Armand Plaka
Një hartë shumë interesante, e sigluar në vitin 1689 nga Papa Klementi XI me origjinë shqiptare (Gjon Françesk Albani l, Papa 243 i Kishës Katolike) mund ta gjesh sot të riprodhur falë digjitalizimit në shumë burime alternative, por ajo që përbën risi e duhet vlerësuar është fakti se nëse e sheh me vëmendje, atëherë e kupton se përveç një toponimie shumë të pasur, aty gjen edhe cilësime si “Kruja, atdheu i Skënderbeut” apo “Kalaja e Skënderbeut” në grykëderdhjen e lumit Ishëm.
Po aq interesant është fakti se veç Prezës e Petrelës, aty gjen të përmendet edhe vetë Tirana nën toponimin “Terrana”. Po ashtu, nëse vijon më tej në jug a veri, do gjesh plot lokalitete, qytete e rajone, si Dukagjini, Tomorica dmth Tomori, Mirdita ( Miriditi) dhe Oroshi, Blinishti, Laçi, Kaçinari, Gjadri, Jubani, Mesi, Drishti, Kelmendi ( Clementi) Pulti, Shkodra, Gruemira, Ulqini, Dragusha, Dajçi, Kepi i Rodonit, Zadrima, Durrësi, Lezha, Mati, Kalaja e Bashtovës pranë Kavajës, Kanina, Gjiri i Vlorës, Sazani, Malbardhi, Selita, Lura, Ohri, Hasi, Dibra, Dibra e Poshtme, Tepelena, male e vendbanime të kohës, derisa më poshtë e gjithë zona e jugut, cilësohet si Epiri ose si sinonim i saj përdoret termi “Bassa Albania” d.m.th. “Shqipëria e Poshtme”.
Disa toponime përbëjnë vështirësi për t’u identifikuar nëse nisesh nga emërtimet që ato mbartin sot, përveçse harta është përpiluar disi edhe në mënyrë të përgjithshme, joracionale, në raporte jo fort të sakta, duke mos iu përgjigjur 100 për qind realisht shtrirjes fizike në terren.
Çuditërisht nuk gjen dot në këtë hartë Elbasanin apo dhe Korçën. Vihet re se shumë lokalitete mbartin akoma kryqin, çka na jep të kuptojmë se kemi të bëjmë me zona të besimit katolik a të krishterë ortodoks nga veriu në jug, të tilla si Shën Mëria, Shën Aleksandri, Shën Martini, Shën Stefani, Shën Gjergji, etj. Nga vetë diçitura zyrtare e hartës në fjalë, shohim se Shqipëria cilësohet ndryshe edhe si “Maqedonia Perëndimore”.
Vetë harta na përcillet nga viti i largët 1689, pra në kufijtë ekstremë të Mesjetës së Vonë, pikërisht në një kohë kur tashmë shqiptarët kishin kryer një pjesë të madhe të konvertimit të tyre në Islam dhe kur mendohej se emri Skënderbej ishte harruar. Ajo është prodhim italian nga Roma, nën autorësinë e Giacomo Cantelli-t dhe mundësuar në atë kohë për publikim nga Domenico de Rossi.
Në origjinal harta ka emërtimin nga italishtja (dhe jo latinisht): “Albania Propria ouero Superiore detta anche Macedonia Occidentale” ose në shqip: “Shqipëria ose Shqipëria e Epërme, ndryshe e njohur edhe si Maqedonia Perëndimore”. Ajo që e bën më interesante edhe dedikimi që i bën hartës në fjalë më një tekst homazh ndaj sakrificave të shqiptarëve, Papa Klementi XI, duke theksuar se “u bënë dy shekuj që Shqipëria qan largimin e bijve të saj…”.
Harta është përpiluar 11 vite para se Gjon Françesk Albani të shpallej Papë, ndërsa ishte akoma në postin e Sekretarit të Brevave ( Dekreteve Papnore). Roli i pinjollit të familjes Albani me origjinë nga Kurbini, dihet botërisht se ishte shumë i spikatur në unifikimin dhe rilindjen e krishtërimit në Shqipëri dhe interesi i tij për vendin e të parëve mbeti i pandryshuar në të gjitha fazat e jetës së tij para se të hipte në fronin e lartë papnor.
Lufta Prigozhin - Putin
Më shumëFuqia dhe utopia e një “bote me besë”, fytyrë apo maskë
“Liria e së nesërmes”: A e njeh ky njeri rrugën e paqes mes Izraelit dhe Palestinës?
Dhjetë vjet vetmi: Bota letrare, një dekadë pa Marquezin
XHUBLETA
Karnavalet, origjina dhe domethënia
Fjalë të urta popullore: Edhe diell të bëhesh, të gjithë nuk i ngroh dot!
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
E jotja është mu koncentru, e karriges Gaming me t’rahatu
Karrige që ta relakson mendjen dhe trupin
Knaqja zemrën vetit: Bli fustanin me zbritje në Melodia Px
Autobusi bon me t’ik, a kjo bluzë me zbritje hiç kërqysh!
Sako nga MelodiaPx që t’shton vetëbesim!
Më të lexuarat
John Terry zbulon historinë e patreguar se si ai udhëhoqi kryengritjen te Chelsea ndaj një trajneri
"Vuçiq e mendonte Slloveninë Eldorado serbe, kurse diplomatët e saj vegla të tij", ish-diplomatë serbë flasin për skandalin e fundit të Vuçiqit
Në sy të mbesës 8-vjeçare, çifti i të moshuarve nga Kosova arrestohen sapo zbresin në Gjermani
Pasuria e guvernatorit të BQK-së, drejtorit ATK-së dhe drejtorit të Doganës
“Veç me ia ba një vendbanim në gjykatë”, ish-zyrtari i Komunës së Prishtinës del para gjykatës me 24 aktakuza për korrupsion
Klopp e donte lojtarin që sot luan për Liverpoolin, por bordi kërkonte një tjetër - si nisi mosmarrëveshja mes tyre