Gravurë nga tërmeti i vitit 1851

Tërmeti më i rëndë në Shqipëri (i matur) ka qenë në vitin 1851 me epiqendër në bregdet të Vlorës. Arkitekti Artan Shkreli shënon në një postim se ai goditi më 12 tetor, rreth orës 7:00 të mëngjesit, me një magnitudë prej 6.6 shkallës Rihter dhe intensitet të tmerrshëm prej 11 të Merkalit (ku maksimumi është 12).

“Qyteti mesjetar u rrafshua thuajse krejtësisht, duke mos lënë gjurmë të tij, me përjashtim të xhamisë së fortë Muradie. Kështjella e dëmtuar më parë me mina nga venedikasit, por kryesisht ‘torrazzo’ e lartë e saj u shembën keq. Qindra të vdekur, u pasuan nga një braktisje masive e qytetarëve të vjetër. Numri i viktimave do kishte qenë katastrofik nëse nuk do kish pasur lëkundje të forta disa orë përpara, që në 2:00 të mëngjesit, gjë që kish detyruar njerëzit ta kalonin natën jashtë”, shkruan Shkreli në profilin e tij në Facebook.

Sipas tij, u bënë dëme të jashtëzakonshme edhe në Berat, i cili humbi thuajse të gjithë strukturat me kulla guri që trashëgonte nga Mesjeta, por rezistuan strukturat e lehta të stilit osman.

Ky tërmet që u lajmërua edhe nga mediat evropiane, u ndje fort në Greqinë Veriore dhe Italinë e Jugut. Gravura e postuar, ksilografi e ngjyrosur me dorë, është botuar menjëherë pas ngjarjes në gazetën gjermane “Illustrierte Zeitung”, ndërsa origjinali është pjesë e një koleksion privat në Pragë.