Një pllakë argjile 3,700-vjeçare babilonase, rishkruan historinë e matematikës dhe tregon se grekët nuk kanë zhvilluar trigonometrinë. Ky zhvillim ka ndodhur 1,500 para se grekët do të përdorin metodat që do të ndryshojnë mënyrën e llogaritjes.
Pllaka e njohur si Plimpton 332, u zbulua në fillim të viteve 1900 në Irakun Jugor, nga arkeologu amerikan dhe diplomati Edgar Banks, i cili ishte frymëzimi për personazhin kinematografik, Indiana Jones.
Kuptimi i vërtetë i pllakës ka hutuar shumë ekspertë deri tash, por kërkimet e reja nga Universiteti i Uellsit të Ri Jugor, në Australi, kanë treguar se është tabela më e vjetër dhe më e saktë trigonometrike në botë, e cila ndoshta është përdorur nga arkitektët e lashtë për të ndërtuar tempuj, pallate dhe kanaleve, raporton ditorja britanike, The Telegraph.
Megjithatë, ndryshe nga trigonometria e sotme, matematika babilonase përdorte bazën 60-she, ose sistem seksagesimal e jo me bazën 10 që përdoret sot. Kjo për shkak se 60-shi ishte më i lehtë për t’u ndarë me tre, ekspertët që po studiojnë pllakën thonë se llogaritjet ishin shumë më të sakta.
“Është një punë mahnitëse matematikore që dëshmon gjenialitetin e lashtësisë. Pllaka përmban jo vetëm tabelën më të vjetër trigonometrike në botë; por është gjithashtu e vetmja tabelë trigonometrike plotësisht e saktë”, thotë Daniel Mansfield nga Fakulteti i Matematikës dhe Statistikave. “Ky është një shembull i rrallë se si bota e lashtë na mëson diçka të re”, transmeton Telegrafi.
Astronomi grek Hiparhi, i cili ka jetuar rreth vitit 120 p.e.s., prej kohësh konsiderohet si babai i trigonometrisë, por tash perceptimet janë tjera, pasi babilonasit kishin shumë kohë para njohuri të tilla. Kështu, pllaka që mendohet të ketë ardhur nga qyteti i lashtë sumerian i Larshës, daton mes viteve 1822 dhe 1762 p.e.s. Pra, është afër 1,500 vjet më i vjetër se matematikani grek.
Studimi për këtë pllakë është publikuar në Historinë e Matematikës, që është revista zyrtare e Komisionit Ndërkombëtar të Historisë së Matematikës. /Telegrafi/
Lufta Prigozhin - Putin
Më shumëNga Rubrika
Çfarë dihet për varrezat masive në Gaza dhe çfarë ka ndodhur me ato të zbuluara në vende të tjera më parë?
Mbretëria e Bashkuar do ta furnizojë Ukrainën me bomba me laser që mund të godasin “objektivat e buta” ruse
Shtyhet votimi në OKB për rezolutën për gjenocidin në Srebrenicë
Çfarë dihet për varrezat masive në Gaza dhe çfarë ka ndodhur me ato të zbuluara në vende të tjera më parë?
A e ka fituar Ukraina fuqinë për të degraduar forcat ruse me raketat e reja amerikane?
Mbretëria e Bashkuar do ta furnizojë Ukrainën me bomba me laser që mund të godasin "objektivat e buta" ruse
Shtyhet votimi në OKB për rezolutën për gjenocidin në Srebrenicë
Parandalohet vrasja e Volodymyr Zelenskyt - arrestohet shtetasi polak që bashkëpunonte me rusët
Skandali i ri diplomatik i Vuçiqit në New York – ofendoi sllovenët, vjen reagimi i ashpër i Lubjanës zyrtare
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
E jotja është mu koncentru, e karriges Gaming me t’rahatu
Karrige që ta relakson mendjen dhe trupin
Knaqja zemrën vetit: Bli fustanin me zbritje në Melodia Px
Autobusi bon me t’ik, a kjo bluzë me zbritje hiç kërqysh!
Sako nga MelodiaPx që t’shton vetëbesim!
Më të lexuarat
John Terry zbulon historinë e patreguar se si ai udhëhoqi kryengritjen te Chelsea ndaj një trajneri
"Vuçiq e mendonte Slloveninë Eldorado serbe, kurse diplomatët e saj vegla të tij", ish-diplomatë serbë flasin për skandalin e fundit të Vuçiqit
Në sy të mbesës 8-vjeçare, çifti i të moshuarve nga Kosova arrestohen sapo zbresin në Gjermani
Pasuria e guvernatorit të BQK-së, drejtorit ATK-së dhe drejtorit të Doganës
“Veç me ia ba një vendbanim në gjykatë”, ish-zyrtari i Komunës së Prishtinës del para gjykatës me 24 aktakuza për korrupsion
Klopp e donte lojtarin që sot luan për Liverpoolin, por bordi kërkonte një tjetër - si nisi mosmarrëveshja mes tyre