Në verën e vitit 1986, 3,310 piktura, skulptura, grafikë, vizatime etj. – pronë e Galerisë Kombëtare të Arteve – ishin vënë në rrezik shkatërrimi kur kjo pasuri artistike ishte strehuar në një ambient të papërshtatshëm.
Një dokument i nënshkruar nga Alfred Uçi si kryetar i Komitetit të Kulturës dhe Arteve dërguar Këshillit të Ministrave, zbulon se ambientet e fondit të Galerisë së Arteve i ishin dhënë Komitetit Ekzekutiv të Tiranës për t’i përdorur për destinacion tjetër dhe veprat e artit ishin degdisur në katin e pestë, poshtë një tarrace përvëluese në “Ndërmarrjen e Përhapjes së Librit”.
E gjithë pasuria e fondit të Galerisë së Arteve, afro 10 herë më shumë se veprat e ekspozuara ndodheshin në mëshirën e fatit në kushte ekstreme të temperaturave në ambiente të papërshtatshme, dhe nën efektin e agjentëve të tjerë të rrezikshëm natyrorë.
Teksa ngre shqetësimin e tij për këtë rrezik të paprecedentë të kësaj pasurie, Alfred Uçi shkruan në relacionin e tij: “Kushtet në të cilat ndodhet fondi i Galerisë, janë krejt të papërshtatshme. Qysh tani vihen re dëmtime të rënda e të shpejta të veprave. Mjedisi ku ruhen është i ndarë në dhoma të vogla (zyra) pa ngrohje, pa ventilim e me tarracë që lëshon nxehtësi të jashtëzakonshme. Në këtë mjedis nuk mund të përmirësohet gjendja ndaj agjentëve atmosferikë, lagështirës, mykut, ndryshimeve të temperaturës, rrezeve ultraviolet etj. parametrat e të cilave edhe brenda një cikli 24 orësh i kapërcejnë kufijtë minimalë e maksimalë. Nga stina në stinë këto ndryshime bëhen edhe më të mëdha”.
Sipas Uçit, dëmet viheshin re në pikturën e vajit, e cila përbënte pjesën dërrmuese të fondit.
“Ka shumë deformime të telajove nga tensionet në tërheqje, plasaritjet e ngjyrave, dëmtime të kanavacës, grundit, pelohulit, rritjes së aktivitetit të mykut, reagimit gazor, etj”, vëren ai.
“Meqenëse zgjidhja përfundimtare e këtij problemi kërkon ndërtimin e një godinë shtojcë pranë Galerisë së Arteve gjë që do të vonohet dhe meqenëse ruajtja e vlerave të fondeve është detyrë e ngutshme, ne mendojmë që qysh tani të merren masa urgjente për t’i shpëtuar fondet e Galerisë së Arteve”, shkruan Alfred Uçi.
Është fakt se Galeria Kombëtare e Arteve vijoi të mbijetojë deri në ditët e sotme me të njëjtat ambiente që nga ndërtimi i saj, duke i adaptuar ato herë pas here. Uçi propozonte në këtë shkresë si masë shpëtimi, kthimin e 3,310 veprave të artit sërish në Galerinë e Arteve dhe deri në ndërtimin e godinës së re ekskluzivisht për fondin (e cila nuk u ndërtua kurrë), të përdoreshin disa nga ambientet e ekspozimit dhe ambiente të tjera në Galeri që mund të përshtateshin.
Nuk shpjegohet në këtë shkresë se për ç’arsye ishin marrë ambientet e Galerisë së Arteve nga Komitetit Ekzekutiv i Tiranës, por si një urdhër partiak, ky zaptim duhet të ketë ndodhur për disa kohë deri në rënien e regjimit komunist.
Gjithsesi, edhe në vitet e demokracisë, fati i këtij fondi të pasur veprash arti vijoi në të njëjtën rrugë, nën alarmin e përhershëm të shkatërrimit dhe mungesës së kushteve të ruajtjes.
Vite me vonë u mësua se në këtë fond ruheshin edhe vepra të rralla të shkollave më të mira të artit botëror, konfiskuara nga regjimi komunist në familjet me gjak fisnikëror në gjithë qytetet e Shqipërisë, që në vitet e para të instalimit të këtij regjimi.
Lufta Prigozhin - Putin
Më shumëHistoria e fisit Shala
Fashizmi ka ndryshuar, por nuk ka vdekur
Kristo Frashëri dorëzoi letrën, ku për të thuhej: Po e drodhi bishtin, këputini një plumb pas qafe!
“Zona e interesit” është portretizimi i fajësisë
Albanologia Margaret Hasluck dhe miqtë e saj
Letrat e vitit 1719 dhe brengat e sotme të jetës në Londër
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
E zezë klasike, krejt sytë n’ty
Papuçe që t’flen kama n’to- Porositni me zbritje në Telegrafi Deals
Kapni zbritjen – atletet Nike për meshkuj tash me zbritje në Telegrafi Deals!
Kur nuk blen për vete, nuk blen as për kojshi – që do të thotë shfrytëzoje zbritjen në Telegrafi Deals
Sot harroni të gjitha hallet, ZBRITJA në Deals me na shku huq nuk na falet
Më të lexuarat
Njëri nga të kërkuarit për tentim vrasjen në Prishtinë e kishte rrahur reperin Fero në vitin 2018
Stradner: Vuçiq dhe Dodik po përgatisin jetësimin e idesë për "botën serbe"
I pyetur nga Bundesliga se cilit person të famshëm ia ka numrin e telefonit - Xhaka zgjodhi legjendën e futbollit
Mësohet se kush, përveç Serbisë, votoi kundër rekomandimit për anëtarësimin e Kosovës në Këshillin e Evropës
Hoxha: Grupe kriminale serbe po përgatiten për sulm në veri
"Unë thjesht dua të luaj futboll" - Vini Jr me një gjest të shëmtuar në miqësore, Laporte tallet me të pas ndeshjes