Liqenet nëntokësore po bëhen gjithnjë e më enigmatike në Mars

Shkencëtarët në vitin 2018 botuan një zbulim që ndryshoi përgjithmonë perceptimin tonë rreth planetit Marsi – radarët zbuluan se pak poshtë sipërfaqes së tij fshihet një “njollë” e ndritshme, e cila tregonte ekzistencën e një rezervuari nëntokësor me ujë të rrjedhshëm.

Pas kryerjes së analizave të mëvonshme, ekspertët gjetën më shumë njolla të tilla me shkëlqim dhe zbuluan se një rrjet i tërë liqenesh nëntokësore fshihej nën sipërfaqen e thatë të planetit të kuq.

Një zbulim i shkëlqyeshëm, apo jo? Megjithëse uji i ngrirë mund të gjendet në Mars, shkencëtarët deri më tani nuk kanë gjetur një pikë lëngu mbi të, kështu që mundësia e ekzistencës së rezervuarëve nëntokësorë është një pikë kthese kryesore në kuptimin e gjeologjisë së planetit të kuq.

Ekziston vetëm një problem. Sipas hulumtimit të ri, i cili ka gjetur edhe dhjetëra më shumë njolla të tilla me shkëlqim, disa prej tyre gjenden në rajone që janë shumë të ftohta për ujë të rrjedhshëm, madje edhe për shëllirë që ka një pikë ngrirjeje më të ulët se uji i freskët, shkruan sciencealert.

“Tani për tani, nuk jemi të sigurt nëse këto sinjale tregojnë zona me ujë të rrjedhshëm apo jo, por sigurisht që këto njolla të ndritshme janë më të përhapura sesa mendohej fillimisht. Ose uji i rrjedhshëm është një dukuri e zakonshme nën polin jugor të Marsit ose këto sinjale tregojnë diçka krejtësisht ndryshe “, tha shkencëtari i planeteve, Jeffrey Plaut.

Pika e parë e tillë u vërejt në Polin e Jugut të Marsit nga Mars Express duke përdorur radarin e tij Mars Advanced Radar for Subsurface and Ionosphere Sounding (MARSIS). Pas analizës së mëtejshme të të dhënave të arkivuara, u zbuluan edhe tre tipare të tjera të tilla si liqeni.

“Disa lloje materialesh reflektojnë sinjale radari më mirë se të tjerët, duke përfshirë edhe ujin e rrjedhshëm”, tha shkencëtarja planetare Graziella Caparelli nga Universiteti i Queensland Jugor në Australi vitin e kaluar për Science Alert.

“Prandaj, nëse sinjalet që vijnë nga nëntoka janë më të forta se ato që kërcejnë nga sipërfaqja, atëherë mund të supozojmë se është ujë i rrjedhshëm,” shtoi ajo.

Plaut dhe shkencëtari planetar Aditya Khuller i Universitetit të Arizonës kanë zgjeruar kërkimin e tyre të mëparshëm për pika të ndritshme. Ata hartuan 44,000 matje nga 15 vitet e të dhënave të MARS-it për të mbuluar të gjithë polin jugor të Marsit.

Ata gjetën dhjetëra zona mjaft reflektuese. Por disa prej tyre ishin vendosur një milje poshtë sipërfaqes, ku ato janë rreth -63 gradë Celsius.

Hulumtimet e mëparshme kanë treguar se uji i mbushur me kalcium dhe magnez mund të qëndrojë në një gjendje të lëngët për një kohë të gjatë dhe në -123 gradë Celsius. Ne gjithashtu e dimë që Marsi është i pasur me kripëra të tilla si dhe natrium. Por një studim i vitit 2019 tregoi se nuk ka aq sasi kripe sa të shkrijë akullin në bazën e shtresave të depozitave në polin jugor të Marsit. /Telegrafi/