Nga: Halil Matoshi
Frederik Reshpja, “Ushtari i vjetër”
1.
Frederik Reshpja âsht kolos i poezisë shqipe, porse i shkelun nga gjeneralasimusi dhe kallajxhitë e kazanit të tij të përlyem me gjak, e ma e keqja harrue e qitë p’ej lektyrës shkollore nga mësues regjimli dhe shmang p’ej lexuesve demela që i marrin për t’mirëqenë vetëm poetët që i madhnon pushteti politik!?
2.
Teksti i Reshpjës âsht i dendun me metafora dhe metonimi, me tone e nuansa ngjyrash të çiltra fillimisht për me u mbyllë me kadenca të rânda e t’errta, si sekuencë ritmike ose rrjedhë e tingujve në gjuhë, pastaj vjen nji tendosje përmbyllëse dhe zakonisht në rënie…
3.
Fëmijtë në tablo janë si ândrrat e nânave qe me delikatesë janë vendos në vazot e çmueme aso nga arti kinez i qeramikës, dmth vazo ku ruhet vet tharmi dhe ideja e jetës dhe lumtunisë!
Ekzistenca njerëzore.
Mirëpo, poeti tue pasë parasysh se jeta ka edhe anën e vet të errët – moshën e thyeme – ia kundërvën veten (âsht përherë në arrati!?) si prototip i nji kohe të mbrapsht dhe vuejtjes njerëzore, për ta kriju imazhin e brishtësisë së të bukures, delikatesës, që mund të venitet si luledielli dhe të thyhet si vazot e çmueta!?
4.
Nji kanavacë e mbushun me ngjyra të verdha të ndritshme, pasunue e prarue me lamjen në diellin e ferkut, e ngrohun me kafen prej dheu tue përshkru njerëzit dhe natyrën, që njiherit âsht thelbi i veprave të mdhaja të Vincent Van Gogh.
Tue krahasu mënyrën se si Van Gogh krijoi thellësinë dhe realitetin, na del se kthimi në të kaluemen – në fëmijninë e poetit – në diktaturën ma bizare të shpikun nga nji mendje kriminale, asht zëvendësim për thellësinë në tablon e Gogh-ut, por qe e bân me fjalë Reshpja dhe natyrisht imagjinata e botës së bujshme të fëmijëve, që e kuptojnë se i saposhfaquni i befasishëm, me moshën e tij ngërthen jolumtuninë, hapësinën negative!
“Luledielli” përfaqësohet realisht me përdorimin e madh të hapësirës pozitive dhe negative, njâjtë si poezia e Reshpjës ku përballet lumtunia me mërzitjen, shkëlqimi me zymtinë, qeshja me gjâmën e brendshme që përthakon idenë për fëmijninë e munguet të poetit.
5.
Po fëmijtë nga e dinin këtë fakt?
Natyrisht se âsht thyemja, thinjat dhe sytë e lbyrun të pleqnisë pamja e trishtueshme e plakjes (hapsina negative e tablosë);
Derisa për Van Gogh, luledielli përfaqëson lumtuninë, për Reshpjën ato janë andrrat e nji nane!
6.
Lexoni këto pesë vargje.
Mbyllni sytë dhe keni me e pa pikturën e Van Gogh-ut “Leldielli” ne nji vazo delikate…
Vazoja asht arka e jetës ku nanat fshehin andrrat e tyne dmth ma t’shtrenjtën frymë që kanë!
Une e due Mjeden per gegnishten e tij t’amel dhe poezite proverbiale, e due Camajn per metaforen e tij te hyjnishme etnopsikologjike, ama me Reshpjen s’asht mahi: Poezia e Tina âsht drita e çastesishme e vetimes.
Asht vet vetima!
Përcillet me bubullimë dhe sakaç çdo gjâ qetohet.
***
USHTARI I VJETËR
Pash fëmijët në rrugë. Të qeshur,
të bukur dhe delikatë si vazot e çmuara,
ku nënat fshehin ëndrrat e tyre.
Më panë dhe u trishtuan. E kuptuan,
që unë nuk kam qenë kurrë fëmijë…
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumëEsat Toptani, si pjesë e historisë së padeformuar: Nuk ishte tradhtar
![Agjenti i dyfishtë i Luftës së Ftoftë: Si e mashtroi Tito, Perëndimin?](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2023/07/Tito2-380x233.jpg)
Agjenti i dyfishtë i Luftës së Ftoftë: Si e mashtroi Tito, Perëndimin?
![Dëshmia e fqinjit dhe varrmihësit të Musine Kokalarit: Nuk i kishte duart lidhur me tela me gjemba](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/07/Musine2.jpeg)
Dëshmia e fqinjit dhe varrmihësit të Musine Kokalarit: Nuk i kishte duart lidhur me tela me gjemba
Drama e panjohur e Koliqit, ku parashikohej rënia e komunizmit
LUM LUMI
BASHKËLUFTËTARËT
![Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/02/1a-1-380x233.jpg)
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
![Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/02/DSC00994-380x233.jpg)
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
![Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/02/Template-per-Instagram-380x233.jpg)
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
![Ofertë e veçantë – vila në Brezovicë ofrohet me zbritje ID-246](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2023/11/Foto-Kryesore-4-380x233.jpg)
Ofertë e veçantë – vila në Brezovicë ofrohet me zbritje ID-246
![Një jetë e re fillon këtu – banesa e gatshme 2+1 në rrugën ‘Gazmend Zajmi’ ID-251](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/02/Foto-Kryesore-380x233.jpg)
Një jetë e re fillon këtu – banesa e gatshme 2+1 në rrugën ‘Gazmend Zajmi’ ID-251
Më të lexuarat
![Zana Spahiu dorëhiqet nga ushtruesja detyrës së drejtoreshës në RTK](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/07/Zana-Spahiu-380x233.jpg)
Zana Spahiu dorëhiqet nga ushtruesja detyrës së drejtoreshës në RTK
![Liverpooli po i transferon dy yjet e rivalit nga Liga Premier për 100 milionë euro](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/07/arne-slot-380x233.png)
Liverpooli po i transferon dy yjet e rivalit nga Liga Premier për 100 milionë euro
![Ripërserit Daçiq: Është i pamundur ekstradimi i Radoiçiqit, Serbia nuk e njeh Kosovën](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/07/dacic-radoicic-768x517-1-380x233.jpg)
Ripërserit Daçiq: Është i pamundur ekstradimi i Radoiçiqit, Serbia nuk e njeh Kosovën
![I kërkuar nga Real Madridi: Trent Alexander-Arnold ka vendosur për të ardhmen e tij](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/07/trent-alexander-arnold-380x233.png)
I kërkuar nga Real Madridi: Trent Alexander-Arnold ka vendosur për të ardhmen e tij
![Trump: Nëse iranianët më vrasin, Amerika dua që ta zhduk Iranin](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/07/Screenshot_2-99-380x233.jpg)
Trump: Nëse iranianët më vrasin, Amerika dua që ta zhduk Iranin
![Kur do të kthehet trupi i Faton Hajrizit, flet Ivica Daçiq](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/07/image-2024-07-25T175333.484-380x233.jpg)
Kur do të kthehet trupi i Faton Hajrizit, flet Ivica Daçiq