Çfarë ndodh në trup kur kreatinina e ngritur shfaqet në gjak dhe urinë?

Ja çfarë duhet të bëni në këtë rast

Kreatinina është një nga faktorët shumë të rëndësishëm për prodhimin e energjisë në muskuj.

Rreth dy për qind e kreatinës shndërrohet në kreatininë, e cila kalon nëpërmjet qarkullimit të gjakut në veshka, të cilat filtrojnë pjesën më të madhe të saj dhe e transportojnë atë në urinë.

Nëse filtrimi në veshka reduktohet, domethënë ekskretimi i kreatininës nëpërmjet urinës, dhe prodhimi mbetet i njëjtë, përqendrimi në gjak rritet, transmeton Telegrafi.

Sasia e kreatininës së prodhuar në një ditë është e barabartë me masën muskulore të trupit dhe është e ndryshme nga personi në person, dhe kryesisht varet nga faktorët e mëposhtëm:

▪ Ndryshimet në masën muskulore (që ndikohet nga gjinia, mosha, raca) Ndryshimet në ushqim (p.sh. vegjetarianët kanë vlera më të ulëta të kreatininës).
▪ Në rast të kequshqyerjes.
▪ Pas amputimit të gjymtyrëve, në pacientët e shtruar në spital, cirroza e mëlçisë, inflamacioni dhe sëmundje të tjera kronike vlerat e kreatininës janë më të ulëta
▪ Barnat pengojnë sekretimin tubular (p.sh. cimetidina dhe trimethoprim) ose pengojnë degradimin e GIT (antibiotikët me spektër të gjerë)
▪ Me GFB të ulët, mund të ndodhë eliminimi i rritur intestinal (përmes mukozës së zorrëve) të kreatininës.

Vlerat e referencës

Vlerat normale të kreatininës janë nga 41-88 μmol/l, kur përcaktohen përmes urinës 24-orëshe. Në urinë normale, vlerat normale të kreatininës tek meshkujt e rritur janë 0,6 – 1,2 mg/dl, dhe tek femrat e rritura 0,5 – 1,1 mg/dl. Një person me vetëm një veshkë mund të ketë një nivel normal të kreatininës në gjak në intervalin 1,8 – 1,9 mg/dl.

Nivelet e kreatininës në gjak prej 2.0 mg/dl (150 μmol/l) ose më shumë tek foshnjat dhe 10.0 ose më shumë tek të rriturit mund të tregojnë sëmundje të rëndë të veshkave, nevojën për dializë dhe heqjen e saj nga gjaku.

Të rinjtë muskuloz ose të rriturit e moshës së mesme mund të kenë nivele më të larta të kreatininës në gjak se normalja për popullatën e përgjithshme. Të moshuarit, nga ana tjetër, mund të kenë më pak kreatininë në gjak se normalja.

Foshnjat kanë një nivel normal të kreatininës prej rreth 0.2 ose më të lartë, në varësi të zhvillimit të tyre të muskujve. Tek njerëzit me kequshqyerje të rëndë, humbje peshe dhe sëmundje afatgjata, masa muskulore priret të ulet me kalimin e kohës dhe, për rrjedhojë, nivelet e tyre të kreatininës mund të jenë më të ulëta se sa pritej për moshën e tyre.

Niveli i ulët i kreatininës

Shihen rrallë dhe pothuajse gjithmonë shoqërohen me masë të ulët muskulore. Vlerat paksa të reduktuara të kreatininës mund të ndodhin gjatë shtatzënisë.

Vlerat e ngritura të kreatininës

Vlerat e ngritura të kreatininës janë shenjë e uljes së filtrimit glomerular në veshka për shkak të sëmundjeve akute ose kronike. E rëndësishme është që në fazat e hershme të sëmundjes, niveli i kreatininës në serum nuk do të jetë i lartë.

Shkaqet e mundshme të vlerave të ngritura të kreatininës përmenden më shpesh si:

▪ Infeksionet e veshkave
▪ Dëmtimi i veshkave i shkaktuar nga drogat dhe toksinat
▪ Sëmundjet e prostatës, gurët në veshka dhe shkaqe të tjera që pengojnë sistemin urinar
▪ Sëmundjet autoimune
▪ Rrjedhja e reduktuar e gjakut nëpër veshka për shkak të shokut, dehidrimit, sëmundjeve të zemrës, komplikimeve të diabetit
▪ Rritja e lirimit nga muskujt për shkak të dëmtimit ose proceseve degjenerative
▪ Kur shtohet suplementi i kreatinës, nivelet e kreatininës mund të jenë më të larta se sa do të ishin nëse nuk merren si suplement
* Në rast të rritjes së vlerave të kreatininës në gjak ose urinë, sigurohuni që të kontaktoni mjekun tuaj

/Telegrafi/