Ndonëse qysh në antikitet, filozofët grekë, Empedokli dhe Aristoteli, kanë shkruar e folur për ndryshimet që u ngjajnë bimëve dhe kafshëve, do të duhej të vinte shekulli i XIX, që procesi i evoluimit të kafshëve të bëhej botërisht i njohur dhe që koncepti i "seleksionimit natyror" të artikulohej më në plotësi nga biologu amator anglez, Charles Robert Darwin.
Por Darwin nuk ishte i pari që kishte kuptuar dhe njohur procesin e komplikuar të seleksionimit natyror. Shumë kohë para se ai të botonte më 1859 librin aq të famshëm: "Mbi origjinën e specieve përmes seleksionimit natyror, ose ruajtja e racave të favorizuara në luftën për jetë", në anën tjetër të botës, një njeri tjetër i kishte rënë në fije këtij procesi natyror.
Është fjala për shkrimtarin arab, Abu ‘Uthman ‘Amr ibn Bakr al-Kinani al-Fuqaimi al-Basri, i njohur më shumë si Al-Jahiz – Sy-Çakërrituri, i cili u lind rreth vitit 776, pak kohë pas themelimit të Bagdadit nga kalifi Abasid al-Mansuri. Al-Jahiz-i u rrit në Basra, që së bashku me Kufën, rivalen e saj, ishin dy qendrat më të rëndësishme intelektuale të kohës.
Ai shkroi mbi 200 vepra, nga të cilat deri te ne kanë arritur vetëm tridhjetë dhe u takojnë përmbajtjeve të ndryshme si zoologjia, gramatika arabe, poezia, retorika dhe leksikografia.
Por vepra më e rëndësishme e tij, është "Libri i kafshëve" (Kitab al-Haywan), i cili përbëhet nga 7 vëllime. Në këtë libër, ai shkruan edhe për konceptin e seleksionimit natyror, që rëndom i atribuohet Charles Darwinit, shkruan Koha.net.
80 folie të "Librit të kafshëve" (pra rreth 1/10 e tekstit origjinal) ruhen në Biblotekën Ambroziane në Milano. Ky koleksion i takon shekullit të XVII dhe mban emrin e dikur pronarit të tij ‘Abd al-Rahman al-Maghribi, i vitit 1615.
Të tjera vepra me rëndësi të Al-Jahizi janë edhe: "Arti i mbajtjes së gojës kyçur", "Kundër shërbyesve civilë", "Lëvdimi i tregtarëve", "Ushqimi arab" dhe "Mendjelehtësia dhe serioziteti".
Al-Jahizi vdiq aksidentalisht në Basra më 868, kur u shtyp për vdekje nga një pirg librash në bibliotekën e tij.
Nga Pro Transport
Nga IP Petrol
Nga Bau Holding
Nga Central Park
Lufta Prigozhin - Putin
Më shumë
I dërguari i Trumpit i përgjigjet idesë së Zelenskyt për t'i dhënë Ukrainës armë bërthamore
Trump: Amerika duhet t'i kthehet fesë, vetëm Zoti më shpëtoi nga atentati
Bill Gates paralajmëron për një pandemi "shumë më të rëndë" në vitet e ardhshme
Ishulli i famshëm grek Santorini shpall gjendje të jashtëzakonshme
Ministri francez i Mbrojtjes njofton se aeroplanët e parë luftarak Mirage 2000 arrijnë në Ukrainë
Plani i Trumpit për kontrollin e Gazës, presidenti amerikan ripërsërit propozimin
104.5m² komfort – Banesë luksoze me pamje tërheqëse për zyret e juaja
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Ekskluzivisht në Telegrafi Deals – Nike REAX nga 101€ në 79.95€!
Çfarë do të thotë DeepSeek AI për marrëdhëniet e SHBA me Kinën?
Çdo fëmijë e don një xhaketë të re për vit të ri!
25% zbritje në çizmet Adidas Terrex? Zgjate dorën!
Hej djem! Super xhaketa e Adidas tani vjen me zbritje ekskluzive vetëm për ju
Më të lexuarat
Kosovari vrau kushëririn në Zvicër pas konfliktit për një mur në Kosovë - gjykata jep detaje
Edhe Daut Haradinaj reagon për Gjestin: Ai është një bir shqiptari
Loredana dhe Valbona nuk mund të këndellen nga ikja e Jozit prej BBVA, vazhdojnë të qajnë dhe vajtojnë teksa lexojnë letrën e tij
"Po e shkel Kosovën me këmbë", Gerta, Laerti e G Bani në debat të ashpër me Gjestin pas përjashtimit të Jozit
"Tiroli i Jugut si model për Asociacionin" Mandl: Jo një Republika Sërpska, duhet të jetë zgjidhje praktike, pa kërcënim
Katër shembuj të “mbështetjes së pafund” të Trumpit për Izraelin