Nevoja për edukimin medial në shkolla

Elona Krasniqi

Në kohën kur shoqëria jonë po bëhet gjithnjë e më e varur nga mediat elektronike – si mjete informimi, komunikimi, dhe argëtimi – shtohet edhe nevoja që nxënësit të pajisen me aftësitë që ofron edukimi medial. Edukimi medial është aftësia për të analizuar, për të vlerësuar dhe për të komunikuar në mënyrë kritike mesazhet e medias dhe ndikimin e tyre në shoqëri.

Në epokën e sotme dixhitale, nxënësit janë të ekspozuar ndaj një fushe të gjerë mediale – nga artikujt e lajmeve në portale e deri te postimet në rrjetet sociale. Shkollat duhet ta përfshijnë edukimin medial në kurrikulën e vet, duke ua mësuar nxënësve mënyrat se si të konsumojnë dhe si të prodhojnë media me një sy kritik, në mënyrë që të jenë më të pajisur për të shfletuar në peizazhin dixhital dhe për të dalluar faktet nga trillimet. Hulumtimet tregojnë se shumë nxënësve u mungojnë aftësitë për të shfletuar në mënyrë efektive në këtë peizazh mediatik, dhe kjo ata i lë ata të pambrojtur ndaj manipulimit, keqinformimit dhe dezinformimit.

Mësimi për edukimin medial u ofron nxënësve mjetet e nevojshme për të vlerësuar besueshmërinë e burimeve – dhe mesazhet – për saktësinë apo për (keq)interpretimin. Nxënësit mësojnë si ta dallojnë propagandën dhe si t’i analizojnë reklamat, duke ua mundësuar atyre të vlerësojnë në mënyrë kritike median që konsumojnë. Këto aftësi janë thelbësore për suksesin akademik dhe për suksesin e përgjithshëm të jetës, duke i përgatitur nxënësit që t’i identifikojnë burimet e besueshme dhe të marrin informata të sakta. Po ashtu, kjo mund t’i ndihmojë nxënësit të bëhen mendimtarë kritikë e më të aftë për të vlerësuar.

Përveç këtyre aspekteve, media ka ndikim të jashtëzakonshëm në qasjen se si ne e shohim veten dhe botën përreth, gjë që mund të kontribuojë në çështjet sociale – si stereotipat, racizmi, seksizmi dhe imazhi i trupit në mediat elektronike apo në rrjetet sociale. Ky edukim mund t’i inkurajojë nxënësit të kenë mirëkuptim dhe vlerësim më të madh për diversitetin; mund ta evitojë rrezikun e ekspozimit ndaj dhunës, sharjeve, fyerjeve dhe kthimit të tyre si shprehi në familje apo në shoqëri.

Si përfundim, meqë nxënësit janë më të ndjeshëm ndaj përmbajtjeve që krijohen, duhet të jenë të parët që mësojnë se si t’i përdorin këto informacione; të dinë si ta vërtetojnë si fakt atë çfarë ata kanë lexuar. Përveç ndjeshmërisë, fëmijët përfaqësojnë gjeneratën e cila për pak kohë do të krijojë vet përmbajtje mediatike, ndaj duhet të dinë se çfarë duhet të publikohet e çfarë jo, se cilat informacione kanë relevancë, dobi dhe interes për veten dhe për shoqërinë.

Edukimi medial është nevojë e domosdoshme e shkollave, pra që nxënësit të përgatiten për epokën e revolucionit të katërt industrial dhe për menaxhimin e informacioneve të larmishme që e karakterizojnë atë.

(Autorja është në vitit e tretë të studimeve në Departamentin e Gazetarisë – Fakulteti i Filologjisë i Universitetit të Prishtinës. Shkrimi është bërë në kuadër të lëndës “Editorial, koment dhe analizë”)