Gënjeshtrat statistikore apo arratisje nga realiteti

Disa javë më parë, duke bredhur nëpër faqet e gazetës së përditshme britanike "Financial Times", zbulova se ne shqiptarët, kishim një lidhje gjaku me gënjeshtrat statistikore. Një artikull te FT bënte të ditur se kishte zbuluar "gënjeshtrën më të madhe statistikore të shekullit të njëzetë". Dhe për fatin tonë të keq, qe Enver Hoxha autori i kësaj gënjeshtre: "Mos harroni se Shqipëria dhe Kina bëjnë së bashku një të gjashtën e popullatës së botës", shkruante gazetari Brian Groom, duke cituar një fjalim të vjetër të diktatorit shqiptar.

Kjo deklaratë, si shifër është tërësisht e saktë, por nuk do të thotë se mbart ndonjë të vërtetë brenda, pavarësisht se thuhet që shifrat nuk gënjejnë kurrë.

Ndonëse gënjeshtra është një metodë e parapëlqyer e të bërit politikë në të katër anët e botës, Shqipëria bën përjashtim edhe këtu: për arsye shumë të çuditshme dhe ende të paeksploruara nga sociologët, politikani shqiptar ka një dashuri të veçantë për gënjeshtrat statistikore.

Gjatë njëzetë viteve të fundit, politikanët shqiptarë kanë dëshmuar se besojnë aq shumë te rëndësia e shifrave në fjalimet e tyre elektorale, sa kanë ngritur sisteme të shumëfishta të manipulimit të shifrave. Në një vend ku statistikat kombëtare janë në një gjendje të mjerë, duket se ka më shumë angazhim për të prodhuar shifra të rreme sesa për të përmirësuar të dhënat kombëtare. Por kjo është një çështje tjetër.

Shqipëria është në prag zgjedhjesh. Një vend me kaq probleme sa Shqipëria, është një parajsë e vërtetë për tema debati. Aq sa shumë gazetarë perëndimorë e kanë kthyer në një vend pelegrinazhi në kërkim të lajmit interesant. Nga ëndrrat bërthamore te martesat mes feve të ndryshme, apo të drejtat e minorancave seksuale. Çdokush është në gjendje të gjejë tema të debatueshme dhe që tërheqin vëmendjen e publikut, me përjashtim të politikanëve.

Të dyja partitë kryesore duket se po bazojnë fushatat e tyre elektorale mbi shifra boshe dhe të pakuptimta. Sot ngjan se përdorimi i shifrave në fushatë është i vetmi tregues statistikor me rritje me të vërtetë mbresëlënëse. Nga numri i pemëve të mbjella te kilovatët e eksportuar të energjisë elektrike, shifrat vihen në funksion të konkluzioneve dhe jo konkluzionet në funksion të shifrave.

Ajo çka mund të jetë një debat i mërzitshëm teoricienësh të ekonomisë, është baza e politikëbërjes në Shqipëri. Atë lloj debati që votuesi evropian nuk e honeps dot, i ushqehet me dhunë votuesit shqiptar.

Në fakt, më shumë sesa dëshirë për të gënjyer shqiptarët e paditur me shifra të pakuptueshme, fenomeni i përdorimit ekstensiv të statistikave në retorikën politike fsheh një të vërtetë edhe më të hidhur: politikanët shqiptarë arrijnë në këtë mënyrë të arratisen nga realiteti.

Në vend që të diskutohet se si mund të zgjidhen problemet tokësore të shqiptarëve, për të cilat politikanët duket se nuk ia kanë idenë dhe as që duan ta vrasin mendjen, popullit i ofrohen statistika qiellore, të cilat nuk hahen, nuk piqen në sobë në vend të mishit dhe nuk vishen.

Shqiptarët shqetësohen për papunësinë, – thotë sondazhi i ZOGBY-t. Por në vend që të japin ndonjë ide se si do të hapen vende të reja pune, politika përgjigjet me statistika. "Papunësia në Shqipëri është më e ulët se në Itali e Gjermani", – i kundërpërgjigjet qeveria e sotme këtij shqetësimi të popullit.

Edhe qeveria e mëparshme i ka dhënë të njëjtën përgjigje shqetësimit mbi papunësinë. Shqetësimi i shqiptarëve për korrupsionin zgjidhet gjithashtu me shifra të pakuptimta. Në rritje apo në rënie qofshin, sipas interesit të palës përkatëse politike, në total, këto shifra nuk i drejtohen askujt.

Statistikisht të dyja qeveritë, kishin të drejtë. Praktikisht, këto janë thjesht gënjeshtra, por më shumë se gënjeshtra, janë një arratisje nga realiteti. Politikani shqiptar nuk ka faj për këtë. Është shumë i zënë me punë të tjera për t‘u marrë me problemet tokësore të vendit dhe për më tepër, nuk ia ka shumë idenë se çfarë mund të bëjë për të zgjidhur këto probleme. Përdorimi i statistikave për fushatë vë në pah defektet e rënda të sistemit të politikëbërjes në Shqipëri. Askush nuk ka dalë të pyesë se çfarë i shqetëson shqiptarët (me përjashtim të sondazheve) dhe askush nuk përpiqet, qoftë edhe duke sajuar platforma të gënjeshtërta, të ofrojë zgjidhje për këto probleme.

Në këtë pikëpamje, fushata elektorale për zgjedhjet e ardhshme, duket se do të jetë më e neveritshmja mes fushatave të zhvilluara në dy dekadat e fundit, për sa i përket përdorimit të shifrave si zgjidhje e shqetësimeve tokësore të shqiptarëve. Në vend të punës dhe mirëqenies, njerëzve po u ofrohen statistika.