Legjenda e luftimit të shkaqeve të migrimit

Na ishte njëherë një kohë e varfërisë së madhe dhe e thatësisë. 60 milionë vetë u ngritën dhe u nisën për rrugë, për t’i shpëtuar luftës, urisë dhe dëbimit që kishte pllakosur atdheun e tyre. Në Gjermaninë e largët, ku rridhte qumësht dhe mjaltë, qytetarë dhe politikanë të merakosur ranë në mendime, si mund t’i ndihmonin këta njerëz. Dhe u lindi një ide: të luftonin shkakun e migrimit.

Ka ardhur koha që t’i jepet fund kësaj ore përralle politike. Sepse ajo bazohet jo vetëm në një mbivlerësim të pamasë të vetes. Por nxjerr në pah edhe një vlerësim pa masë të gabuar.

Sa për ta kujtuar: që në 23 maj 1993 u kufizua e drejta për të marrë azil. Që atëherë, fjalia “të përndjekurit politikë gëzojnë të drejtën e azilit” në nenin 16 të Ligjit Themelor nuk vlen më për qytetarë të shteteve të BE dhe të shteteve të treta, në të cilat vlen Konventa e Gjenevës.

Shkas për këtë ndryshim të kushtetutës u bë lufta e Bosnjës. Argumentimi i të ashtuquajturit “kompromis i azilit” përsëritet deri sot si formulë magjike e politikës gjermane ndaj migrimit: në vend që të pranohen gjithnjë e më shumë refugjatë në Gjermani, duhet të luftohen shkaqet e varfërisë në vendet e origjinës.

25 vjet pas “kompromisit të azilit” numri i njerëzve që kanë marrë arratinë në të gjithë botën nga lufta, përndjekja dhe uria ka arritur në rreth 70 milionë. Dhe kjo megjithë rritjen e shpenzimeve për bashkëpunimin ndërkombëtar për zhvillimin. Që prej vitit 1993, vetëm pjesa gjermane në ndihmën zyrtare për zhvillimin sipas të ardhurave kombëtare bruto është rritur nga 0,35 përqind në 0,7 përqind.

Sado i lëvdueshëm dhe i nevojshëm që është ky angazhim – një vështrim në krizat globale tregon se paratë janë vetëm një komponent në luftën kundër arsyeve të migrimit. Diktatorët, kleptokratët dhe nxitësit e luftës për fat të keq nuk impresionohen nga ndihma humanitare dhe nga planet Marshall të zhvillimit. As lufta në Siri, as ajo në Jemen dhe as arratia e Rohingyave nga Myanmari nuk luftohen me politikën e zhvillimit. Për më tepër, shembulli i luftës së Irakut tregon: është e vështirë që të luftosh shkaqet e migrimit, kur këto shkaqe i krijon një “koalicion i të vullnetshmëve” vetë, i drejtuar nga SHBA.

Po pa merak: kjo nuk është thirrje për apati politike ose fare për të eleminuar ndihmën për zhvillimin. Është kërkesë për më shumë sinqeritet dhe për modesti. Dhe për më shumë koherencë (veprime të bashkëlidhura logjike) politike. Sepse përtej diplomacisë së luftës dhe dialogut të diktatorëve ekzistojnë shumë mundësi për t’i pakësuar të paktën arsyet e migrimit.

Lista e fushave ku nuk jepet ndihmë është e gjatë. Kështu peshkatarët në Senegal mund të jetonin nga ajo që peshkojnë, po të mos ishin flotat e BE që i plaçkisin tabanet e detit para brigjeve afrikanoveriore. Dhe fshatarët e vegjël afrikanë nuk do ta humbisnin bazën e jetesës së tyre, po të hiqte dorë BE nga hedhja në tregjet afrikane të prodhimeve të tij të subvencionuara. Veç kësaj Gjermania mund të kontribuonte që të zbuten pasojat e ndryshimit të klimës, po ta ulte edhe më shumë nxjerrjen e dioksidit të karbonit. Sepse avancimi i krijimit të shkretëtirave si pasojë e moteve ekstreme dhe e rritjes së nivelit të detit godet më të varfrit e më të varfërve. Dhe po të mos dërgonte armë më në Arabinë Saudite, në Algjeri, në Turqi ose në rajone të tjera krize qeveria gjermane, besueshmëria e saj do të rritej.

Berlini mund të prijë pra me shembull të mirë, po të kujdesej për më shumë koherencë në kabinetin e tij. Edhe për sa kohë do të ketë përparësi argumenti, se asgjësohen vendet e punës, po të mos eksportojë më Gjermania armë në zonat e krizës? Ose se mbrojtja e klimës rëndon industrinë?

Edhe ne si qytetarë dhe zgjedhës duhet t’u japim përgjigje këtyre çështjeve. A jemi të gatshëm që t’i riorientojmë standardet tona të deritashme për mirëqenie dhe cilësi jetese? Kjo pyetje delikate politike deri tani nuk ka marrë përgjigje. Në vend të kësaj tregohet herë pas here përralla e luftimit të shkaqeve të varfërisë. Si 25 vjet të shkuara. Një dëshmi varfërie për një vend të pasur.