12 tetori – Dita Botërore e Artritit

Dita Botërore e Artritit festohet çdo vit më 12 tetor për të përhapur ndërgjegjësimin për ekzistencën dhe ndikimin e sëmundjeve reumatike dhe muskulo-skeletale

Dr. Besim Demolli
Specialist i reumatologjisë
tel. +38344727068

Artriti nuk është një sëmundje e vetme, por një term i gjerë për më shumë se njëqind sëmundje që lidhen me nyjet. Mund të shkaktojë ënjtje në ose rreth nyjeve, duke rezultuar në dhimbje, ngurtësi dhe ndonjëherë vështirësi në lëvizje.

Ndërsa artriti është një përshkrim i gjerë që mbulon çrregullimet e zakonshme të kyçit, shumica e njerëzve (edhe ata që janë diagnostikuar me artrit) nuk janë në dijeni për sa vijon:

1. Ka lloje të shumta të artritit

Artriti nuk është një sëmundje e vetme pasi ka shumë lloje të ndryshme të çrregullimeve të kyçeve me simptomat e veta unike. Ka mbi 100 variante të sëmundjeve reumatike dhe artritit. Disa nga llojet më të njohura të artritit janë: artriti reumatoid, spondiliti ankilozant, lupusi sistemik, gihti dhe sëmundja lyme. Ka shumë sëmundje të tjera që bien nën ombrellën e artrit, disa me një përbërës autoimun duke përfshirë: artritin reumatoid juvenil (tek fëmijët), sklerodermën, fibromialgjinë dhe artritin psoriatik.

2. Mund të ketë efekte sistemike me disa forma të artritit

Nëse vuani nga artriti, simptomat më të zakonshme janë dhimbja e nyjeve, ngurtësimi dhe ënjtja. Sidoqoftë, ekzistojnë disa lloje autoimune dhe inflamatore të artritit, për shembull, artriti reumatoid dhe lupus që shkaktojnë inflamacion jo vetëm në rreshtimin e indeve të nyjeve, por edhe në shumë pjesë të tjera të indeve të trupit gjithashtu, i cili referohet si efektet sistemike.

3. Artriti prek fëmijët

Artriti shpesh mendohet si një sëmundje e moshës që prek zakonisht të moshuarit. Sidoqoftë, njerëzit e të gjitha moshave mund të preken siç shihet tek fëmijët

Sipas Institutit Kombëtar të Artritit dhe Sëmundjeve Muskuloskeletale dhe lëkurore, aktualisht ka 294,000 fëmijë amerikanë me artrit. Në mënyrë alarmante CDC raporton se 1 në çdo 250 fëmijë globalisht vuajnë nga një lloj artriti ose sëmundje reumatike.

4. Artriti është më i përhapur për gratë e moshuara

Një fakt tjetër i zakonshëm i anashkaluar në lidhje me artritin është prevalenca tek gratë e moshuara. Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve thonë, “Në përgjithësi, 22.7%(52.5 milion) e të rriturve raportuan artrit të diagnostikuar nga mjekët, me prevalencë dukshëm më të lartë të përshtatur me moshën tek gratë (23.9%) sesa tek burrat (18.6%). Prevalenca e artritit u rrit me moshën. ”

5. Artriti mund të çojë në sëmundje të tjera dhe në ndryshim të stilit të jetesës

Pacientët që vuajnë nga simptoma të artritit, dhimbje dhe ngurtësi të tilla, shpesh nuk bëjnë ushtrime adekuate për shkak të niveleve të rritura të dhimbjes. Kjo jo vetëm që mund të ndikojë në shëndetin fizik, por edhe stërvitja mendore si dhe stërvitja është vërtetuar të jetë një lehtësues natyral i stresit. Si rezultat, artriti mund të çojë në gjendje të tjera mjekësore si diabeti, sëmundjet e zemrës dhe obeziteti.

6. Artriti nuk mund të shërohet, por mund të menaxhohet mirë

Ndërsa nuk ka shërim përfundimtar për artritin, ai mund të menaxhohet me trajtim dhe ndryshime në stilin e jetës. Mjeku juaj do të ndihmojë në hartimin e një plani të menaxhimit të dhimbjes që funksionon për ju, por disa ndryshime tipike të stilit të jetesës përfshijnë: ndaloni pirjen e duhanit, mbani një peshë të shëndetshme, mbroni nyjet tuaja kur angazhoheni në aktivitete, ushtroni me moderim rregullisht dhe jeni në përputhje me regjimin tuaj të trajtimit, në mënyrë që të menaxhohen simptomat e artritit.

7. Menaxhoni dhimbjen tuaj

Artriti është shkaku kryesor i aftësisë së kufizuar në SHBA, me mbi 19 milionë të rritur që raportojnë kufizime në aktivitetet e tyre të përditshme për shkak të gjendjes, çdo vit. Sipas CDC, 1 nga 20 në të rriturit në moshë pune nga 18-64 vjeç, pranuan artritin që ndikonte në punën e tyre. Me artritin është e rëndësishme të diagnostikohet herët në mënyrë që të filloni trajtimin menjëherë sapo të përjetoni simptoma të artritit.

Nëse jeni të shqetësuar për artritin ose ndonjë sëmundje tjetër e cila lidhet me nyjet, muskujt, kockat tuaja konsultohuni me Reumatologun tuaj.

/Telegrafi/