Një tekst misterioz është zbuluar në Turqi. Ishte ndër dhjetëra mijëra pllaka argjile të lashta që u shkruan gjatë Perandorisë Hitete, gjatë mijëvjeçarit të dytë para Krishtit. Për momentin, ekspertët nuk e dinë saktësisht se çfarë shkruhet në këtë pllakë të pazakontë, por duket se është një gjuhë e humbur prej më shumë se 3000 vjetësh.
Studiuesit thonë se idioma misterioze është ndryshe nga çdo gjuhë tjetër e lashtë e shkruar nga Lindja e Afërt, megjithëse duket se ka rrënjë nga gjuhët anadollake-indo-evropiane. Shkronjat misterioze fillojnë në fund të një teksti ritual të shkruar në hititisht, gjuha më e vjetër indo-evropiane e njohur, pas hyrjes se “që tani e tutje lexo në gjuhën e vendit të Kalashma”.
Emri Kalashma i referohet një shoqërie të epokës së bronzit që ndoshta ka jetuar në buzë të Perandorisë shumë më të madhe Hitete, jo shumë larg qytetit antik të Hatusha, ku më vonë u gjet kjo pllakë balte, shkruan sciencealert.
Andreas Schachner, kreu i kërkimeve arkeologjike në vendin Hatusa, thotë se ai menjëherë vuri re se kjo pllakë ishte e ndryshme nga të tjerat. Në veçanti, ajo u ruajt jashtëzakonisht mirë në krahasim me më shumë se 25 mijë pllaka të tjera balte të gjetura në Bogazkoy, Turqi.
Historianët, arkeologët dhe gjuhëtarët kanë punuar së bashku për më shumë se një shekull për të përkthyer arkivin e jashtëzakonshëm të kontratave mbretërore, korrespondencës politike dhe teksteve ligjore dhe fetare të gjetura në vendin e Hatushës.
Edhe pse shumica e këtyre pllakave janë të shkruara në shkrimin kuneiform (është një nga sistemimet më të hershme të njohura të shkrimit), ka edhe të tilla në gjuhë të tjera, të cilat me shumë gjasa vijnë nga grupe të ndryshme etnike që dikur ishin nën hijen e Perandorisë Hitite.
“Hititët ishin shumë të interesuar për regjistrimin e ritualeve në gjuhë të huaja”, shpjegon Schwemer. Ky interes nuk ishte vetëm shkencor. Mijëra perëndi dhe perëndesha adhuroheshin në Perandorinë Hitite.
Ndërsa hititët pushtuan gjithnjë e më shumë territore në gadishullin e madh midis Detit të Zi dhe Mesdheut, ata ndoshta adoptuan religjione të reja në mënyrë që të përqafonin më mirë subjektet e tyre të sapofituara.
Ekspertët besojnë se arkivat perandorake ishin një mënyrë për të konsoliduar “kultin e shtetit”. Duket se duke huazuar ide të tilla si sistemi kuneiform, traditat dhe fetë, hititët hasën më pak pengesa gjatë zgjerimit të shtrirjes së perandorisë.
Fotot e pllakës së sapo zbuluar nuk janë publikuar ende sepse shkencëtarët ende po punojnë në përkthimin e tekstit. /Telegrafi/
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumëPublikohen pamjet e momentit të atentatit ndaj kryeministrit sllovak
Njeriu që kreu atentatin ndaj Robert Ficos dyshohet se është shkrimtari i famshëm sllovak
Atentati ndaj kryeministrit sllovak – momenti kur ai i plagosur futet në makinë dhe i arrestimit të të dyshuarit
Kryeministri sllovak është në gjendje të rëndë shëndetësore pas atentatit ndaj tij
Atentat ndaj kryeministrit të Sllovakisë, Robert Fico
Ekipi i Robert Ficos lajmërohet në Facebook - ata japin informacione të reja për kryeministrin sllovak
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
Më të lexuarat
Guardiolan sa nuk e lëshoi zemra kur Heung-Min Son doli përballë Ortegas në shansin e madh të huqur nga koreani
“Më besoni, Mbappe nuk do t’i bashkohet Real Madridit” – iShowSpeed tregon se ku do të shkojë francezi
Rrëfimi i gruas që pretendon se nuk ka ngrënë apo pirë asgjë për më shumë se 16 vjet
Tre kartonë të kuq ndaj ekipit kundërshtar për t'ia siguruar titullin skuadrës së tij - gjyqtari holandez përjashtohet përjetësisht nga futbolli
Sport1: A po ndodh diçka e paimagjinueshme te Bayerni?
Julian Deda - finalisti i dytë i Big Brother VIP Albania 3