Statuja e tij u rrëzua dhe u hodh në lumë: Kush ishte Edward Colston dhe pse u bë “shënjestër” e protestuesve anti-racizëm?

Protestuesit e anti-racizmit në qytetin anglez të Bristol rrëzuan statujën e diskutueshme të tregtarit të skllevërve Edward Colston të dielën pas viteve të grindjeve për trashëgiminë e tij.

Sipas mediave të huaja, përcjell Telegrafi, statuja 5.5 metra u rrëzua nga bazamenti i saj dhe pastaj u hodh në lumin Avon drejt fundit të një proteste ku morën pjesë rreth 10,000 njerëz për të denoncuar racizmin institucional.

Marshimi, i ngjashëm si në të gjithë Evropën, u organizua në solidaritet me lëvizjen “Black Lives Matter” pas vdekjes së afrikano-amerikanit George Floyd muajin e kaluar në Minneapolis, SHBA.

Por kush ishte Edward Colston?

Colston lindi në një familje të pasur tregtare, në Bristol, por ishte arsimuar në Londër, ku kishte qëndruar në pjesën më të madhe të jetës së tij të punës, sipas uebfaqes së Muzeut të Bristolit.

Ai fillimisht tregtoi në Evropë tekstile prej leshi dhe verë, por bleu aksione në Royal African Company (RAC) në vitin 1680.

Vetëm anëtarët e RAC u lejuan të tregtonin me Afrikën për ar, fildish dhe skllevër.

Anijet RAC, të cilat niseshin nga Bristol, Liverpool dhe Londër, transportuan rreth 100,000 skllevër të Afrikës perëndimore në Karaibe dhe Amerikën midis 1672 dhe 1689.

Të gjithë ata ishin markuar në gjoks me inicialet e kompanisë.

Sipas faqes së internetit të Historisë së Parlamentit, Colston “bëri pjesën më të madhe të pasurisë së tij nga tregtia e skllevërve”.

“Vitet 1680 ishin pa dyshim më fitimprurësit në biznes, dhe sipas një llogarie, ai u tha se kishte në pronësi mbi 40 anije”.

Ai përdori fitimet e tij për të kaluar në huadhënie të parave, duke ofruar kredi për qeveritë përpara se të shiste rezervat e tij RAC te Mbreti William III.

Ai më pas u tërhoq në Surrey dhe filloi të financojë një seri projektesh bamirësie, kryesisht në Bristol dhe Londër, duke përfituar nga shkollat, spitalet dhe kishat.

Siç bëhet e ditur më tej, Colston u gjend për pak kohë edhe në politikë si deputet midis 1710 dhe 1713, megjithëse në vitet shtatëdhjetë të tij atëherë, ai rrallë ndoqi parlamentin në Londër.

Ai vdiq në shtëpinë e tij në Surrey në vitin 1721 dhe u varros në Kishën All Saints në Bristol.

Përtej statujës së rënë tani, Bristol e nderoi duke i vënë emrin e tij edhe ndërtesave dhe rrugëve. /Telegrafi/