Bollëkut dhe boshllëkut në UP i duhet terapi

– Me rastin e emërimit zyrtarisht të Mujë Rugovës rektor i Universitetit të Prishtinës –

Andaj, për të mos u bërë edhe më tutje gaz e rezil, për ta mbuluar këtë marre gjuhësore, rektori Rugova ka menduar drejt: që në departamentet e fakulteteve të Universitetit të Prishtinës patjetër të jepet edhe lënda Gjuhë shqipe, së cilës i duhet edhe simotra, lënda tjetër Punim diplome. Në këto lëndë, më parë sesa për bazën e tyre ligjërimore, kandidatëve u duhet mësuar morali: punoni mirë, mos vidhni, shkruani shkurt e shqip e jo shkel e shko, përdorni me saktësi literaturën e ku ta dimë tjetër etj. Megjithëse, edhe këtë tip ligjërate duhet ta marrim me rezervë, njashtu si thënien e bariut të Zotit (hoxhës): Bëj çka të them unë, por mos bëj çka bëj unë

Mujë Rugova si duket lindi në Natën e Madhe, ashtu sikurse në Natën e Madhe të Muajit të Ramazanit zyrtarisht mori detyrën – rektor i Universitetit të Prishtinës. Tash e tutje e thërrasim Muji i UP-së. Por, ai, pak para se ta marrë zyrtarisht këtë detyrë, ka premtuar reforma me bollëk për ta zgjidhur boshllëkun e fshehur brenda UP-së! Dhe, mbase, pasi është burrë nga malësia, i zëmë besë se do ta zgjidhë, do të nisë diçka të hairit për studentët, një frymë të re në fakultete, një qasje krejt më ndryshe për zënien e dijes. Njëherësh, shpresojmë, t’ua hapë dyert në universitetin publik edhe studentëve të universiteteve private, të cilët përpiqen të studiojnë për studime master në UP, ose dhe të bëjnë ndonjë bartje të notave nga ato. Hair i qoftë! Mund të bëhet ashtu siç mendon, nëse i ecën puna mirë e reagon!

Por, ideja më e mirë e këtij rektori, dhënë deri më sot nga të gjithë rektorët e mëparshëm, duhet pranuar, edhe meqë për ndokënd duket qesharake, është se, në të gjitha fakultetet e UP-së lëndë obliguese të futet Gjuha shqipe, e cila do t’u ndihmojë studentëve mbarëshqiptarë t’i mësojnë, ashtu si duhet, morfologjinë dhe sintaksën e shqipes, të cilat, absolutisht s’i shkruajnë mirë. Thënë më thjesht, të mësojnë të shkruajnë shkurt e shqip!

Pse m’u kujtua kjo ide e rektorit Rugova këtë kohë e pse është e rëndësishme tash? Jo pse sot (e martë) mori detyrën zyrtarisht, por, sepse, pikërisht këtë javë bëra një lëvizje në tre-katër fakultete të UP-së: Së pari, për t’i kryer disa punë administrative të miat që i kisha lënë kaherë pa kryer; Së dyti, në atë rrugë bëra dhe një punë tjetër; nëpër arkivat e degëve të disa fakulteteve më ranë në duar disa punime seminari e disa tema të diplomave të studentëve të Letërsisë, të Gazetarisë, të Filozofisë, të Shkencave Politike, të Ekonomikut e ndonjë tjetër. Në ato punime, të cilat i kishin pranuar mentorët e mentoret nga kandidatët/et, ata/ato kishin shkruar, mbi 80 për qind të tyre, një shqipe përplot gabime drejtshkrimore e logjike, përplot gabime teknike e metodologjike. Edhe pse në 20 për qind të tyre vërehej se deri-diku kishte model të punimit nga libri Si bëhet një punim diplome i Umberto Ecos, ose Si shkruhet vepra shkencore i Mid’hat Shamiqit, gjuha shqipe në to mbetej prapë e dobët. Ç’bëhet kështu?

Edhe pas tre e katër vjetësh në studime, studentët, ata që studiojnë në UP, në ato punime, në të cilat prezantojnë dijen tri-katërvjeçare, që në ballinë të tyre shkruajnë, gabimisht: Fakulteti Filologjik, punim seminarik, mardheniet socio ekonomike gjatë…, në hyrje po ashtu: unë këtu kamë paraqitur, shpresojë se kjo temë e imja, falenderojë mentorin; në mbarështim të temës po se po: Ndihma e kfortit dhanë në Kosovë ka qenë e madhe (sigurisht ka dashur të shkruajë KFOR-i e ka ndihmuar shumë Kosovën…) në përfundim të saj hajt shkel e shko: Unë kamë marrë parsysh; mund të konkludojë se kjo temë është e qëlluar; gjendja në Kosovë që pas pavarsis ka stabilitet të qendrueshëm; në të kam veçue e të tjera gabime të këtij soji. A ndodh diku tjetër kështu brenda UP-së? Po, ka edhe më keq!

Bëjmë me dije se në Bibliotekën Kombëtare dhe Universitare të Kosovës, në kuadër të Departamentit të Koleksioneve të Veçanta, gjendet Qendra Referale, në të cilën dorëzohen, nga kandidatët e masterit e të doktoraturës, punimet e tyre të masterit e të doktoraturës, disertacionet e ku ta dimë tjetër. Në to, nëse keni durim të lexoni, siç lexonte atëkohë ish-udhëheqësi komunist Enver Hoxha, pak fillimin, pak mesin, pak fundin e punimit, do të gjeni, jo sikurse në punimet e seminarit e të diplomave të studentëve bechelorë vargmale me gabime, por: fjali të përsëritura, pa kurrfarë sintakse, shembuj të tepruar e pa nevojë, mungesë të citateve (të shkon mendja menjëherë te plagjiatura), gabimradhitje të metodologjisë, burime referenciale më së shpeshti nga interneti, e shumë e shumë gabime të tjera që këtyre punonjësve shkencorë s’u falen!

Andaj, për të mos u bërë edhe më tutje gaz e rezil, për ta mbuluar këtë marre gjuhësore, rektori Rugova ka menduar drejt: që në departamentet e fakulteteve të Universitetit të Prishtinës patjetër të jepet edhe lënda Gjuhë shqipe, së cilës i duhet edhe simotra, lënda tjetër Punim diplome. Në këto lëndë, më parë sesa për bazën e tyre ligjërimore, kandidatëve u duhet mësuar morali: punoni mirë, mos vidhni, shkruani shkurt e shqip e jo shkel e shko, përdorni me saktësi literaturën e ku ta dimë tjetër etj. Megjithëse, edhe këtë tip ligjërate duhet ta marrim me rezervë, njashtu si thënien e bariut të Zotit (hoxhës): Bëj çka të them unë, por mos bëj çka bëj unë.

P.S:
Z. Rugova, për hair detyra! Ju shkoftë mbarë! Mos lëshoni pe, mbajeni premtimin! Këto dy lëndë i duhen UP-së. Ato ndalojnë, ose, së paku, mbajnë nën kontroll “krimin” ndaj citatësisë pa kontroll, ndaj plagjiaturës që, nëse i lexoni ato punime, ju bëjnë për terapi! Fillimisht ju rekomandohet Aspirinë!