Si teknologjia e mbrojtjes e Ukrainës po formëson të ardhmen e luftës

Ngjarjet gjeopolitike gjatë tre viteve të fundit kanë detyruar një rimendim të kornizës globale të sigurisë.

Fusha e betejës së Ukrainës është shndërruar në një laborator inovacioni për teknologjitë moderne të mbrojtjes – duke transformuar jo vetëm mënyrën se si zhvillohen luftërat, por edhe mënyrën sesi sigurohet paqja.

Duke nxjerrë njohuri nga Forumi i fundit i Inovacioneve të Teknologjisë së Mbrojtjes Brave1 dhe përvoja e fituar e Ukrainës që nga viti 2014, është e qartë: Ukraina po shfaqet si epiqendra e një revolucioni të mbrojtjes.

Në një botë ku aleancat dhe institucionet e vjetra luftojnë për të mbajtur ritmin me kërcënimet e reja, investimi në teknologjitë e mbrojtjes të Ukrainës është një investim në një të ardhme më të sigurt.

Realiteti i Ukrainës ka shkatërruar nocionin se lufta është një çështje e izoluar.

Siç tha zëvendësministri ukrainas i Transformimit Digjital, Oleksandr Bornyakov, “bota nuk është më e sigurt”.

Bëhet e ditur se lufta e vazhdueshme Rusi-Ukrainë ka ekspozuar kufizimet e garantuesve tradicionalë të sigurisë, si OKB-ja dhe NATO-ja.

Megjithatë, përvoja e Ukrainës sugjeron se kornizat e dobëta të sigurisë vetëm sa rrisin cenueshmërinë përballë kërcënimeve hibride.

Për Evropën, mësimi është i qartë: shpenzimet e mbrojtjes nuk janë humbje, por investim kritik në paqe dhe qëndrueshmëri.

Me kërcënimet e afërta nga rivalët e vjetër si Rusia, nevoja për të forcuar aftësitë mbrojtëse nuk ka qenë kurrë më e madhe.

Kanalizimi i fondeve në teknologji inovative të mbrojtjes mund të transformojë pozicionin e sigurisë së Evropës.

Lufta e vazhdueshme Rusi-Ukrainë po rishkruan rregullat e luftës moderne, shkruan yahoonews, përcjell Telegrafi.

Në fushat e betejës ku sistemet konvencionale dështojnë, inovacioni i shpejtë është bërë e vetmja përgjigje e mundshme, me një kërkesë për sisteme të reja sulmuese dhe mbrojtëse.

Këto nevoja në zhvillim drejtohen nga tre faktorë të ndërlidhur:

Së pari, përshtatja ndaj kërcënimeve në shkallë të vogël. Sistemet tradicionale të mbrojtjes ajrore, të dizajnuara për t’iu kundërvënë aeroplanëve të mëdhenj, me lëvizje të shpejtë, janë dëshmuar të pamjaftueshme – dhe shumë të kushtueshme – kundër dronëve më të vegjël, me lëvizje më të ngadaltë.

Duke e njohur këtë hendek, Ukraina ka përshpejtuar zhvillimin e teknologjive kinetike dhe elektronike anti-drone.

Kjo po rritet shpejt në avantazhin konkurrues të Ukrainës, pasi pak vende kanë investuar kaq shumë në këtë fushë ose kanë përvojë reale në aplikimin e sistemeve të tilla.

Së dyti, ekonomia e konsumimit. Në një luftë të stërzgjatur shtet me shtet, rënia është një faktor kritik.

Inovacioni përqendrohet në maksimizimin e vlerës, duke i bërë zgjidhjet me kosto të ulët dhe me ndikim të lartë, si dronët, armën perfekte për shekullin e 21-të.

Ne po shohim gjithashtu që prodhuesit ndërkombëtarë të përshtaten gradualisht me këtë zhvendosje drejt zgjidhjeve me kosto efektive.

Së treti, shpejtësia e inovacionit. Ndërsa ciklet tipike të prokurimeve të mbrojtjes në BE ose SHBA zgjasin dekada, fusha e betejës në zhvillim e Ukrainës kërkon një përgjigje më të shpejtë.

Sipas përfaqësuesve të Forcave të Armatosura të Ukrainës, çdo risi që nuk arrin prodhimin brenda gjashtë muajve rrezikon të vjetërohet.

Revolucioni në luftën moderne është larg nga fundi.

Ndërsa dronët tashmë kanë riformuar fushën e betejës, potenciali i tyre i plotë mbetet i pashfrytëzuar derisa të evoluojnë në sisteme plotësisht autonome dhe të ndërlidhura.

Tre fusha janë kyçe për këtë transformim:

Së pari, automatizimi. Përdorimi i një droni me një njeri në lak nuk është më aq efektiv apo i sigurt, veçanërisht në mjedise të ngopura me ndërhyrje elektronike dhe kundërmasa që zhvillohen shpejt.

E ardhmja qëndron në sistemet autonome që mund të funksionojnë në distancë dhe në mënyrë të pavarur, duke reduktuar rreziqet për operatorët njerëzorë dhe duke përmirësuar efikasitetin operacional.

Së dyti, standardizimi. Inovacioni i shpejtë ka krijuar një shumëllojshmëri të gjerë sistemesh, të cilat shpesh janë të papajtueshme me njëri-tjetrin.

Duke miratuar standarde të përbashkëta për teknologjitë e reja të mbrojtjes, integrimi brenda forcave të një vendi dhe midis aleatëve do të jetë shumë më i thjeshtë, duke lejuar që këto risi të përhapen më shpejt dhe në një shkallë më të gjerë.

Së treti, ndërlidhja. Lufta me dron mbetet e kufizuar nga shpejtësia e vendimmarrjes njerëzore.

Kapërcimi i kësaj sfide kërkon një infrastrukturë digjitale të fuqishme që lidh një sërë sistemesh, duke u mundësuar atyre të funksionojnë si një entitet i vetëm.

Ky është një hap tjetër thelbësor për luftën me dron, ku Ukraina ka mundësinë të kalojë jo vetëm armiqtë e saj, por edhe aleatët e saj, duke u bërë një pasuri e vlefshme për sigurinë evropiane.

Ndryshe, pavarësisht sfidave të tij, ekosistemi mbrojtës i Ukrainës është aktualisht një nga më inovativët dhe më të shkathët në Evropë.

Megjithatë, startup-et ukrainase përballen me pengesa të rëndësishme kur përpiqen të eksportojnë teknologjitë e tyre ose të bashkëpunojnë me kompani dhe organizata ndërkombëtare.

Për të shfrytëzuar plotësisht potencialin e inovacioneve të saj të mbrojtjes, Ukraina ka nevojë për një formë integrimi në kuadrin ndërkombëtar të sigurisë.

Deri vonë, qëllimi ishte anëtarësimi në NATO.

Megjithatë, në peizazhin aktual të paqëndrueshëm gjeopolitik, alternativa si Forcat e Armatosura Evropiane të propozuara mund t’i shërbejnë një qëllimi të ngjashëm.

Në çdo rast, nëse Ukraina ruan shpejtësinë e saj të inovacionit dhe vazhdon të tërheqë fonde në sektorin e saj të ri të mbrojtjes, vendi ka mundësinë që jo vetëm të përmirësojë sigurinë e vet, por edhe të ofrojë kapacitete të konsiderueshme eksporti.

Parashikimet vlerësojnë një kapacitet prodhimi prej 4.6 milionë drone deri në vitin 2025, më shumë se dyfishi i prokurimit aktual të planifikuar.

Ky kapacitet në rritje paraqet një mundësi të madhe për investitorët ndërkombëtarë dhe partnerët strategjikë.

Por, vendimet politike të nivelit të lartë nga Ukraina dhe aleatët e saj nevojiten për ta zhbllokuar plotësisht atë.

Për më tepër, Ukraina mund të zgjerojë partneritetin me aleatët e saj duke ofruar testime në fushën e betejës për partnerët ndërkombëtarë. /Telegrafi/