Me gjithë përpjekjet e vazhdueshme disavjeçare, tregu i punës në Shqipëri vuan nga informaliteti i lartë, si në punën e zezë ashtu edhe në nëndeklarimin e pagave.
Ministria e Financave dhe Ekonomisë, në draft-Strategjinë e re të Punësimit dhe Aftësive, vë në dukje se rreth 1/3 e punonjësve nuk deklarojnë të ardhura të plota nga punësimi, ndërkohë që punësimi informal në sektorin jobujqësor ishte 29% në vitin 2021.
Financat vënë në dukje se, gjysma e përfaqësuesve të biznesit të intervistuar pohuan se punësimi i punëtorëve me kontrata që raportojnë vetëm pagën minimale është një praktikë e zakonshme.
Deklarimi i pagës minimale është mjaft i përhapur, sidomos në fabrikat ku shfrytëzohet krahu intensiv i punës. Industria tekstile, ajo ushqimore dhe sektori i ndërtimit deklarojnë paga minimale për punonjësit, edhe pse shpesh pagesat janë më të larta. Nëndeklarimet bëhen për të ulur kostot e pagesave të Tatimeve mbi pagën dhe pagesat e sigurimeve shoqërore.
Në mjaft raste, informaliteti në punësim shkaktohet jo vetëm nga mungesa e kulturës për pagimin e detyrimeve apo incentivave për pagesën e këtyre detyrimeve, por edhe për të shmangur deklarimet apo daljen nga skemat e mbrojtjes sociale, veçanërisht në rastet e punësimit sezonal, sikurse është punësimi në turizëm në zonat bregdetare dhe ato rurale.
Sektori i bujqësisë dhe aktivitetet në zonat rurale përbën kategorinë kryesore ku informaliteti, me gjithë incentivat e përdorura për formalizimin e fermerëve në treg.
Të dhënat e INSTAT-it tregojnë se në vitin 2021, një çerek milion të punësuarish, ose 1 në çdo 5 persona të punësuar në Shqipëri, punon pa pagesë në biznesin e familjes.
Punësimi informal mbetet relativisht më i lartë te të rinjtë, punëtorët me kualifikim të ulët dhe në sektorë të caktuar të ekonomisë, si: bujqësia, ndërtimi dhe shërbimet e ushqimit dhe të akomodimit.
Në vitin 2021 rezulton se vetëm 47.9% të punësuarve, ose rreth 600 mijë nga 1.25 milionë ishin të punësuar me pagë, ndërsa pjesa tjetër janë punëtorë pa pagë që punojnë si të vetëpunësuar apo me familjet e tyre.
Ministria e Financave parashikon se tranzicioni i ekonomisë nga bujqësia drejt industrisë dhe shërbimeve (si dhe drejt ekonomisë së gjelbër dhe digjitale) pritet të ulë gradualisht punësimin informal dhe pa pagë fikse.
Megjithatë, përmirësimi i kushteve për punë të denjë, veçanërisht në sektorët jobujqësorë, si dhe ata që lidhen me shëndetin dhe sigurinë në punë, kërkon përpjekje të reja, raporton Monitor. /Telegrafi/
Lufta Prigozhin - Putin
Më shumëNga Rubrika
Policia ndalon dy persona në Tetovë, kapen duke ngjitur material propagandistik në periudhë të heshtjes zgjedhore
Raporti i DASH-it, reagon LDK: Vulë ndaj korrupsionit serioz të Qeverisë – Prokuroria të zbatojë ligjin
“Skenë krimi mos kalo”, vendosen shirita te zyra e profesorit që po akuzohet për ngacmim seksual
U tregua e ashpër ndaj Vuçiqit në Këshill të Sigurimit - reagime të shumta në mbështetje të përfaqësues së Maltës
Joseph: Supriza e KS-së ishte se Kosova dhe Rusia u pajtuan për rëndësinë e fushatës ajrore të NATO-s, Putin e ka hedhur Serbinë nën autobus
BE-së i kërkohet largimi i masave sanksionuese ndaj Kosovës, analistët tregojnë se çfarë ndodhë pas procesit që dështoi në veri
Policia serbe ndalon për më shumë se një orë Duda Baljen në Merdar
Momenti kur Osmani i thotë Vuçiqit "Shihi në sy dhe kërkoju falje katër viktimave të krimeve serbe"
"S'ka më punësim të kunatave në MPJD", Gërvalla nënshkruan një vendim
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
E jotja është mu koncentru, e karriges Gaming me t’rahatu
Karrige që ta relakson mendjen dhe trupin
Knaqja zemrën vetit: Bli fustanin me zbritje në Melodia Px
Autobusi bon me t’ik, a kjo bluzë me zbritje hiç kërqysh!
Sako nga MelodiaPx që t’shton vetëbesim!
Më të lexuarat
Si Izraeli përdori dronët për të ngatërruar mbrojtjen ajrore iraniane përpara se të "gjuante raketat supersonike Rampage" - një sulm preciz që heshti Teheranin
Kryesuesja në KS të OKB-së përplaset ashpër me Vuçiqin për minutat e fjalimit
Përplasja e SHBA-së me Rusinë në KS të OKB-së: Nuk mund të ndryshoni historinë e intervenimit të NATO-s në Kosovë
Gjykimi për vrasjen e trefishtë në Gllogjan, dëshmitari tregon se çka i kishte thënë i akuzuari në natën kritike
Katër të mbijetuara të luftës nuk u lejuan të futeshin në sallën e KS të OKB-së, Osmani refuzoi pjesëmarrjen derisa lëshoi pe protokolli
"Ndoshta pse jam shqiptare", Dua Lipa zbulon një talent sekret që ka të bëjë me prejardhjen e saj