LAJMI I FUNDIT:

Korrigjimi i kufijve të Ballkanit, duhet të ndodhë!?

Ah kufijtë! Kufijtë, ato vende të cilat ndajnë e nuk bashkojnë, për mua paraqesin errësirë e mungesë qetësie. Historia e kufijve është histori e luftërave, histori e krimeve, histori të cilën popujt e Ballkanit e kanë përjetuar në lëkurën e tyre, por kufijtë janë të një rëndësie të veçantë.

Kur në mes të Evropës, në Berlin u ngrit muri ndarës, ai kufi që historia do ta mbajë mend deri sa bota të mbaroi, i tërë Perëndimi u angazhua të heq qafe atë kufi. Jeta e këtij muri mori fund me 1989, e me këtë rast u shemb një kufi. Kufijtë me dallime të pakta nga ai i Murit të Berlinit, kanë vazhduar edhe më pas. Evropa e Bashkuar e vendosi Murin e Schengenit. Përmes vrimave të këtij muri po futen ata të cilët të etur nga nevoja për shpëtim ekonomik, po mundohen të gjejnë fatin e tyre.

Bashkimi Evropian në bazë të politikës së standardeve Ballkanin, të ashtuquajtur perëndimor po e fton në gjirin e saj. Ballkani, kjo hapësirë ku kufijtë kanë një histori të errët, ku kufijtë kanë harmonizim të pavend, sidomos duke ju falënderuar vendimeve të Evropës po mundohet të plotësoj standardet e vendosura.


Para disa kohësh opinioni i vendeve të Ballkanit Perëndimor u njohë me rezultatet e fundit të disa shteteve për sa i përket të arriturave në fushën e liberalizimit të vizave, për të kaluar murin e Schengenit. Serbia, Mali i Zi dhe Maqedonia i plotësuan standardet e kërkuara nga Bashkimi Europian, kurse Shqipëria, Kosova dhe Bosnje e Hercegovina sipas standard kërkuesve kanë ende shumë për të bërë.

Nuk dyshoj, që këto vende kanë ende shumë për të bërë. Këto vende, por edhe Ballkani ka nevojë për rishikim e korrigjim të kufijve. Evropa e cila në bagazhin e saj ka shumë “gjynahe” nga Ballkani e di shumë mirë pozitën e të gjitha shteteve të rajonit.

Sa për koincidencë, para disa kohe anëtari i Dhomës së Përfaqësuesve të Kongresit amerikan, Dana Rohrabaker, i nisur nga realpolitika propozoj si zgjidhje të mundshme për stabilizim të raporteve mes dy shteteve të Ballkanit, pra të Kosovës dhe Serbisë, ndërrimin e territoreve. Si propozim, duke u nisur nga ajo çfarë kamë parë në teren nga vizita e fundit në veriun e Kosovës, për mendimin tim ishte me vend, por si plan i mundshëm, ishte shumë gjysmak.

Duke u bazuar në faktet reale të cilat i ofron pozita e shteteve të Ballkanit dhe padrejtësitë që historia i ka bërë ndaj këtyre shteteve, korrigjimi i kufijve është opsion i paanashkaluar. Opsion të cilin e shpalosë duke analizuar problemet që kanë shtetet e rajonit. Bosnja dhe Hercegovina ka probleme të cilat si pik referimi ka ndarjet, qoftë me Serbinë apo Kroacinë. Kroacia ka probleme me Slloveninë, e me siguri që do ti bëjë probleme edhe Serbisë edhe Bosnjës në një të ardhme. Kosova ka problem veriun e saj. I.R.J e Maqedonisë ka një pozitë të ngjashme me Bosnjën. Serbisë e cila gjatë viteve të ’90 jo për të korrigjuar me të drejt kufijtë e saj, por për të ngopur apetitet bëri krime në Kroaci, gjenocid e urbicid në Bosnje e Hercegovinë, gjenocid dhe eksod të popullatës në Kosovë, ende nuk ka shuar apetitet e saja.

Renditja e problemeve që kamë përmendur më jep të drejt të kërkoj korrigjim të kufijve në Ballkan, por edhe duke qenë i bindur se Bashkimi Evropian, për të çilen kemi krijuar përshtypje se atje edhe mutit i vjenë era ndryshe nga këtu, me cinizëm do të na mbajë larg. BE nuk do ta pranonte në gjirin e saj një Bosnje çfarë është tani, as një Kosovë çfarë është tani, as një Kroaci me problemet që ka me fqinjin e saj, as një Maqedoni e cila ka probleme nga katër anët e saj, për veç me Shqipërinë, por as një Serbi me pretendimet e saja të egra ndaj vendeve fqinje. Kufijtë duhet të korrigjohen në tërë Ballkanin, e jo të kërkohet ndonjë transfer i territoreve, siç e propozoj kongresisti amerikan. Sipas efektit domino, një gjë të tillë do të kërkonte Serbia ta bëjë me Bosnjën dhe Hercegovinën duke i marrë asaj të ashtu-emëruarën Republika Serbe e duke i dhënë pjesën e Sanxhakut që i ngeli asaj kur u shpërbë bashkësia shtetërore Serbia dhe Mali i Zi.

Ndërrimi i territoreve është jo produktiv, korrigjimi i kufijve do të dridhte zemrat e jo realistëve por do të qetësonte rajonin. Kosova e shpalli pavarësinë e saj me 17 shkurt të vitit 2008, por shpirti i popullit shumicë e do korrigjimin e kufijve, e di se Kosova Lindore duhet të jetë pjesë e asaj që i përket. I.R.J. e Maqedonisë është shteti më artificial i rajonit, atë si shtet e mbajnë shqiptarët.

Siç e thash edhe më lart, historia e kufijve është histori e luftërave, por korrigjimi i kufijve në Ballkan duhet të ndodhë. Edhe pse Bashkimi Evropian po na jep leksione për mos rëndësinë e kufijve, kufijtë kanë pas e do të kenë rëndësi të veçantë. Te korrigjohen kufijt në rajon është mëse e domosdoshme. Me vendosjen e kufijve te cilët nuk ndajnë por stabilizojnë kjo pjesë e Europës do qetësohej e do të përparonte. Korrigjimi i kufinjëve do të relaksonte marrëdhënjet fqinjësore në rajon.

(Autori është analist dhe hulumtues i pavarur)

Në trend

Më shumë
Djali i presidentit Trump shpërndan postimin e Grenellit, në të cilin thotë Kurti po gënjen se është i afërt me SHBA-në

Djali i presidentit Trump shpërndan postimin e Grenellit, në të cilin thotë Kurti po gënjen se është i afërt me SHBA-në

Lajme
Edhe Daut Haradinaj reagon për Gjestin: Ai është një bir shqiptari

Edhe Daut Haradinaj reagon për Gjestin: Ai është një bir shqiptari

Magazina
Kosovari vrau kushëririn në Zvicër pas konfliktit për një mur në Kosovë - gjykata jep detaje

Kosovari vrau kushëririn në Zvicër pas konfliktit për një mur në Kosovë - gjykata jep detaje

Lajme

"Tiroli i Jugut si model për Asociacionin" Mandl: Jo një Republika Sërpska, duhet të jetë zgjidhje praktike, pa kërcënim

Lajme

"Ku ke qenë në luftën e Kosovës, çfarë ke bërë në 99' për vendin budalla", G Bani i drejtohet me fjalë të ashpra Gjestit pas përjashtimit të Jozit

Magazina
Katër shembuj të “mbështetjes së pafund” të Trumpit për Izraelin

Katër shembuj të “mbështetjes së pafund” të Trumpit për Izraelin

Botë
Kalo në kategori