Revolucion në matjen e kohës – ora e parë me një bërthamë atomike u zhvillua në Vjenë

Ekipi nga Universiteti Teknik i Vjenës, së bashku me partnerët ndërkombëtarë, ia dolën mbanë në atë që ishte pothuajse e paimagjinueshme – ata zhvilluan orën e parë me një bërthamë atomike, e cila sjell një epokë të re në matjet e sakta.

Orët atomike, të njohura për saktësinë e tyre, janë përdorur prej dekadash. Megjithatë, tani është bërë një hap përpara. Teknologjia e re përdor bërthamën e një atomi – më saktë, bërthamën e një atomi toriumi – në vend të atomeve standarde, gjë që lejon matjen edhe më të saktë të kohës.

Atomi i toriumit është i veçantë sepse lejon kalimin ndërmjet dy gjendjeve me laser dhe kjo mund të përdoret për të krijuar një orë jashtëzakonisht të saktë.

“Ne vërtetuam se mund të përdorim bërthamën e një atomi për të matur kohën”, shpjegoi profesori, Thorsten Schumm, udhëheqës i projektit.

Tani është koha për zhvillimin e mëtejshëm të teknologjisë që do të sjellë rezultate edhe më të sakta.

Çdo orë ka atë që ne e quajmë kohëmatës. Në orët klasike është lavjerrës, ndërsa në orët atomike ajo punë bëhet nga atomet. Kur një laser godet një atom, energjia e tij ndryshon dhe ky ndryshim mund të matet saktësisht. Bazuar në këtë, shkencëtarët mund të llogarisin kohën me saktësi të jashtëzakonshme.

Në vend të përdorimit të atomeve, kjo orë përdor bërthamën e një atomi, i cili është shumë më i vogël dhe më rezistent ndaj ndikimeve të jashtme. Kjo do të thotë se mund të matë kohën edhe më saktë dhe më të qëndrueshme se orët e mëparshme.

Bërthama e një atomi toriumi është e veçantë sepse mund të akordohet duke përdorur një laser, ndryshe nga shumica e bërthamave të tjera atomike që kërkojnë shumë më tepër energji.

Edhe pse ky prototip i parë ende nuk i kalon orët standarde atomike në saktësi, në pak vite kjo teknologji mund të bëhet më e sakta në botë, duke lejuar jo vetëm matjen më të saktë të kohës, por edhe matjen e sasive të tjera fizike me saktësi të paparë.

Kjo teknologji mund të sjellë ndryshime të mëdha në shumë fusha shkencore, nga gjeologjia në astrofizikë, pasi do të mundësonte hetimin e ligjeve themelore të natyrës me një nivel të ri saktësie.

Shkencëtarët shpresojnë se ata madje mund të zbulojnë se disa ligje të natyrës ndryshojnë përmes hapësirës dhe kohës, gjë që do të revolucionarizonte të kuptuarit tonë për botën përreth nesh. /Telegrafi/