Me zor ju zë gjumi, ja sekreti

Për disa njerëz, koha e gjumit shumë herë kthehet në një makth. Sipas të dhënave të Shoqatës Italiane për Mjekësinë e Gjumit (AIMS), rreth 12 milionë italianë vuajnë nga çrregullimet e gjumit

Ndër problemet më të shpeshta janë: vështirësia për të fjetur, zgjimi gjatë natës dhe herët në mëngjes.

Studimet shkencore kanë treguar se 7 deri në 9 orë gjumë në natë është thelbësore për mirëqenien fizike dhe mendore. Një pushim i mirë natën na bën më të lumtur dhe më të koncentruar, përshpejton metabolizmin, çliron trupin nga toksinat dhe përmirëson performancën tonë mendore si dhe trupin. Por nuk mjafton të bësh numrin e duhur të orëve.

Promovimi i higjienës së mirë të gjumit është gjithashtu i rëndësishëm për të qëndruar të shëndetshëm. Nëpërmjet një sërë masash të vogla paraprake, si për shembull, para se të shkoni në shtrat, të siguroheni që dhoma e gjumit të jetë e qetë, e errët dhe me një temperaturë të rehatshme, shmangia e vakteve të mëdha para se të shkoni në shtrat, praktikimi i rregullt i aktivitetit fizik dhe largimi i të gjithë teknologjisë me ekranet me ndriçim të pasëm.

Studimi i ri, i kryer nga studiues në Universitetin e Uashingtonit (UW), ka zbuluar se ekspozimi ndaj dritës së ditës mund të ofrojë një kontribut të shkëlqyer për një gjumë të mirë, ndërsa, anasjelltas, ekspozimi i paktë i dritës gjatë ditës mund ta bëjë më të vështirë të biesh në gjumë gjatë natës. Trupat tanë kanë një orë normale cirkadiane që na tregon se kur duhet të flemë natën.

Sipas studiuesve, koha e ekspozimit ndaj dritës së ditës (të paktën 50 lux) ndikon në kohën e ritmeve cirkadiane më shumë sesa në kohën e ekspozimit ndaj dritës së mbrëmjes. Kjo do të shpjegonte pse çdo orë shtesë e ditës i zhvendos ritmet cirkadiane të studentëve 30 minuta prapa.

“Për më tepër – shtoi de la Iglesia, ekspozimi ndaj dritës natyrore në ditët me re të dimrit në Seattle kishte gjithashtu këtë efekt, pasi kjo dritë është akoma më e ndritshme se drita artificiale. Çdo orë ekspozimi ndaj dritës nga burimet e brendshme si llambat dhe ekranet e kompjuterit, nga ana tjetër, çoi në një vonesë prej rreth 15 minutash në ritmet cirkadiane. Është ai efekti shtyj-tërheq”.

Megjithëse koha e gjumit është shumë e sinkronizuar me ritmet e jetës shoqërore, një vonesë në kohën kur shkojmë për të fjetur është e dukshme gjatë muajve të dimrit. Megjithatë, rritja e kohës së ekspozimit gjatë ditës ndaj dritës natyrale është zgjidhja për të parandaluar këtë vonesë të orës biologjike këtë sezon.

“Shumë prej nesh – tha de la Iglesia – jetojmë në qytete dhe vende me shumë dritë artificiale dhe ndjekim stile jetese që na bëjnë të qëndrojmë brenda ditës. Ajo që tregon studimi ynë është se ne duhet të dalim më shumë, edhe për një ndërsa dhe veçanërisht në mëngjes, për të rritur ekspozimin ndaj dritës natyrale. Ndërsa në mbrëmje, duhet të minimizojmë kohën e ekranit dhe ekspozimin ndaj ndriçimit artificial për të bërë që gjumi të vijë më herët”. /KP