Nga: Dashnor Kokonozi
Këtë shprehje në të vërtetë e kisha dëgjuar nga tifozët francezë shumë vite më parë, gjatë kampionatit botëror 1998, po edhe në nga ndeshjet e radhës midis Francës dhe Anglisë. Diçka si për të thënë se edhe duke ju lënë të gjitha avantazhet, prapa do t’ju rrahim. Kështu e kisha interpretuar. Më afër për të nisa të interesohem vitet e fundit kur me rastin e Brexit-it, e shihja se u ringjall në trajta të ndryshme: “Messieurs les Anglais, partez les premiers!”, “Mesdames et messieurs les Anglais, payez les premiers!”
Prapë nuk shkova më tej dhe nuk do të shkoja sikur një ditë, ndërsa po shëtisja me biçikletë diku në një pyll pranë shtëpisë sime, pashë një obelisk të mrekullueshëm, nga ata që nuk ndërtohen më. Dhe që kishte aty që nga viti 1750.
Duke u interesuar për të mësova se 100 vjet pas ndërtimit, pra dike te viti 1850, Prosper Merime, atëbotë kujdestar i përgjithshëm i monumenteve historikë në Perandorinë e Tretë, duke hartuar listën e monumenteve që do të mbroheshin nga shteti, futi edhe obeliskun.
Kureshtja ime tashmë ishte ndezur. Mësoj se ky obelisk i kushtohej një prej betejave më të rëndësishme të Francës, Betejës së Fontenua, kur ushtritë e Luigjit XV u ndeshën me një koalicion të ushtrive austro-holandezo-angleze. Sot njihet si Lufta e Trashëgimisë, por nuk dua t’ju ngatërroj më tej. Vetëm duhet të dini, se po ta humbiste, Franca do të kishte gjysmë territorin e sotëm.
I vetmi person që jep hollësi për shprehjen e mësipërme është Volteri.
I pranishëm në betejë del që ishte edhe vetë Luigji XV dhe, sipas zakonit, në afërsi ndodhej edhe i gjithë oborri mbretëror, kurtizanet dhe ajka e shoqërisë së kohës, që nga një lartësi aty pranë ndiqnin betejën.
Oficerët e lartë të të dy parëve, Milord Charles Hay dhe konti d’Anterroches i grenadierëve francezë, kanë hequr kapelën dhe kanë përshëndetur njëri-tjetrin. Sipas Volterit, konti d’Anterroches ka ngritur dorën dhe për të treguar kortezinë deri në fund të kalorisë franceze, ka thënë: “Messieurs les Anglais, tirez les premiers!” (Zotërinj anglezë, qëlloni të parët) Ftesës së tij i është përgjigjur Milordi Charles Hay: “Gentlemen we never fire first. Fire you first!”
Beteja nisi dhe në të rënë të natës ajo u buzëqeshi trupave franceze. Fusha që shihni pas obeliskut nuk dukej nga të vrarët.
Fraza e mësipërme ka mbetur si shprehje e shpirtit kalorësiak, mirësjellejes dhe e krenarisë së uniformës ushtarake të një kohe të zhdukur.
Dhe një e fundit.
Nëse e solla historinë e kësaj fraze, këtë e bëra për një frazë tjetër edhe më të rëndësishme në sytë e mi, për të kuptuar shpirtin e kohës.
Në fund të betejës, pasi përshëndeti ushtrinë e tij, Luigji XV mori të birin, Luigj Ferdinantin, dhe ndërsa po shkonin te një manastir (gjendej në të djathtë të fotos, por që u prish në kohën e Revoluciont) i thotë: Biri im, edhe gjaku i anglezëve është gjak njerëzish. Fitorja më e madhe është që ta kursesh!
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumëThënie të Bismarckut: Një ditë një luftë e madhe evropiane do të ndodhë për shkak të ndonjë budallallëku në Ballkan!
“Zona e interesit” është portretizimi i fajësisë
Piktori shqiptar që theu rregullat e socrealizmit, jetën e të cilit e shkatërroi komunizmi
Fashizmi ka ndryshuar, por nuk ka vdekur
Kur Bushi i tha Milosheviqit të mos gabojë me prek Kosovën: Si u përgatit “Kërcënimi i Kërshëndellave”?
Trashëgimia kulturore e Kosovës vlerë që duhet çmuar
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
Madam, stili jot lyp këpucë franceze?
E zezë klasike, krejt sytë n’ty
Papuçe që t’flen kama n’to- Porositni me zbritje në Telegrafi Deals
Kapni zbritjen – atletet Nike për meshkuj tash me zbritje në Telegrafi Deals!
Kur nuk blen për vete, nuk blen as për kojshi – që do të thotë shfrytëzoje zbritjen në Telegrafi Deals
Më të lexuarat
Pse Mali i Zi votoi kundër Kosovës në KiE, flet Dritan Abazoviq
Akulli polar po shkrihet dhe po ndryshon rrotullimin e Tokës - çfarë do të thotë kjo për njerëzimin
Hamza: Jam më i mirë se Kurti në qeverisje, kam përvojë më shumë se Abdixhiku - Haradinaj s’do të jetë kryeministër
Publikohen videot intime në zyre të ushtarakut ukrainas - ai po kërkohet për tradhti kombëtare në Kiev
Reagon babai i Olti Hysenit, pas deklaratës 'bombastike' të lojtarit të talentuar
Nënkryetarja e PE-së e thotë hapur se BE-ja gaboi me masat ndaj Kosovës, tregon pse po amnistohet Serbia