Dy vëllezër australian dhe një turist amerikan që ishin zhdukur, janë vrarë nga hajnat që trupat e tyre i kishin hedhur në një bunar në Meksikë
Vrima e akullit në Antarktidë sa madhësia e Zvicrës vazhdon e rritet - shkencëtarët e zbulojnë pse
Avancon ushtria e Zelenskyt: Nga 24 sulme me dronë rusë në vijat e frontit, Ukraina rrëzon 23 prej tyre
Tjetër fitore për Ukrainën: Rusia tërheq nga vijat e frontit dhjetëra aeroplanë luftarak
Cila është brigada më e fuqishme e Ukrainës të cilën pritet ta furnizojë Pentagoni?
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
Më të lexuarat
Erjolën e hedhin në mes të natës në pishinë, i ekspozohen pjesët intime
Këngëtari i famshëm britanik bën publike lidhjen me bukuroshen shqiptare, Xhoana Xheneti
Gjeti trupin e 9-vjeçares në Bunë, peshkatari: Pashë me dritë telefoni, dukej si kukull
Vrima e akullit në Antarktidë sa madhësia e Zvicrës vazhdon e rritet - shkencëtarët e zbulojnë pse
Ish-futbollisti që e la karrierën profesioniste për t'u bërë luftëtar në UFC tani po shpartallon kundërshtarët
VAR sinjalizoi për kartonin e kuq "më të keq në histori" në ligën e Francës, ndërsa tifozët thonë 'ne menduam se Liga Premier ishte keq'