Nga: Daut Dauti
Tulipani është simboli i rritjes së fuqisë së Perandorisë Otomane. Kjo lule ka qenë subjekt i shumë poezive të hershme të dashurisë dhe bukurisë në literaturën perse. Prandaj, aristokracia otomane e solli këtë lule në Stamboll.
Sulltanët bënin garë se cili po e stoliste pallatin perandorak dhe parqet publike më mirë dhe me më shume lloje të tulipanëve.
Sulltan Sulejmani i Madhërishëm u bë kampion i kultivimit të tulipanit. Madje, ai edhe çallmën e dizajnoi me pamje të tulipanit. Në fakt, në persisht dhe osmanisht fjala ‘tulipan’ është për ‘turban’ që në shqip është ‘çallmë’.
Për ta kuptuar rëndësinë e kësaj luleje në Stamboll e gjetiu në perandori, duhet patur parasysh thënien që qarkullonte atëherë e që thoshte: një tulipan është më i vlefshëm se jeta e një njeriu.
Sidoqoftë, sulltan Sulejmani një ditë ia dhuroi disa kokrra apo fara fisnikut flaman, Olgier de Busbeck, i cili shërbente si përfaqësues diplomatik i habsburgëve në pallatin perandorak otoman. Pastaj, Busbeck ia dha disa tulipanë mikut të tij, Carolus Clusiusit, i cili e dekoroi kopshtin perandorak në Vjenë. Por, pas disa viteve, Clusiusi, duke qenë botanist i shkëlqyeshëm, u emërua profesor në Universitetin e Leidenit (Holandë) dhe me vete i solli farat e tulipanëve.
Ky veprim i profesorit krijoi histori. Tulipani në Holandë u bë aq i rëndësishëm saqë njerëzit e përdornin jo vetëm si lule, por edhe si mjet pagese. Shitblerja e tulipanëve e krijoi tregun e parë spekulativ në Evropë dhe po ashtu ndikoi edhe në rregullimin financiar, tregtar sikur edhe bankar.
Sot, tulipani është lule që lidhet tërësisht me Holandën. I shohim gjithë ato fotografi të bukura të arave të rrafshëta holandeze me lloj-lloj ngjyra të tulipanëve.
Duhet theksuar se një lloj tejet i veçantë i tulipanit, i quajtur ‘Tulipa Albanica’, rritet në Shqipëri, më saktësisht në një vend në rrethin e Kukësit. Botanistët bëjnë me dije se kjo lule autoktone është në rrezik të zhdukjes.
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumëEsat Toptani, si pjesë e historisë së padeformuar: Nuk ishte tradhtar
Agjenti i dyfishtë i Luftës së Ftoftë: Si e mashtroi Tito, Perëndimin?
Dëshmia e fqinjit dhe varrmihësit të Musine Kokalarit: Nuk i kishte duart lidhur me tela me gjemba
Drama e panjohur e Koliqit, ku parashikohej rënia e komunizmit
LUM LUMI
BASHKËLUFTËTARËT
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
Ofertë e veçantë – vila në Brezovicë ofrohet me zbritje ID-246
Një jetë e re fillon këtu – banesa e gatshme 2+1 në rrugën ‘Gazmend Zajmi’ ID-251
Më të lexuarat
Zana Spahiu dorëhiqet nga ushtruesja detyrës së drejtoreshës në RTK
Liverpooli po i transferon dy yjet e rivalit nga Liga Premier për 100 milionë euro
Ripërserit Daçiq: Është i pamundur ekstradimi i Radoiçiqit, Serbia nuk e njeh Kosovën
I kërkuar nga Real Madridi: Trent Alexander-Arnold ka vendosur për të ardhmen e tij
Trump: Nëse iranianët më vrasin, Amerika dua që ta zhduk Iranin
Kur do të kthehet trupi i Faton Hajrizit, flet Ivica Daçiq