Metafora: Çka thonë këta të jashtit ajo bëhet!

Nëse kthehemi në retrospektiv dhe analizojmë marrëdhëniet e Kosovës me miqtë ndërkombëtarë – qysh nga suprimimi autonomisë së Kosovës e deri – mund t’i konsiderojmë si proces i cili ka kaluar në disa faza.

Në vitet e ’80-ta dhe të ’90-ta, procesi i ndërtimit të marrëdhënieve me faktorin ndërkombëtar ishte i vështirë, sepse përveçqë nuk e kishim autonominë, ishim edhe një shtet anonim para faktorit ndërkombëtar, ngaqë njiheshim vetëm si krahinë e Jugosllavisë.

Ish-presidenti i ndjerë Ibrahim Rugova dhe klasa politike e asaj kohe luajtën një rol të rëndësishëm në fazën e parë për krijimin e marrëdhënieve me ndërkombëtarët dhe ajo ishte faza e afirmimit të çështjes së Kosovës në nivel ndërkombëtar. Por, mungesa dhe vizoni i asaj klase politike, përfshirë edhe ish-presidentin Rugova për ta avancuar edhe me tutje problemin e Kosovës në politikat ndërkombëtare, u krijua marrëdhënia “tërhiq e mos këput”. Kjo bëri që të kalojmë në fazën tretë ku çështja e Kosovës në faktorin ndërkombëtar u imponua si rezultat i krijimit të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës dhe kështu bëri që miqtë tanë ndërkombëtarë ta kuptojnë se qytetaret e Kosovës vërtetë e duan lirinë dhe pavarësinë e këtij vendi, meqë deri në atë kohë politika nuk mundi të bënte asgjë.

Faktori ndërkombëtar, duke parë vendosmërinë e shqiptarëve për t’u çliruar, pavarësisht përpjekjeve të tyre për të negociuar me Serbinë, vendosën të na ndihmojnë me intervenim ushtarak për çlirimin e Kosovës, që shqiptaret si popull mirënjohës nuk do ta harrojnë kurrë.

Pas çlirimit dhe pavarësisë së saj, Kosova ndodhet në një faze krejtësisht të re edhe në raport me faktorin ndërkombëtar, sepse edhe ndërkombëtarët e shohin Kosovën më ndryshe se para 20 viteve. Por, ndonëse ata kanë ndryshuar pikëpamje për ne, ne karshi tyre jemi po ata që kemi qenë para 20 viteve.

Raporti jonë me ndërkombëtarët duhet të evoluojë ashtu siç kanë evoluar proceset. Fundja këto janë marrëdhënie ndërkombëtare dhe kështu funksionojnë kudo. Nuk është marrëdhënie ndërkombëtare nëse ne u nënshtrohemi madje edhe pa pasur presion nga ata, ashtu siç ndodh zakonisht me këtë klasë të politikanëve. Marrëdhënia ndërkombëtare ndërtohet në baza të një respekti reciprok të politikave shtetërore.

Gjatë këtyre viteve kemi dëgjuar që çdo proces që ka nisur Kosova, politikanët na janë drejtuar neve qytetarëve se ky është edhe vullnet i miqve tanë ndërkombëtar, dhe ne na mbyllet goja edhe nëse ai proces nuk është vullnet i joni.

Të gjithë ne jemi të vetëdijshëm se Kosova është projekt ndërkombëtar, por duke qenë i tillë nuk nënkupton se nëse ne bëjmë ndonjë reagim qytetar – qoftë për Asociacionin e Komunave serbe, që nënkupton ndarjen e Kosovës, apo qoftë për faljen e territorit të Kosovës – si qytetarë mund të jemi kundër bashkësisë ndërkombëtare sepse ne nuk duhet të jemi asnjëherë pro çfarëdo politike ndërkombëtare apo vendore nëse e dëmtojmë vetveten.

Duke qenë se pushteti mirë e ka kuptuar mirënjohjen dhe ndjeshmërinë që kanë qytetarët për faktorin ndërkombëtar, ata shpesh thirren në ta dhe sot kemi një shprehje metaforike tek politikanët “që ky proces është në pajtim edhe me faktorin ndërkombëtar”, e që nënkuptohet “çka të thonë këta të jashtit, ajo bohet”. Kështu ne jemi të dorëzuar për çdo proces që po na serviret dhe që fatkeqësisht po janë në dëm të Kosovës.