AP: Pak informacion për refugjatët afganë të dërguar nga SHBA në bazën ushtarake në Kosovë

SHBA po mirëpret dhjetëra mijëra afganë të nxjerrë nga Kabuli, por ka bërë publike pak (detaje) për një grup të vogël që mbetet jashtë shtetit: dhjetëra me “çështje të mundshme sigurie” gjatë verifikimit të sigurisë dhe janë dërguar në një bazë amerikane në vendin ballkanik të Kosovës.

Kështu e fillon shkrimin agjencia prestigjioze e lajmeve Associated Press, sipas të cilit medium, mbrojtësit e të drejtave të njeriut kanë ngritur shqetësime rreth afganëve të devijuar në Kampin Bondsteel në Kosovë gjatë gjashtë javëve të fundit, duke përmendur mungesën e transparencës në lidhje me statusin e tyre dhe arsyet.

Gjithashtu, thekson ky medium, është e paqartë se çfarë mund të bëhet me cilindo që nuk mund të lejohet të shkojë në Shtetet e Bashkuara.

“Ne jemi padyshim të shqetësuar”, ka thënë Jelena Sesar, një studiuese për Amnesty International e specializuar në Ballkan.

“Çfarë ndodh realisht me këta njerëz, veçanërisht me personat që nuk kalojnë verifikimin e sigurisë? A do të ndalohen? A do të kenë ata qasje në asistencë ligjore? Dhe cili është plani për ta? A ka ndonjë rrezik që ata përfundimisht të kthehen në Afganistan?”.

Sipas AP, Administrata e presidentit Joe Biden thotë se është shumë herët për t’iu përgjigjur disa prej këtyre pyetjeve, të paktën publikisht, pasi ajo po punon për të rivendosur afganët që u evakuuan pas pushtimit të Afganistanit nga talibanët në gusht.

Sidoqoftë, vlerëson tutje AP, mungesa e informacionit publik e ka bërë atë një sfidë për ata që ndjekin nga afër fatin e refugjatëve.

“Nuk ka shumë transparencë në lidhje me mënyrën se si funksionon regjimi i kontrollit të sigurisë”, tha Sunil Varghese, drejtor i politikave për Projektin Ndërkombëtar të Ndihmës për Refugjatët. “Nuk e dimë pse njerëzit po dërgohen në Kosovë për kontrolle shtesë, cili është ky kontroll shtesë, sa kohë do të zgjasë”.

Ndryshe, deri më tani, më shumë se 66,000 afganë kanë mbërritur në SHBA që nga 17 gushti, duke iu nënshtruar asaj që qeveria e portretizon si një proces rigoroz verifikimi të sigurisë për të shqyrtuar kërcënimet e sigurisë kombëtare nga mesi i një popullate që përfshin njerëz që punonin si përkthyes për ushtrinë amerikane si dhe forcat e armatosura të vendit të tyre.

Prej tyre, rreth 55,000 ndodhen në bazat ushtarake amerikane në të gjithë vendin, ku ata kryejnë proceset e imigracionit dhe vlerësimet mjekësore dhe karantinimin përpara se të vendosen në Shtetet e Bashkuara.

Megjithatë, ka ende 5,000 njerëz nga evakuimi në pikat e tranzitit në Lindjen e Mesme dhe Evropë, sipas Departamentit të Sigurisë Kombëtare.

Përpjekja e rivendosjes është nën një shqyrtim intensiv pas valëve të kritikave ndaj presidentit Joe Biden për evakuimin e furishëm të forcave amerikane dhe aleatëve si pjesë e tërheqjes nga Afganistani, e cila u vu në lëvizje kur administrata e presidentit Donald Trump nënshkroi një marrëveshje paqeje me talebanët për t’i dhënë fund luftës më të gjatë të Amerikës.

Në këtë drejtim, Trump dhe republikanë të tjerë pretendojnë se administrata Biden ka lejuar refugjatët afganë të hyjnë në Shtetet e Bashkuara pa kontrolle të mjaftueshme të “historisë së tyre”.

Por Sekretari amerikan i Sigurisë Kombëtare, Alejandro Mayorkas ka mbrojtur një veprim të tillë dhe tha se ka pasur vetëm kërcënime minimale të zbuluara midis refugjatëve që mbërrinin.

AP në pjesën e fundit të shkrimit thotë se numri i saktë në Kampin Bondsteel në Kosovë, një komb i vogël në Evropën Juglindore që fitoi pavarësinë me mbështetjen e SHBA-së në vitin 2008, “luhatet” kur njerëz të rinj mbërrijnë dhe të tjerët largohen kur zgjidhen çështjet e sigurisë, si dokumentet e munguara, sipas zyrtarëve amerikanë.

Qeveria e Kosovës, një aleat i ngushtë i SHBA-së, ka pranuar që refugjatët të qëndrojnë në territorin e saj për një vit, vë në pah AP.

Vendi pret gjithashtu një grup të veçantë në zonën ngjitur me Bondsteel të njohur si Kampi Bechtel, ku afganët që kanë punuar për vendet e NATO-s gjatë luftës po qëndrojnë përkohësisht derisa të vendosen në Evropë.

Kështu, për disa javë, kishte rreth 30 të evakuuar afganë, së bashku me rreth 170 anëtarë të familjes, në kampin Bondsteel, sipas një zyrtari amerikan, i cili foli në kushte anonimiteti për të diskutuar mbi informacionet që nuk u publikuan.

Ata janë “në një lloj harrese” sepse nuk janë të ndaluar, por nuk janë domosdoshmërisht të lirë të largohen në këtë pikë. Ata janë të lirë të lëvizin nëpër bazë, por nuk mund të largohen me kushtet e përcaktuara nga qeveria e Kosovës, tha ky zyrtar, i cili nuk ishte i autorizuar të diskutonte publikisht çështjet e sigurisë dhe diplomatike dhe foli në kushte anonimiteti, shkruan AP.

Ndërkohë ata që dërgohen në Bondsteel janë njerëz nga të cilët kërkohet “trajtim të rëndësishëm të mëtejshëm”, duke përfshirë analiza dhe intervista, përpara se autoritetet të ndihen rehat për t’i lejuar ata të lëvizin për në SHBA, tha zyrtari.

Në disa raste, analiza ka çuar në një përcaktim se ata janë “të përshtatshëm për udhëtime të mëtejshme në Shtetet e Bashkuara”, ndërsa në të tjera raste “çështja mbetet në vazhdimësi” dhe rastet e tyre mbeten të pazgjidhura, tha zyrtari, pa dhënë të dhëna të sakta për numrat e përfshirë.

Pavarësisht të gjithave, SHBA-ja nuk ka dërguar askënd prapa në Afganistan dhe do të vendosë për fatin e kujtdo që nuk mund ta kalojë procesin e shqyrtimit në baza “individuale”, që në disa raste mund të nënkuptojë rivendosjen e tyre në një vend tjetër, citohet të ketë thënë ky zyrtar. /Telegrafi/