Ekspertët ngrenë alarmin: Ndotja e dritës mund të pengojë kërkimin për planetët tjerë! (Video)

Në Observatorin Paranal, astronomja italiane Eleonora Sani po punon gjatë natës duke studiuar vrimat e zeza në një nga katër teleskopët tetë metërsh.

Në afërsi, kolegu i saj francez Pascale Hibon është i vendosur të zbulojë se ku përfundon universi, ndërsa puna e astronomit kilian Fernando Selman është e rezervuar për t’iu përgjigjur ndoshta pyetjes më të rëndësishme të të gjithëve: A ka jetë në një planet tjetër?

Sipas mediave të huaja, përcjell Telegrafi, Paranal është një nga tre observatorët e Evropës Jugore (ESO) në shkretëtirën e Atacama të Kilit, ku deri në vitin 2020 është vlerësuar se 70 për qind e infrastrukturës astronomike të botës do të vendoset.

Kjo përfshin edhe atë që do të jetë teleskopi më i madh në botë, Teleskopi jashtëzakonisht i madh evropian prej 1.3 miliardë dollarësh.

Shtetet e Bashkuara, Kanadaja, Britania e Madhe, Australia, Brazili, Argjentina dhe Kili po investojnë shumë në teknologjinë e gjeneratës së ardhshme.

E sipas mediave, gjithë ky investim mund të ndihmojë në përcaktimin nëse jemi me të vërtetë vetëm në univers.

Me qiej pa re për të paktën 300 ditë çdo vit, dhe karakteristikat atmosferike për t’u patur zili për shikimin e yjeve, shkretëtira Atacama është një parajsë për astronomët.

Por vitet e fundit, ndotja gjithnjë e më e madhe nga ndotja e dritës – sidomos nga ndriçimi i lirë dhe i bardhë LED – po rrit kambanat e alarmit mes astronomëve duke u përpjekur të mbrojnë disa nga qiejt më të errëta të botës.

Siç edhe është thënë, ndriçimi i qiellit natën shkaktuar nga dritat e rrugëve dhe burimet e tjera të dritës të bëra nga njeriu, kanë një efekt shkatërrues në ciklet natyrore dhe pengon vëzhgimin e yjeve dhe planetit.

“Ata po ndriçojnë më shumë për shkak se ata kanë një përplasje shumë të madhe në spektrin e dritës në zonën blu, gjë që shkakton më së shumti ndërhyrje. Ka ligje në zonat pranë observatorëve, por ato duhet të zbatohen shumë më tepër”, thotë Selman.

Ndotja e dritës nga qytetet si Antofagasta, La Serena dhe Coquimbo, si dhe minierat gjigante të bakrit në Atacama, kanë përkeqësuar errësirën me 30 për qind në dekadën e fundit, sipas Zyrës për Mbrojtjen e Cilësisë së Qiellit (OPCC).

Fernando Cameron, një ish-drejtor i OPCC, përshkruan qiellin e errët jo vetëm si një burim kilian por një burim natyror global që po bëhet gjithnjë e më i pakët.

“Të gjithë që ju duhet të bëni është të shikoni imazhet e Tokës të marra nga hapësira për të parë se sa i ndriçuar planeti ynë është natën. Toka siç e njohim”, thotë Cameron.

Edhe në shkretëtirën e Atacama, qytetet po zgjerojnë dhe ndotin errësirën me ndriçim të tepruar në shtëpitë dhe tabelat.

Sipas mediave, Qeveria e Kilit është e prirur të ruajë prestigjin e vendit si një qendër ndërkombëtare observatoriale. Për interes të saj, ajo ka imponuar standarde më të rrepta ndriçimi në tre provincat e Atacama ku ekzistojnë observatorët.

Por shumë më tepër duhet bërë.

Astronomët thonë se cilësia e qiellit në Atacama është ende e pakrahasueshme. Por, si në vende të tjera në botë, autoriteteve u kërkohet të rrisin masat për të zvogëluar ndotjen e dritës.

“Ne duhet të respektojmë errësirën e natës dhe të shpëtojmë qiellin, jo vetëm për astronomët, por për të gjitha qeniet njerëzore që kanë të drejtë të shohin yjet”, thotë Cameron. /Telegrafi/