Spiunët e Vladimir Putinit po bredhin në të gjithë botën – tri ‘pika të nxehta’ janë shumë afër Serbisë

Një çift argjentinas që jeton në Slloveni, një fotografe meksikane-greke me një dyqan në Athinë, një brazilian që thjesht u zhduk, një roje sigurie në Ambasadën britanike në Berlin, një çift i martuar nga Suedia dhe tani tre bullgarë të arrestuar në Britani të Madhe.

Gjatë vitit të kaluar, policia dhe agjencitë e sigurisë anembanë botës kanë akuzuar shumë njerëz që bëjnë jetë në dukje të padëmshme si agjentë ose operativë të inteligjencës ruse.

Shumë të tjerë janë akuzuar për përcjelljen e informacionit në Rusi, duke përfshirë rojën në Ambasadën britanike në Berlin, i cili u dënua me 13 vjet burg dhe dhjetëra persona të arrestuar në Poloni të akuzuar për kryerjen e detyrave të ndryshme për inteligjencën ruse.

Tre bullgarë, të cilët thuhet se janë në mesin e pesë të arrestuarve në Britani të Madhe, mbeten të paqarta motivet.

Lufta në Ukrainë e bëri më të vështirë spiunimin për Rusinë

Sipas disa medieve, që kur Vladimir Putin filloi pushtimin ushtarak në Ukrainë, Moskës i është dashur të përdorë metoda më të rrezikshme dhe më pak konvencionale të spiunazhit, kryesisht për shkak se kaq shumë nga spiunët që i vendosi nën mbulesë diplomatike në Evropë janë dëbuar.

Tradicionalisht, të tre shërbimet kryesore të sigurisë ruse – Shërbimi vendas i Sigurisë (FSB), Shërbimi i jashtëm i Inteligjencës (SVR) dhe Shërbimi ushtarak i Inteligjencës (GRU) – dërguan operativët e tyre jashtë vendit nën mbulim diplomatik. Ata përdorën gjithashtu operativë të paraqitur si biznesmenë, turistë apo gazetarë rusë.

Qendra për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare vlerësoi se në tre muajt e parë të luftës, më shumë se 450 diplomatë u dëbuan nga ambasadat ruse, shumica e tyre nga Evropa.

“Koha pas fillimit të luftës [në Ukrainë], me të gjitha dëbimet, ishte fatale për sistemin e inteligjencës ruse dhe ata u përpoqën ta zëvendësonin atë me gjëra të ndryshme”, tha një zyrtar i inteligjencës evropiane për The Guardian.

Russia turning to sleeper cells and unofficial agents https://t.co/VitpnXjk9D

— Guardian news (@guardiannews) August 15, 2023

Shumë rrugë që Rusia përdorte më parë për operacionet e saj agresive të spiunazhit janë mbyllur. Kur Sergei Skripal u helmua me Novichok në vitin 2018, helmuesit ishin agjentë të GRU-së që përdorën pasaporta ruse të lëshuara me identitet të rremë për të marrë viza britanike.

Bellingcat gjurmoi numrat e tyre të pasaportave në një zyrë të caktuar pasaportash në Rusi, duke lejuar identifikimin e shumë operativëve të tjerë të GRU-së që përdornin pasaporta me numra serialë të ngjashëm dhe duke zbuluar mbulesën për agjentë të shumtë rusë.

Përveç kësaj, që nga fillimi i luftës, është bërë shumë më e vështirë për çdo qytetar rus të marrë viza për të udhëtuar në Britani të Madhe ose në zonën Shengen, që do të thotë se njerëz si sulmuesit e Skripalit tani do të kishin vështirësi për të marrë viza edhe nëse lidhjet e tyre me GRU-në nuk ishte zbuluar.

E gjithë kjo do të thotë se Rusia është kthyer në aktivizimin e të ashtuquajturve “të fjeturve”, që do të thotë t’u lërë më shumë punë spiunazhit aktiv agjentëve dhe operativëve jozyrtarë. Ata mund të jenë shtetas të vendeve të treta ose mund të jenë “të paligjshëm” – operativë rusë të paraqitur si shtetas të vendeve të treta, të cilët shpenzojnë vite me kujdes duke krijuar mbulesën e tyre.

Ilegalët, zotërues nga programet e epokës sovjetike, tradicionalisht kanë bërë pak punë aktive spiunazhi, duke i lejuar ata të bashkohen për misione afatgjata.

Megjithatë, në vitin e kaluar, të paktën shtatë të dyshuar janë zbuluar në Perëndim – në Norvegji, Brazil, Holandë, Slloveni dhe Greqi. Disa arritën të arratiseshin dhe supozohet se ishin kthyer në Rusi.

Three suspected spies for Russia in the UK have been arrested and charged in a major national security investigation, the BBC can reveal.https://t.co/7KRU7aNXlZ

— BBC London (@BBCLondonNews) August 15, 2023

Rasti i bullgarëve nga Britania e Madhe

Tre të dyshuar si spiunë rusë në Britaninë e Madhe janë arrestuar dhe akuzuar në një hetim të madh të sigurisë kombëtare.

Ata akuzohen se posedojnë dokumente personale të falsifikuara dhe dyshohet se kanë punuar për shërbimet ruse të sigurisë.

Dokumentet përfshijnë pasaporta, karta identiteti dhe dokumente të tjera për Britaninë e Madhe, Bullgarinë, Francën, Italinë, Spanjën, Kroacinë, Slloveninë, Greqinë dhe Republikën Çeke.

Treshja jeton prej vitesh në Britaninë e Madhe, duke punuar në punë të ndryshme dhe duke jetuar në pjesët periferike të vendit.

Çift nga Sllovenia – spiunë elitarë rusë?

Muaj më parë, Marija Majer dhe Ludvig Gish u arrestuan në Lubjanë. Autoritetet besojnë se të dy janë rusë që paraqiten si argjentinas dhe se ata ishin oficerë të SVR-së.

Majer drejtonte një galeri arti në Lubjanë dhe e përdorte punën e saj për të udhëtuar shpesh, duke përfshirë Britaninë e Made. Nuk dihet nëse ajo ka kryer misione spiunazhi në këtë vend dhe nuk ka prova publike që e lidhin atë apo operativë të tjerë rusë me tre bullgarët që janë akuzuar.

Pati një “tronditje” kur, në fillim të dhjetorit, Mejer dhe Gish u bënë cak i një prej operacioneve më të fshehta dhe më të organizuara policore dhe inteligjente në historinë e re të Sllovenisë.

Policia ka hyrë në shtëpi, ka arrestuar çiftin dhe i ka dorëzuar fëmijët në shërbimin social. Ata kontrolluan edhe zyrën e biznesit të çiftit. Sipas një burimi të informuar për hetimin, u gjet një sasi e madhe parash. Aq shumë para, saqë u deshën orë të tëra për t’i numëruar ato.

“Të dyshuarit janë anëtarë të shërbimit të huaj të inteligjencës, të cilët përdorën dokumente personale të huaja të marra ilegalisht për të jetuar dhe punuar në Slloveni me identitet të rremë dhe për të mbledhur fshehurazi informacione”, tha zëdhënës i policisë sllovene Drago Menegalija.

Suspected spies for Russia held in major UK security investigation – BBC News https://t.co/G7yRZoASRa

— National Security Media 🇺🇦 (@natsecmedia) August 15, 2023

Kaosi Athinë-Rio de Zhaniero

Në një udhëtim në Malajzi në janar, Gerhard Daniel Campos Vitic ndaloi së dërguari mesazhe të dashurës së tij në Rio de Zhaneiro dhe ajo filloi menjëherë kërkimin për të. Një brazilian me origjinë austriake, ai drejtonte kompani të printimit 3D në këtë qytet.

Ministria e Punëve të Jashtme të Brazilit dhe komunitetet e Facebookut në Malajzi u mobilizuan për të kërkuar të zhdukurin, por Vitic thjesht u zhduk. Lajmi për të erdhi përfundimisht nga një burim i papritur në anën tjetër të botës, në Athinë dhe ishte sa tronditëse aq edhe e papritur.

Mediet thanë se Vitic dyshohet se ishte një identitet i rremë, duke cituar një burim në Shërbimin e Inteligjencës greke. Sipas këtyre raportimeve, ai nuk është, siç i ka thënë të dashurës së tij, fëmijë i një babai austriak dhe një nëne braziliane, të cilët janë rritur nga gjyshërit e tij në Vjenë.

Vitic dyshohet se ishte një “ilegal” rus, një spiun i fshehtë që punonte për një program elitar të inteligjencës, i cili ishte trajnuar për vite në Rusi për të imituar një të huaj. Ai dyshohet se ishte martuar fshehurazi me një grua tjetër ilegale, e cila pozonte si fotografe meksikane-greke e quajtur Maria Cala dhe drejtonte një dyqan në Athinë. Të dy dyshohet se u dërguan në një mision prej dekadash për t’i shërbyer shërbimeve të inteligjencës së Putinit.

Panic and emotional pain as alleged deep-cover Russian spies vanish https://t.co/HuyYgrABcU

— Anarchie 💙💛 (@junkycosmonaut) April 16, 2023

Të paktën gjashtë ilegalë të tillë të shquar janë zbuluar në vende të ndryshme gjatë vitit të kaluar, duke sugjeruar se një ose më shumë dezertorë do të transmetonin informacion në perëndim.

Gjithashtu, në periferi të Stokholmit në fund të vitit të kaluar u arrestuan çifti rus Sergey Skvortsov dhe Elena Kulkova, të cilët dyshohen se kanë spiunuar për Rusinë.

Gjithashtu, ish-rojtari i sigurisë në Ambasadën britanike në Berlin, David Ballantyne Smith, u dënua me 13 vjet e dy muaj burg për spiunazh për Rusinë.

Në fund të vitit të kaluar, u arrestua edhe një spiun rus, i cili u kap nga forcat e sigurisë ukrainase pranë kufirit me Hungarinë. Një kontroll i një spiuni që fshehu një USB me të dhëna në anusin e tij zbuloi se ai kishte në dorë një seri të dhënash mbi udhëheqjen dhe personelin e shërbimeve të sigurisë ukrainase. /Telegrafi/