Shkencëtarët po zhvillojnë një sistem të ri paralajmërimi ndaj tërmeteve të quajtur “DAS”, i cili përdor kabllot me fibra optike për të zbuluar valët sizmike dhe ka potencialin të sigurojë mbulim më të gjerë se sistemet tradicionale.
Kur dy tërmete të mëdha goditën Turqinë jugore dhe pjesë të Sirisë fqinje më 6 shkurt, njerëzit nuk kishin asnjë ide për vdekjen dhe shkatërrimin që do të pasonte.
Të kapur në befasi në shtëpitë dhe vendet e tyre të punës, më shumë se 52,000 njerëz humbën jetën në atë që është përshkruar si “katastrofa e shekullit”.
Kështu, shkatërrimi i shkaktuar nga tërmetet dhe pasgoditjet e mëvonshme kanë rikthyer në qendër të vëmendjes shkencën në zhvillim që po merret me “parashikimit të tërmeteve”, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.
Në këtë drejtim, vitet e fundit, shkencëtarët kanë bërë përparim në krijimin e sistemeve të paralajmërimit të hershëm të tërmeteve që dërgojnë sinjalizime direkt në telefonat e njerëzve kur sizmometrat zbulojnë fillimin e lëkundjeve.
Kjo teknologji ofron “paralajmërim sekondash”, në varësi të afërsisë me epiqendrën, e cila mund të sigurojë kohë të mjaftueshme për njerëzit që të mbulohen dhe të mbrohen.
Por një teknologji e re që mund të nxisë këto sisteme të paralajmërimit të hershëm supozohet se është “DAS”.
Megjithëse DAS është ende në fillimet e tij, shkencëtarët besojnë se mund të përdorë rrjetin e gjerë të kabllove me fibra optike që gjendet “nën këmbët tona” për të zbuluar valët sizmike.
Ndërsa këto kabllo janë kryesisht për telekomunikacion, lëvizja e tokës mund të krijojë sinjale të dallueshme që shkencëtarët mund të zbulojnë.
Dhe megjithëse DAS nuk mund të parashikojë tërmete, ai mund të zbulojë dridhjet e hershme që mund të jenë shenja e parë e një tërmeti të afërt.
Zëvendësimi i sizmometrave
DAS funksionon në mënyrë të ngjashme me ShakeAlert, i cili është sistemi i paralajmërimit të hershëm i Shërbimit Gjeologjik të Shteteve të Bashkuara.
ShakeAlert përfshin mbi 1,400 stacione sizmike në të gjithë Kaliforninë, Oregonin dhe Uashingtonin dhe dërgon alarme urgjence në telefonat celularë të banorëve lokalë nëse algoritmet e tij përcaktojnë se dridhja do të jetë mbi një magnitudë 5 ballë.
Edhe pse ky sistem mund të japë disa sekonda paralajmërim, ai është i kufizuar nga distanca nga epiqendra, që do të thotë se sa më afër të jeni, aq më pak kohë keni për t’u përgatitur.
Bëhet fjalë për DAS që ndryshon nga ShakeAlert në atë që përdor kabllot me fibra optike në vend të sizmometrave për të krijuar një sensor gjigant tërmetesh.
Për shkak se DAS mbulon kilometra hapësirë në vend të një pike të vetme, ai ka potencialin të sigurojë mbulim më të gjerë dhe, potencialisht, më shumë kohë paralajmërimi.
Megjithëse DAS është ende në fazat e hershme të zhvillimit, ai ka disa përparësi.
Për shembull, shumë prej kabllove janë tashmë të vendosura, duke e bërë sistemin më të lehtë dhe më me kosto efektive për t’u zbatuar se teknologjitë e tjera.
Për më tepër, DAS ka aplikime të mundshme në monitorimin e aktivitetit vullkanik dhe zbulimin e rrëshqitjeve të dheut.
Andaj, ndoshta përdorimi i kësaj teknologjie mund të zvogëlojë ndjeshëm numrin e jetëve të humbura në tërmetet e ardhshme dhe fatkeqësitë e tjera natyrore. /Telegrafi/
Lufta Prigozhin - Putin
Më shumëNga Rubrika
Senati amerikan miraton paketën me ndihmë ushtarake për Ukrainën në vlerë prej 61 miliardë dollarë
Dëshmitarja që pa vrasjen e gazetares britanike në vitin 1999, pretendon se pas këtij akti qëndron serbi i njohur si Legia
Nëna nga Brazili së bashku me të birin shtien mbi një shtëpi private, vriten dy persona dhe plagoset prifti – gjithçka filloi për qiranë
Dëshmitarja që pa vrasjen e gazetares britanike në vitin 1999, pretendon se pas këtij akti qëndron serbi i njohur si Legia
Ukrainasit mësyjnë istikamet e rusëve me tank, i hedhin në erë edhe me dron kamikaz – pamje nga beteja për Serbryanskyn
Arrestohet zëvendësministri rus i Mbrojtjes, dyshohet për mitmarrje
Rusët bombardojnë Rusinë, gabimisht hodhën bombën në territorin e tyre – raketa gjigante ra rreth 100 kilometra larg Ukrainës
Parandalohet vrasja e Volodymyr Zelenskyt - arrestohet shtetasi polak që bashkëpunonte me rusët
Nëna nga Brazili së bashku me të birin shtien mbi një shtëpi private, vriten dy persona dhe plagoset prifti – gjithçka filloi për qiranë
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
E jotja është mu koncentru, e karriges Gaming me t’rahatu
Karrige që ta relakson mendjen dhe trupin
Knaqja zemrën vetit: Bli fustanin me zbritje në Melodia Px
Autobusi bon me t’ik, a kjo bluzë me zbritje hiç kërqysh!
Sako nga MelodiaPx që t’shton vetëbesim!
Më të lexuarat
A u vodh Barcelona në El Clasico? Cafu deklarohet shkurt dhe qartë
Dëshmitarja që pa vrasjen e gazetares britanike në vitin 1999, pretendon se pas këtij akti qëndron serbi i njohur si Legia
"Ish-gjyqtari më i pasur në botë", është pronari i dy super bizneseve dhe ka pasuri neto më shumë se Mike Tyson
Gazetari britanik tregon nëse mund të ketë luftë në Kosovë dhe Bosnjë
Publikohet biseda e gjyqtarit me dhomën e VAR-it për golin ‘fantazmë’ të Lamine Yamal
"O Bes Kallaku", reagimi epik i Xhensilës kur fansat i përmendin ish-partnerin në koncert