Efektet pozitive të dygjuhësisë janë të dukshme që më përpara. Sipas një studimi të ri të Universitetit të Washingtonit, të mirat e të njohurit të dy gjuhëve shikohen që kur je 11 muajsh, përpara se fëmija të nisë që të flasë
Në moshë të rritur, të njohësh shumë gjuhë është një avantazh i madh edhe për kapacitetin krijues dhe analizues të trurit. Kur je bilingual, ke mundësinë që të mendosh jashtë skemave të zakonshme dhe ta marrësh veten më lehtë nga dëmtime të mundshme cerebrale. Por efektet pozitive të dygjuhësisë janë të dukshme që më përpara.
Sipas një studimi të ri të Universitetit të Uashingtonit, të mirat e të njohurit të dy gjuhëve shikohen qëkur je 11 muajsh, përpara se fëmija të nisë që të flasë, e kjo nuk ka të bëjë vetëm me zhvillimin e gjuhës.
Më selektivë
Normalisht, pak më përpara se fëmijët të mbushin një vjeç e të nisin që të flasin, mënyra e të përpunuarit të tingujve ndryshon. Në këtë pikë do të dalin në pah të mirat që foshnja të ekspozohet me më shumë se një gjuhë.
Rreth moshës 11-mujore, ai/ajo foshnjë që rritet duke dëgjuar vetëm një idiomë humbet aftësinë që të diferencojë, (pra që të përpunojë si tinguj gjuhësorë, të ndryshëm nga zhurma e ambientit), termat e gjuhës së huaj. Një aftësi të tillë ai e kishte ende kur ishte gjashtë muaj.
Si sfungjerë
Ky shtrëngim nuk ndodh te fëmijët bilingualë. Truri i tyre qëndron i hapur sa u përket tingujve të huaj për një kohë më të gjatë, një provë e përshtatjes së madhe që do t’i japë përfitime jo vetëm gjuhës, por edhe aftësive të tjera konjitive.
Të dhënat e publikuara në “Developmental Science” bazohen në vëzhgimin e 16 fëmijëve të moshës 11-mujore, ku 8 prej të cilëve të ekspozuar vetëm në gjuhën angleze e 8 të tjerë të cilët vijnë nga familje anglo-hispanike.
Punë e dyfishtë
Kërkuesit matën me një teknikë të quajtur magnetografi aktivitetin cerebral të fëmijëve, të cilët dëgjuan 18 minuta tinguj të gjuhës angleze, spanjolle, si edhe të të dyja idiomave bashkë.
Fëmijët që dëgjuan të dyja gjuhët treguan një aktivitet neutral intensiv në përgjigje të të dy tipave të tingujve, shenjë kjo që ata po përpunonin të dyja gjuhët.
Asnjë vonesë
Njëgjuhëshit dhanë rezultate të ndjeshme vetëm në anglisht dhe jo në mënyrë më të spikatur sesa kolegët.
Prova që ngarkesa konjitive që të mund të mësosh më shumë se një gjuhë nuk ngadalëson zhvillimin linguistik të fëmijës, ashtu siç edhe shumë prindër kanë frikë. /Telegrafi/
Lufta Prigozhin - Putin
Më shumëAktorja e njohur përqafon thjeshtësinë, shkon në emision totalisht pa grimë
Shenjat e hershme që tregojnë se fëmija i juaj ka inteligjencë të lartë
Jennifer Garner tregon vështirësinë më të madhe e të qenit nënë
Tri modele flokësh që vërshuan rrjetet sociale: Të frymëzuara nga vitet shtatëdhjetë, i shkojnë çdo femre
Gjashtë mënyra për ta kuptuar nëse ai të dashuron vërtetë apo jo
Nicole Kidman ‘përqafon’ trendin e ri të flokëve dhe duket kaq ndryshe
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
E zezë klasike, krejt sytë n’ty
Papuçe që t’flen kama n’to- Porositni me zbritje në Telegrafi Deals
Kapni zbritjen – atletet Nike për meshkuj tash me zbritje në Telegrafi Deals!
Kur nuk blen për vete, nuk blen as për kojshi – që do të thotë shfrytëzoje zbritjen në Telegrafi Deals
Sot harroni të gjitha hallet, ZBRITJA në Deals me na shku huq nuk na falet
Më të lexuarat
Pse Mali i Zi votoi kundër Kosovës në KiE, flet Dritan Abazoviq
Akulli polar po shkrihet dhe po ndryshon rrotullimin e Tokës - çfarë do të thotë kjo për njerëzimin
Hamza: Jam më i mirë se Kurti në qeverisje, kam përvojë më shumë se Abdixhiku - Haradinaj s’do të jetë kryeministër
Publikohen videot intime në zyre të ushtarakut ukrainas - ai po kërkohet për tradhti kombëtare në Kiev
Reagon babai i Olti Hysenit, pas deklaratës 'bombastike' të lojtarit të talentuar
Nënkryetarja e PE-së e thotë hapur se BE-ja gaboi me masat ndaj Kosovës, tregon pse po amnistohet Serbia