Si ndodhi, dy javë sizmike që rrëzuan qeverinë e Sirisë

Gjysmë shekulli i sundimit të familjes Assad në Siri u shkatërrua me shpejtësi mahnitëse, pasi kryengritësit shpërthyen nga një enklavë e kontrolluar nga rebelët dhe u mblodhën në kryeqytetin, Damask, duke marrë qytet pas qyteti brenda pak ditësh.

Forcat opozitare përfshiu gjithë vendin dhe hynë në Damask me pak ose aspak rezistencë ndërsa ushtria siriane u “shkri”, transmeton Telegrafi.

Presidenti Bashar al-Assad, sundimtar i Sirisë për 24 vjet – duke pasuar babanë e tij, Hafez Assad – u raportua se ishte larguar nga vendi për një vend të pazbuluar.

Është një zhvillim mahnitës në konfliktin shkatërrues 13-vjeçar të Sirisë.

Protestat antiqeveritare në vitin 2011 u ndeshën me një shtypje brutale, duke u përshkallëzuar në një luftë civile që ka vrarë më shumë se gjysmë milioni njerëz, dhe ka zhvendosur gjysmën e popullsisë së Sirisë prej 23 milionësh të paraluftës.

Asadi, i mbështetur nga Irani dhe Rusia, rifitoi gradualisht kontrollin e më shumë se dy të tretave të Sirisë, duke i lënë rebelët me një bastion në veriperëndim të vendit.

Dhe aty konflikti mbeti, kryesisht i ngrirë, për vite me radhë deri në fund të nëntorit.

Ju sjellim një vështrim në dy javë sizmike për Lindjen e Mesme.

Grupet e armatosura të opozitës nisin një sulm në shkallë të gjerë në zonat e kontrolluara nga forcat qeveritare në veriperëndim të Sirisë, dhe pretendojnë se kanë marrë kontrollin e mbi 15 fshatrave nga forcat qeveritare në provincën veriperëndimore të Alepos.

Qeveria dhe aleatët e saj përgjigjen me sulme ajrore dhe granatime në një përpjekje për të ndalur përparimet e kryengritësve.

Ofensiva udhëhiqet nga grupi xhihadist Hayat Tahrir al-Sham, ose HTS. Ish-dega siriane e al-Kaidës dhe e njohur si Fronti Nusra, HTS më vonë u distancua nga al-Kaida, duke kërkuar ta tregtojë veten si një grup më i moderuar.

Është klasifikuar si një grup terrorist nga Kombet e Bashkuara dhe SHBA.

Sulmi në Alepo pason javë të tëra dhune të nivelit të ulët, duke përfshirë sulmet e qeverisë në zonat e kontrolluara nga opozita.

Turqia, një mbështetëse kryesore e grupeve të opozitës siriane, thotë se rebelët filluan një ofensivë të kufizuar për të ndaluar sulmet, por ajo u zgjerua pasi forcat qeveritare filluan të tërhiqen.

Ofensiva zgjerohet për të arritur në fshatin e provincës Idlib mes raporteve se trupat qeveritare po tërhiqen.

Kryengritësit hyjnë në Aleppo, qytetin më të madh të Sirisë, për herë të parë që kur u dëbuan në vitin 2016, pas një fushate rraskapitëse ushtarake nga forcat qeveritare siriane të mbështetura nga Rusia dhe Irani. Ata përballen me pak rezistencë.

Rebelët thonë se ata kontrollojnë Alepon, duke ngritur një flamur mbi kështjellën e qytetit dhe duke pushtuar aeroportin ndërkombëtar. Forcat e armatosura siriane pretendojnë se kanë ridislokuar trupa dhe pajisje në përgatitje për një kundërsulm.

Deri në mbrëmje, kryengritësit kanë pushtuar të paktën katër qytete në provincën qendrore Hama dhe pretendojnë se kanë hyrë në kryeqytetin e provincës.

Ushtria siriane nis një kundërsulm me trupa dhe sulme ajrore në Idlib dhe Aleppo. Ministri i Jashtëm iranian Abbas Araghchi viziton Damaskun, duke i thënë Asadit se Teherani do të mbështesë kundërsulmin.

Por Assad-i merr pak ose aspak ndihmë nga aleatët e tij. Rusia është e zënë me luftën e saj në Ukrainë dhe Irani i ka parë përfaqësuesit e tij në të gjithë rajonin të degraduar nga sulmet e rregullta ajrore.

Hezbollahu i Libanit, i mbështetur nga Irani, i cili në një moment dërgoi mijëra luftëtarë për të mbështetur forcat e Asadit, është dobësuar nga një konflikt njëvjeçar me Izraelin.

Kryengritësit shtyhen në jug, duke përparuar deri në 10 kilometra nga Hama, qyteti i katërt më i madh i vendit dhe një udhëkryq kyç në Sirinë qendrore, rreth 200 kilometra në veri të Damaskut.

Media shtetërore raporton për luftime të ashpra në provincë dhe si media shtetërore ashtu edhe një grup vëzhguesish me bazë në Mbretërinë e Bashkuar thonë se forcat qeveritare, të mbështetura nga sulmet ajrore ruse, kanë rimarrë disa territore.

Turqia i kërkon Asadit të zhvillojë bisedime me opozitën.

Pas disa ditë luftimesh, rebelët hynë në Hama. Dhjetëra luftëtarë të gëzuar shihen duke qëlluar në ajër në festime në sheshin Assi, vendi i protestave masive antiqeveritare në ditët e para të kryengritjes në 2011.

Ushtria siriane thotë se është ridislokuar në pozicione jashtë qytetit për të mbrojtur civilët.

Duke përparuar me shpejtësi tani, rebelët pushtojnë dy qytete në periferi të Homsit, qyteti i tretë më i madh i Sirisë.

Rreth 40 kilometra në jug të Hamës, Homs është porta për në Damask dhe vendndodhja e një prej dy rafinerive shtetërore të naftës në Siri.

Kapja e tij do të ndërpresë lidhjen midis Damaskut, selia e pushtetit të Asadit, dhe rajonit bregdetar ku ai gëzon mbështetje të gjerë.

Qeveria mohon raportet se ushtria e saj është tërhequr nga qyteti.

Diplomatët e lartë nga vende si Arabia Saudite, Egjipti, Turqia, Irani dhe Rusia, mbajnë bisedime për Sirinë në kryeqytetin e Katarit, Doha.

Forcat opozitare marrin Homsin pasi forcat qeveritare e braktisin atë. Kryengritësit thonë se kanë rrethuar Damaskun dhe po kryejnë “fazën e fundit” të ofensivës së tyre.

I dërguari i posaçëm i OKB-së për Sirinë, Geir Pedersen, kërkon bisedime urgjente në Gjenevë për të siguruar një “tranzicion të rregullt politik”, pasi media shtetërore siriane mohon që Assad të ketë ikur nga vendi. /Telegrafi/