PËRPARA DREJTËSISË

Tregim nga: Franz Kafka
Përktheu: Xhevat Lloshi (pjesë nga “Muri i madh kinez”)

Përpara drejtësisë qëndron një portier. Te ky portier vjen një njeri nga fshati dhe i kërkon ta lejojë të dalë përpara drejtësisë. Por, portieri i thotë se tani për tani nuk mund të lejonte. Ky burri u mendua dhe pastaj e pyeti, a mos do të thoshte kjo se do ta pranonin më vonë.

– Ka mundësi – iu përgjigj portieri,- por jo tashti.

Meqë porta që të çonte përpara drejtësisë ishte e hapur si gjithmonë dhe portieri qëndronte mënjanë, fshatari u përkul të shihte brenda nëpër portë. Kur e pa këtë portieri, qeshi e tha:

– Nëse kjo të josh, përpiqu të hysh pavarësisht nga ndalimi im. Por, mos harro: unë jam i fuqishëm. Gjithsesi, jam vetëm portieri më i ulët në gradë. Te sallat njëra pas tjetrës rrinë derëtarë të tjerë, secili më i fuqishëm se i parafundit. Vetëm pamja e të tretit është diçka që as unë nuk do ta duroja dot.

Fshatari nuk e kishte menduar se do t’i dilnin të tilla vështirësi: ai kishte menduar se drejtësia duhet të jetë i arritshme për të gjithë dhe në çfarëdo kohë: mirëpo, kur e vështroi më nga afër portierin veshur me gëzof, më një hundë të madhe me majë, me mjekër si të tartarëve, të zezë, të gjatë e të rrallë, mendoi se gjithsesi do të ishte më e mirë të priste derisa t’i dilte leja për të hyrë. Portieri i dha një stol dhe e la të ulej nga njëra anë e portës. Ndenji aty burri për ditë e për vite me radhë. Bënte gjithfarë përpjekjesh për ta lejuar dhe mërziste portierin me kërkesat e veta. Portieri shpesh i bënte një shqyrtim të vogël, e pyeste për shtëpinë e për shumë gjëra tjera, porse këto ishin pyetje pavetësore, ashtu siç i bëjnë funksionarët, e gjithmonë arrinte në përfundimin se nuk mund ta pranonte dhe përsëri ia thoshte. Fshatari, që ishte pajisur mirë për këtë udhëtim, përdorte gjithçka kishte me vete, sado e çmueshme të ishte, qe t’i jepte ryshfet portierit. Ky gjithmonë e pranonte diçka, por ndërsa e merrte ryshfetin, i thoshte:

– Po e pranoj që ti të mos kujtosh se nuk ke lënë gjë pa bërë.

Gjatë shumë vjetësh fshatari po e vëzhgonte portierin pothuaj pa ndërprerje. I harroi derëtarët e tjerë dhe ky i pari i dukej si e vetmja pengesë që ia zinte rrugën për të shkuar te e drejta. Mallkonte fatin, me zë të lartë e me tërbim në vitet e para: por më vonë, kur po plakej, thjesht mërmëriste me vete.

U bë si kalama dhe prej shqyrtimit të gjatë të portierit madje kishte zbuluar se e kishte plot me pleshta jakën e gëzofit, e kështu iu lut pleshtave që ta ndihmonin dhe t’ia prishnin mendjen portierit. Më në fund edhe shikimi nisi ta linte e nuk e dinte më, nëse vërtet po ngrysej rreth tij apo thjesht ishin sytë që po e gënjenin. Por, në të vërtetë përmes errësirës mund të shquante një rreze që vinte e etur nga dera e drejtësisë. Tashmë nuk i kishin mbetur shumë vjet jetë. Përpara vdekjes në mendje iu grumbulluan gjithë përvojat e viteve të gjata së bashku dhe përfituan një pyetje, që asnjëherë nuk ia kishte bërë më përpara portierit. Ia bëri me shenjë, sepse nuk mund ta ngrinte më trupin e vet që po shtangej. Portieri u detyrua të përkulej, sepse ndryshimi në lartësi ishte rritur mjaft jo në të mirë të fshatarit.

– E çfarë të ka mbetur pa marrë vesh?- e pyet portieri – qenke i pangopur.

– Sigurisht që cilido njeri lufton ta arrijë drejtësinë – i përgjigjet burri – por si ka ndodhur që gjatë gjithë këtyre viteve të shumta asnjë njeri, përveç meje, nuk ka kërkuar leje për t’u pranuar?

Portieri e pa që atij burri i kishte ardhur fundi dhe për ta dëgjuar veshët që po e linin, e ngriti zërin dhe i ulëriti:

– Askush tjetër askurrë nuk do të pranohej këtu, sepse kjo derë ishte caktuar vetëm për ty. E tashti unë po e mbyll.