#MeToo 5 vjet më vonë: Çfarë ka ndryshuar sot që nga fillimi i lëvizjes?

Kanë kaluar tashmë pesë vjet që kur lëvizja #MeToo shpërtheu në SHBA, duke tronditur industrinë amerikane të filmit dhe ka ndezur debate në mbarë botën rreth seksizmit, ngacmimit seksual dhe abuzimit ndaj grave në të gjithë planetin.

Sjellja që pesë vjet më parë konsiderohej përgjithësisht e pranueshme, nëse jo thjesht e toleruar si një e keqe e domosdoshme, nuk do të fluturonte kurrë në skenën ndërkombëtare sot, siç ndodhte në festivalet e filmit në Kanë apo në Berlin.

Por më larg nga shqyrtimi intensiv i mediave mbi ngjarje të tilla me shikueshmëri të lartë, a ka ndryshuar vërtet shoqëria jonë, dhe nëse po, si?

Ndërsa në vende si Britania e Madhe dhe Suedia lëvizja gjeti terren pjellor në vitin 2017, në vende të tjera si Italia, Franca dhe Spanja, #MeToo mori njëfarë vrull, por në thelb nuk arriti të frymëzonte të njëjtën trazirë, raporton euronews.

“Kishte një sërë vendesh, jo vetëm në Evropë, ku njerëzit thoshin, ‘Oh, kjo është vetëm një gjë amerikane’, ose ‘Kjo është vetëm Hollywood'”, deklaroi shkrimtarja dhe teoricienja feministe e njohur ndërkombëtarisht, Cynthia Enloe, tani një profesoreshë kërkimore në Studimet e Grave dhe Gjinisë në Universitetin Clark në Massachusetts.

“Veçanërisht Italia dhe Franca ishin më të vështirat për t’u thyer, për t’i bërë njerëzit me të vërtetë të kuptojnë se kjo nuk është një gjë amerikane. Nuk ka të bëjë me të qenit të matur për atë që ndodh në punë”, tha ajo.

Në Gjermani, çuditërisht, lëvizja mezi mori formë, ndërsa në Evropën Lindore pothuajse mungonte plotësisht.

Sipas Enloe, kjo është për shkak se vendet e Evropës Lindore ndajnë një histori të ndryshme nga ajo perëndimore, një histori e dëmtuar nga shtrembërimi i feminizmit nga epoka sovjetike.

Linja midis joshjes dhe ngacmimit: Franca

#balancetonporc !! toi aussi raconte en donnant le nom et les détails un harcèlent sexuel que tu as connu dans ton boulot. Je vous attends

— Sandra Muller (@LettreAudio) October 13, 2017

Në Francë në vitin 2017, #MeToo u bë #BalanceTonPorc, që mund të përkthehet në shprehjen shumë më radikale “out your pig”, një shprehje e shpikur nga gazetarja franceze me qendër në New York, Sandra Muller.

Por ndërkohë që hashtagu fitoi njëfarë vëmendje në mediat sociale, industria franceze e filmit – dhe shoqëria franceze në përgjithësi – hezituan të viheshin nën objektivin e shqyrtimit të frymëzuar nga amerikani #MeToo.

Në një letër të hapur tashmë famëkeqe, të nënshkruar, ndër të tjera, nga aktorja Catherine Deneuve në janar të vitit 2018, ikona franceze dhe më shumë se 100 gra franceze në industrinë e filmit thanë se lëvizja #MeToo ishte bërë “një gjueti shtrigash” gjersa burrat kishin të drejtë për të goditur gratë.

Sekretet e joshjes në Francë, një klishe që rëndon mbi francezët anembanë botës, por që është gjithashtu ajo që shumë të huaj e duan në vend; duhej të mbrohej, thoshin Deneuve dhe kolegët e saj.

Por ku e vendosni kufirin mes joshjes dhe ngacmimit?

Lëvizja #MeToo “theu tabunë mbi ngacmimin seksual”, sipas Fondation des Femmes, një shoqatë me bazë në Paris që lufton për të drejtat e grave dhe mbështet viktimat e dhunës seksuale.

Lloji i refuzimit të #MeToo në emër të lejimit të ‘djemve të jenë djem’ i promovuar nga Deneuve shkaktoi zemërim në Francë, gjë që e detyroi aktorin t’u kërkonte falje viktimave të dhunës seksuale menjëherë pas publikimit të letrës së hapur të diskutueshme.

Që nga viti 2017, Franca është bërë një vend ku ngacmimet seksuale merren dukshëm më seriozisht.

Në vitin 2019, ish-sekretarja e shtetit për barazinë gjinore, Marlene Schiappa miratoi një ligj për të ndëshkuar ngacmimet seksuale në rrugë me gjoba deri në 750 euro, duke goditur gjithashtu abuzimet në internet. Për herë të parë në Francë, falë Schiappas, ngacmimi u bë një vepër penale të cilën gratë mund ta raportonin tek autoritetet.

Por Fondacioni des Femmes argumenton se ka mungesë të veprimit politik për të mbështetur ndryshimet në ndërgjegjësimin që kanë ndodhur tashmë në shoqërinë franceze.

Që nga viti 2017, episodet e raportuara të dhunës seksuale në Francë janë rritur me 82 për qind, sipas organizatës, dhe më pak se një në tre agresorë ndiqet penalisht. Çdo vit në Francë, vlerësohet se rreth 94 mijë njerëz janë viktima të dhunës seksuale ose tentativës për dhunë seksuale, por që nga viti 2020 vetëm 732 persona janë shpallur fajtorë për kryerjen e dhunës.

Ka pasur edhe pengesa të tjera, më simbolike: çështja kundër regjisorit Luc Besson, një nga figurat më të shquara të kinemasë franceze që u akuzua për përdhunim në 2017, u pushua vitin e kaluar.

#YoTambien dhe gjykimi i ‘Wolf Pack’: #MeToo në Spanjë

Në Spanjë, #MeToo u bë #YoTambien, një përkthim i drejtpërdrejtë i hashtagut origjinal dhe #Cuentalo, një ftesë e drejtpërdrejtë për gratë që të flisnin për ngacmimet dhe dhunën ndaj të cilave u ishin nënshtruar.

Kjo lëvizje feministe filloi me të vërtetë në vend pas verdiktit të gjyqit famëkeq të “La Manada” ose “Gazeta e ujqërve” të vitit 2018, ku gjykata nuk arriti të dënonte pesë burra për përdhunimin në grup të një gruaje të re në Pamplona në vitin 2016.

Meqenëse përdhunimi nuk ishte i përcaktuar ligjërisht në ligjin penal spanjoll, pesë burrat u shpallën fajtorë për veprën më të vogël të “abuzimit seksual”. Akoma më rrëqethëse, gjykata konstatoi se pesë burrat nuk kishin përdorur dhunë për të detyruar gruan pasi ajo nuk u pa duke i rezistuar asaj që në fakt ishte qartësisht një shkelje në vetvete.

Vendimi i diskutueshëm ndezi protesta masive në Spanjë dhe dërgoi në ndryshimin e vendimit të gjykatës një vit më vonë, duke rritur gjithashtu dënimin e burrave nga nëntë në 15 vjet burg secili.

Edhe më e rëndësishmja, çështja dërgoi në një ndryshim të përhershëm dhe domethënës në ligjin spanjoll. Këtë vit, kongresi i Spanjës miratoi ligjin e miratimit seksual “vetëm po do të thotë po”, i cili thotë se pëlqimi nuk mund të supozohet si parazgjedhje ose vetëm me heshtje.

“#MeToo kurrë nuk arriti në Itali”

Një nga njerëzit e parë që drejtoi gishtin drejt producentit të Hollivudit, Harvey Weinstein, i cili përfundimisht mori më shumë se 80 akuza për përdhunim dhe ngacmim seksual, ishte aktorja italiane Asia Argento, vajza e regjisorit Dario Argento.

Ndërsa Argento u bë një nga figurat kryesore të #MeToo, pozicioni i saj në lëvizje më vonë u bë mjaft i vështirë pasi u gjet se u akuzua se kishte ngacmuar seksualisht një aktor dhe muzikant rok 18-vjeçar kur ajo ishte 37 vjeç.

Por nuk është vetëm figura e Argentos që dërgoi në skepticizëm ndaj #MeToo në Itali. Megjithëse shkrimtarja italiane, Giulia Blasi lançoi #Quellavoltache në 2017, “atëherë kur”, duke u kërkuar grave të dilnin me historitë e tyre të ngacmimeve seksuale dhe të flisnin për përvojat e tyre që nuk u besuan kur raportonin për raste të tilla, “#MeToo kurrë nuk arriti në Itali. Gazetarja italiane, Jennifer Guerra, autore e dy librave mbi feminizmin dhe politikën gjinore, tha për Euronews Culture.

“Përveç rastit të Fausto Brizzi, i cili u shua pas pak dhe asaj që ndodhi në botën e teatrit, ku ka pasur disa zhvillime, askush në Itali nuk e hapi kutinë e Pandorës”, tha ajo.

Guerra beson se si “dhuna gjinore është një fenomen që nuk njeh kufij”, është e pamundur që asnjë personazh i vetëm italian të mos ketë kryer dhunë apo ngacmim të madh seksual. Guerra më tepër beson se lëvizja u prit me shumë armiqësi nga mediat italiane.

“Kur dolën rastet që përfshinin njerëz të famshëm ose me ndikim, ne dëshmuam fushata shpifëse që përpiqeshin të diskreditonin ata që kishin raportuar se ishin viktima të dhunës ose ngacmimit”, tha ajo.

“Gazetarët e famshëm dhe të respektuar nuk kishin asnjë skrupull duke i quajtur mitomanë ata që denonconin dhunën seksuale ose njerëz që kërkonin vëmendje dhe gjithmonë vendosnin reputacionin e të akuzuarve në radhë të parë”, shtoi italiania.

Por Guerra mendon se diçka ka ndryshuar në Itali që nga shpërthimi i #MeToo, veçanërisht tek vajzat e reja.

“Ne kemi më pak tolerancë ndaj sjelljeve të padëshiruara dhe ngacmuese, kemi mësuar si t’i njohim ato dhe kemi një gjuhë të re për t’i përcaktuar ato”, tha ajo. “Mjerisht, kjo rritje e ndërgjegjësimit nga publiku nuk është pasuar nga një reagim adekuat nga media, intelektualët dhe klasa politike”.

Çfarë mund të bëjmë sot me #MeToo?

Nuk ka dyshim se #MeToo kontribuoi në krijimin e një vetëdije të re se çfarë është ngacmimi seksual, dhe na ka mësuar të gjithëve se si ta njohim atë, ta vëmë në dukje dhe të refuzojmë ta pranojmë si një të keqe të domosdoshme, të papërfillshme.

Ndryshimi më i madh që solli lëvizja, sipas Enloe, është ndërgjegjësimi i publikut.

Njerëzit në Korenë e Jugut – ku #MeToo pati një ndikim masiv – mendonin se dikush që punonte në një stacion të madh televiziv ishte “me fat që kishte punën”, tha Enloe. Tani, njerëzit mendojnë se një grua gjithashtu duhet të jetë në gjendje të bëjë punën e saj siç duhet dhe me drejtësi, pa u ngacmuar.

“Dhe ky ndryshim nga ‘Ajo është me fat që ka punën’ në ‘Epo, ajo është e aftë dhe duhet të jetë në gjendje të bëjë më të mirën që mund të bëjë pa u ndërhyrë nga ndonjë turp që është shefi i saj ose që ka më shumë ndikim se ajo në stacion’ – është një ndryshim i vërtetë dhe unë mendoj se ky ndryshim është vërtetë i vështirë për t’u realizuar”, tha Enloe.

Për të shkaktuar një ndryshim të tillë, një “përpjekje e guximshme dhe e guximshme” u mor nga “gratë që nuk ishin aspak të njohura”, tha Enloe, duke theksuar se ndërsa lëvizja #MeToo shpërtheu me të vërtetë në Hollywood, ajo ishte me të vërtetë e zgjedhur. nga femrat normale larg qendrës së vëmendjes.

Në fakt, lëvizja sociale filloi në vitin 2006, kur punonjësja rinore e New Yorkut, Tarana Burke, vendosi se do të bashkonte aktivistë të tjerë dhe të mbijetuar të dhunës seksuale.

Më shumë se një dekadë më vonë, njerëzit filluan të shikojnë më nga afër dinamikën e pushteteve në vendin e punës dhe në hapësirat publike dhe të vënë në pikëpyetje se kujt i jepej mosndëshkimi kur kryente abuzime (përgjigja: burra të fuqishëm).

“Njerëzit, atë që dikur e toleronin ose i hiqnin supet ose e banalizonin, nuk e bëjnë më,” tha Enloe dhe shtoi se “Dhe kjo nuk largohet”.

Dhuna dhe ngacmimi seksual gjithashtu, për fat të keq, nuk janë zhdukur. Kjo është arsyeja pse, tha Enloe, lëvizja feministe tani duhet të vazhdojë presionin për të vazhduar luftën e saj kundër abuzimeve – madje edhe përtej ngacmimeve seksuale.

“Tani që jemi në mes të krizave të shumta, mendoj se lëvizja e grave të të gjitha llojeve do të marrë ndryshimet klimatike si një çështje feministe, e cila ka të bëjë aq shumë me maskulinitetin, format e shtrembëruara të maskulinitetit që na kanë dërguar në këtë krizë të tmerrshme”, pohoi Enloe. “Dhe për ta marrë atë do të marrë të gjithë llojin e energjisë feministe dhe të menduarit feminist që ne të gjithë mund të mbledhim”.

Pesë vjet më vonë, lëvizja nuk është zhdukur.

“Ashtu si çdo lëvizje, ajo disi shpërthen nën titujt e lajmeve dhe më pas shpërthen në opinionin publik kur diçka veçanërisht e egër ndodh ose shndërrohet në një histori”, tha Enloe. “Por kjo nuk do të thotë se nuk ekziston. Lëvizjet sociale nuk janë gjithmonë të mëdha në titujt kryesorë, por kjo nuk do të thotë që gratë nuk po flasin për të, nuk po tregtojnë histori, nuk po kuptojnë se çfarë bëjnë. duhet bërë më pas”. /Telegrafi/