Lufta në Ukrainë filloi pas një samiti Xi-Putin – a mund të përfundojë me një të tillë?

Ndërsa tanket dhe trupat ruse u grumbulluan rreth kufijve të Ukrainës në shkurt të vitit 2022, takimi i presidentit Vladimir Putin me homologun kinez Xi Jinping përpara Lojërave Olimpike Dimërore në Pekin shërbeu për të treguar “partneritetin strategjik gjithëpërfshirës për një epokë të re” të paprecedentë midis dy burrave dhe kombeve të tyre.

Më pak se dy javë më vonë, Kremlini nisi atë që është bërë lufta më shkatërruese e Evropës në dekada.

Dhe tani, më shumë se një vit pas takimit të tyre të fundit personal, Xi është takuar sërish me Putinin, këtë herë si pjesë e një vizite tre-ditore në Moskë që përfundoi të mërkurën.

Siç kujton Newsweek, përcjell Telegrafi, udhëtimi vjen në vazhdën e një kuadri paqeje prej 12 pikash Rusi-Ukrainë të propozuar nga Ministria e Jashtme Kineze… siç pretendohet, për zgjidhjen e një konflikti ende të ndezur mijëra kilometra larg, pa një fund të qartë në horizont.

Megjithëse duket se Xi po largohet nga Moska pa një marrëveshje të prekshme, ai mund të largohet me përfitime kyçe që mund të ndikojnë përfundimisht në rrjedhën e luftës.

“Udhëheqësi i lartë kinez ka të ngjarë ta përdorë këtë udhëtim për të kuptuar më mirë qëllimin e vërtetë të homologut të tij rus për krizën në këtë fazë”, ka thënë për Newsweek, Zhang Xin, një profesor i një universiteti në Shangai.

Zhang ishte skeptik që Xi ose ndonjë zyrtar i lartë kinez kishte “iluzionin se udhëtimi do të çonte në një marrëveshje paqeje ose ndonjë formë tjetër zgjidhjeje politike menjëherë”.

Por ai vuri në dukje se “qëllimi i udhëheqësit kinez për të de-përshkallëzuar është i sinqertë në fillim dhe çdo rol drejt rifillimit të bisedimeve të paqes do të ishte një fitore e jashtëzakonshme për diplomacinë kineze”.

“Është gjithashtu e mundur që udhëtimi t’u japë vendimmarrësve kinezë disa të dhëna të përditësuara nëse është e mundur – që t’u jepet të gjitha palëve të përfshira drejtpërdrejt një rrugëdalje”, mendon Zhang.

Shtëpia e Bardhë ka refuzuar paraprakisht çdo armëpushim të ndërmjetësuar nga Kina, duke argumentuar se një veprim i tillë do të sillte përfitime për përpjekjet e Rusisë për të vendosur dhe rifreskuar trupat e saj në Ukrainë.

Ndërsa George Beebe, një veteran prej dekadash i analizave për Rusinë në postimet e qeverisë amerikane, duke përfshirë Departamentin e Shtetit, Shtëpinë e Bardhë dhe CIA, paralajmëroi gjithashtu për një “goditje” të mundshme që lidhet me qasjen e Uashingtonit.

Beebe i tha Newsweek se një pozicion i tillë i SHBA-së “luan në favor të Kinës në përpjekjen për të portretizuar Shtetet e Bashkuara në kundërshtim me paqen, si një pengesë për zgjidhje në Ukrainë, si një prishës i kompromiseve të mundshme”.

Edhe me Kievin të përgatitur për të kryer një kundërsulm pranveror të armatosur me një listë në rritje të pajisjeve ushtarake perëndimore, megjithatë, ai argumentoi se një “fitore vendimtare” e tillë mund të mos jetë e mundur në këtë fazë, veçanërisht për shkak të diçkaje tjetër që sinjalizon vizita e Xi.

Deri më tani, Pekini nuk ka dërguar ndonjë ndihmë të rëndësishme ushtarake për Moskën dhe zyrtarët kinezë kanë thënë se një veprim i tillë nuk do të përputhej me politikën neutrale të Kinës.

Në të njëjtën kohë, zyrtarët amerikanë thonë se inteligjenca e tyre sugjeron se një vendim i tillë nuk është “jashtë tryezës” për Pekinin.

Olexiy Haran, një profesor në Akademinë e Universitetit Kombëtar të Kyiv në Ukrainë, tha gjithashtu për Newsweek se “Kina nuk dëshiron që Rusia të mposhtet për arsye të dukshme”.

“Kina ka nevojë për Rusinë në konkurrencën globale me Perëndimin, veçanërisht me Shtetet e Bashkuara”, mendon Haran.

Së dyti, Kina përdor dobësimin e Rusisë për të marrë furnizime të burimeve ruse të energjisë me çmime të lira dhe për ta transformuar Rusinë në një partner të vogël të Kinës.

Ai tha se deri më tani ndihma e Pekinit për Moskën duket të jetë e kufizuar në ndihma “jo-vdekjeprurëse” si çizmet dhe dronët që nuk kanë qëllime luftarake.

Dhe ai përcolli se “shpresa e tij është që Kina të mos e furnizojë Rusinë me armë” duke ecur përpara.

Haran gjithashtu dyshon nëse plani i Kinës ishte që forcat ruse të tërhiqeshin tërësisht nga territori ukrainas pa kushte, ose se Pekini “ishte një ndërmjetës i ndershëm”, përcjell Telegrafi.

Por ai besonte se ndikimi i Xi “mund të jetë i dobishëm në disa pika objektive konkrete”.

Ato mund të përfshijnë sigurimin që Putini të mos përdorë një armë bërthamore në konflikt dhe sigurimin e largimit të Moskës nga termocentrali bërthamor i Zaporizhzhia, i cili është më i madhi në Evropë, i vendosur në një nga katër rajonet që Rusia aneksoi nga Ukraina në mes të referendumeve të panjohura ndërkombëtarisht të mbajtura shtatorin e kaluar.

Ai vuri në dukje gjithashtu se Kina mbeti e interesuar në ruajtjen e korridorit të grurit të krijuar në një marrëveshje midis dy palëve të ndërmjetësuar verën e kaluar nga Turqia.

Ndërkohë, vë në pah Newsweek, nga këndvështrimi i Rusisë, vizita e Xi shërben gjithashtu për t’i treguar botës forcën e qëndrueshme të marrëdhënieve midis Pekinit dhe Moskës në një kohë kur Uashingtoni ka ushtruar presion ndaj të dy rivalëve të tij.

Kjo marrëdhënie, për të cilën të dyja palët kanë pohuar në mënyrë të përsëritur se “nuk ka kufij”, ka qenë në rritje për dy dekada në formën e rritjes së tregtisë, shkëmbimeve politike dhe stërvitjeve ushtarake.

Dhe as lufta e Rusisë në Ukrainë nuk duket se e ka prishur këtë prirje. /Telegrafi/