Në media shpesh lexojmë dhe dëgjojmë për magnitudën dhe intensitetin e tërmeteve. A nënkuptojnë këto dy terma të njëjtën gjë dhe nëse jo, cili është ndryshimi midis tyre?
Përgjigjja për pyetjen e parë është: jo.
Lexoni më poshtë për kuptimin e magnitudës dhe intensitetit të tërmetit.
Magnituda e tërmetit është një masë relative e energjisë së çliruar në një tërmet. Është një numër i paemërtuar dhe vlerat e zakonshme të magnitudës janë në kufijtë midis 1 dhe 9, megjithëse shkalla e magnitudës është e hapur si në anën e sipërme ashtu edhe në atë të poshtme.
Tërmetet shumë të dobëta mund të kenë gjithashtu një magnitudë negative (pasi magnituda përcaktohet nga një funksion logaritmik). Kështu, magnituda është masa ekuivalente e energjisë e një tërmeti në lidhje me pikën e tij qendrore, që do të thotë se nuk varet nga thellësia e hipoqendrës. Për nder të sizmologut Charles Richter, i cili në vitin 1935 e përcaktoi matematikisht magnitudën si masën e energjisë së një tërmeti, ky parametër i tërmetit quhet edhe magnituda e Rihterit, transmeton Telegrafi.
Intensiteti i tërmetit shpreh shkallën e efekteve sipërfaqësore të një tërmeti – në ndërtesa, tokë dhe njerëz. Shprehet në shkallë të plotë nga I deri në XII gradë për të ashtuquajturat Shkalla Merkali (Mercali – Cancani – Sieberg), ose shkurt MCS, si dhe shkallët ekuivalente, por shumë më të detajuara: EMS-98 (Shkalla makroseizmike evropiane nga 1998), d.m.th. MSK-64 (shkalla Medvedev – Sponhauer – Karnik e përcaktuar më 1964). Shkalla e intensitetit në rangun e shkallëve I-IX është e ashtuquajtura Shkalla japoneze. Shkallët e intensitetit janë përshkruese dhe shprehin tekstualisht efektet e një tërmeti në sipërfaqen e tokës.
Në internet ka edhe përshkrime të të gjitha niveleve të intensitetit të tërmeteve, të cilat i kemi transmetuar më poshtë:
Shkalla I – Nuk ndjehet nga njerëzit, regjistrohet vetëm nga sizmografët;
Shkalla II – Vetëm njerëzit shumë të ndjeshëm reagojnë në gjendje pushimi;
Shkalla III – Ndjehet nga më shumë njerëz brenda ndërtesës;
Shkalla IV – Ndjehet nga shumica e banorëve në shtëpi, ndërsa jashtë vetëm nga disa individë. Enët dhe dritaret tunden. Individët zgjohen nga gjumi;
Shkalla V – Ndjehet nga shumë njerëz edhe në hapësirën e hapur. Objektet e varura lirisht lëkunden. Shkakton pak panik tek individët;
Shkalla VI – Të gjithë njerëzit e ndjejnë atë dhe ikin nga shtëpia. Fotot bien nga muret. Dëmi i parë ndodh në ndërtesat e ndërtuara keq;
Shkalla VII – Prishen pjesë të orendive në banesa. Dëme ndodhin edhe në shtëpi cilësore. Në mure shfaqen çarje. Pjesë të oxhaqeve në shtëpi shemben, tjegullat bien. Dëmtime më të mëdha janë të mundshme në objektet më të dobëta;
Shkalla VIII – Shumica e njerëzve kanë vështirësi të qëndrojnë në këmbë. 25% e shtëpive janë të dëmtuara, ndërsa disa kanë më pak gjasa të shemben. Çarje më të vogla shfaqen në tokë me lagështi dhe në shpate;
Shkalla IX – Panik i përgjithshëm. Rreth 50% e shtëpive dëmtohen ndjeshëm, shumë rrënohen dhe shumica janë të papërdorshme për të jetuar më tej;
Shkalla X – Dëmtime të rënda ndodhin në rreth 75% të ndërtesave dhe shumica e tyre shemben. Në tokë shfaqen çarje deri në disa centimetra të gjera. Nga shpatet bien shkëmbinj dhe në tokë krijohen rrëshqitje të mëdha;
Shkalla XI – Të gjitha ndërtesat me tulla shemben. Në tokë formohen çarje të gjera, nëpër të cilat depërton uji me rërë dhe baltë. Ndodhin rrëshqitje të mëdha dheu;
Klasa XII – Asnjë objekt artificial nuk mund të mbijetojë. Toka dhe relievi ndryshojnë pamjen e tyre, liqenet shemben, ndërsa lumenjtë ndryshojnë shtratin.
/Telegrafi/
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumëNjë kryqëzim i rrugëve që mundon shumë shoferë. Shikoni mirë, kush ka përparësi kalimi?
Një enigmë matematikore me dy zgjidhje? Provoni të arrini përgjigjen përfundimtare
Test i inteligjencës me tetë pyetje, të cilat vetëm më të mençurit i dinë
Nëse semaforët nuk funksionojnë, kush ka përparësi në kryqëzim? Vetëm shoferët më të mirë do ta dinë përgjigjen menjëherë
Ja tipat më të papëlqyeshëm të meshkujve në një lidhje
Pse trajneri Arbër Peci këshillon të mos vrapojmë?
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
Më të lexuarat
Bëhen bashkë pas dy vitesh Blero e Afrona Dika
Çfarë thuhet në alarmin e NATO-s për aktivitetet 'armiqësore' ruse në Evropë?
“Thellohet misteri” – bleu apo jo SHBA-ja, 81 aeroplanë të vjetër sovjetikë nga Kazakistani?
Nga qershori Aeroportit të Prishtinës i shtohet edhe një linjë e re fluturimi
Xhaka me Bayer Leverkusenin hap të madh drejt finales, Roma bie në ‘Olimpico’
"Nuk ka mbaruar ende, na duhet edhe një gol kundër Romës për finale" - Xhaka flet pas fitores së madhe