Slogani i keq, slogani i mirë: A mundet me të kidnapu Shqipëria?

Përgjegjësit e turizmit në Shqipëri e kanë ndërmarrë një hap të guximshëm të cilin një gazetar i gazetës konservatore britanike e ka vlerësuar si hap të “budallakaft”. Fjala është për spotin e fundit të turizmit të Shqipërisë, të cilin autorët e kanë lidhur me filmin “Taken” dhe me aktorin kryesor të këtij filmi, Liam Neeson.

Për ata që nuk e kanë parë filmin, aty bëhet fjalë për mafinë shqiptare e cila ia kidnapon vajzën karakterit të aktorit Neeson dhe e shtynë në prostitucion. Pastaj aktori e shpëton vajzën e vet. Filmi titullohet “Taken” (e rrëmbyer, në kontekstin e filmit). Spoti publicitar ka bërë lojë fjalësh dhe sloganin e ka ndërtuar në temën e filmit duke i ftuar njerëzit që të rrëmbehen, jo nga mafia, por nga bukuritë, tradita dhe ushqimet e Shqipërisë.

Gazetari i Daily Telegraph-it ka thënë se është mëkat që Shqipëria bën kësi spoti duke sforcuar klishetë për vendin, dhe vazhdon me kritikat më të ashpra për fushatën. Disa argumente të gazetarit qëndrojnë mirëpo, si dhe fakti se kjo është fushata e parë e Shqipërisë që diskutohet në media të mëdha. E, nëse e lexoni artikullin, aty sa ka kritika për fushatën aq ka edhe lëvdata për vendin. Secili lexues i këtij teksti ka më shumë gjasa ta vizitojë Shqipërinë pas leximit sesa para leximit. Ky artikull është publicitet “falas” për Shqipërinë të cilin e ka arritur fushata.

Pas Daily Telegraph-it, një tekst të ngjashëm e ka bërë edhe Lonely Planet – institucioni që “kollitet” kur bëhet fjalë për udhëtime. Këta dy artikuj nuk do të botoheshin pas një fushate standarde, çfarë ka bërë Shqipëria më përpara.

Shqipëria nuk është vendi i parë që ndërmerr këta hapa të guximshëm për turizmin e vet. Qyteti Vilnus në Lituani e ka quajtur vetëe “G-Spot” i Evropës: “Askush nuk e di ku është, por kur e gjen është mrekulli”. Ky slogan ka hidhëruar disa politikanë konservatorë dhe, sikur Shqipëria, ka marrë disa kritika ndërkombëtare. Hidhërimi i konservatorëve të krishterë ka ardhur pasi fushata është lansuar në Ditën Ndërkombëtare të Orgazmës dhe pak para vizitës së Papës në këtë qytet.

Sipas përvojës sime 20-vjeçare në komunikim, prej tyre 10 në marketing në sektor privat dhe pesë në turizëm ndërkombëtar, një artikull në një gazetë ka vlerë pakrahasimisht më të madhe se secila reklamë. Teksti i Daily Telegraph-it nuk është më i miri në botë, por është pozitiv. Është i sinqertë dhe e paraqet Shqipërinë si vend që duhet vizituar, por që ka bërë një reklamë të keqe.

Nëpër forume dhe media sociale, ekspertë të ndryshëm të turizmit kanë reaguar dhe disa kanë pasur mendim pozitiv e disa negativ për fushatën.

Ema Hejvud, pronare e një biznesi të turizmit në Mal të Zi, duke thënë se gjithçka është çështje e shijes ka vazhduar të shkruajë në një koment në mediat sociale duke thënë: “Është lojë e mirë e fjalëve me një humor të veçantë shqiptar…. gjithkush i din stereotipat… pra një video që do të bëjë shaka me to nuk do t’i largojë turistët nga vendi”.

Nga ana e shqiptarëve, fushata kryesisht është vlerësuar e keqe dhe pastaj kanë vazhduar edhe shumë komente fyese për ata që e kanë prodhuar.

Unë kujtoj se vlerësimin nuk mund ta japë as gazetari i Daily Telegraph-it, as mediumet e profesionistëve të tjerë të turizmit, e as unë. Mendoj se vlerësimi më i përafërt mund të bëhet në fund të vitit, pasi Shqipëria të numërojë turistët dhe të bëhen krahasimet me vitin paraprak. Mirëpo, edhe ky vlerësim nuk do të ishte fer, pasi si rritja, si rënia e vizitave, nuk varen vetëm nga fushata. Reklamimi mbetet një biznes që është vështirë të vlerësohet për suksesin e vet plotësisht, mirëpo gjithsesi se matja më e mirë mbetet matja e shitjeve para dhe pas fushatës. Është më e saktë se të gjitha mendimet e të gjithë analistëve.