Fuqia e vargjeve

Nga: Daut Dauti

Gjatë Luftës së Parë Botërore, ushtari gjerman i quajtur Hans Leip (1893-1983), e shkroi një poezi për të dashurën e tij. Poezinë e titulloi ‘Das Mädchen unter der Laterne’ (Vajza nën dritën e llambadarit), pa e ditur se ky tekst do të bëhej ndër këngët më të bukura dhe më të popullarizuara të dashurisë.

Poezia nuk u botua para vitit 1937, kurse një vit më vonë, kompozitori Norbert Schultze, e shndërroi në këngë. Por, as kënga nuk u popullarizua menjëherë. Me fillimin e luftës, nazistët gjermanë e adaptuan këngën për ngritje të moralit dhe marshim ushtarak dhe e titulluan ‘Lili Marlen’. Më 1941, kur gjermanët e morën Beogradin, nga radiostacioni i këtij qyteti filluan emetimin e saj.

Komandanti i forcave gjermane në Afrikë, gjenerali Erwin Rommel, e dëgjoi këngën dhe pasi i pëlqeu, i urdhëroi përgjegjësit e Radio Beogradit ta lëshonin çdo ditë në mëngjes. Kënga u popullarizua aq shpejt sa që nisi të këndohet nga të gjithë ushtarët gjermanë.

Pasi që forcat aleate e monitoronin propagandën gjermane, e dëgjuan këtë këngë dhe u pëlqeu edhe atyre. Prandaj, edhe aleatët filluan ta emetojnë në radiot e tyre. Madje, e përkthyen pothuaj në të gjitha gjuhët evropiane. Pasi që kënga përmbante dashuri dhe shpresë për paqe, e dëgjonin edhe pjesa civile. Në Londër njerëzit e dëgjonin edhe kur këtë qytet e bombardonin gjermanët. Dhe, kështu, e njëjta këngë u bë hit dhe e dashur për të dy palët armiqësore.

Nëse një poezi, më vonë këngë, këndohet në luftë nga miliona ushtarë dhe civilë nga të dy kampet armiqësore e madje edhe sot në paqe, duhet të posedojë fuqi të jashtëzakonshme. Autori Hans Leip duhet ta ketë ndier veten mirë dhe mburrur për këtë punë me të cilën ka krijuar influencë aq të madhe. /Telegrafi/