Trump mund të shtyjë SHBA-në të ndalojë shtimin e fluoridit në ujë – ku qëndron Evropa?

Pak vende të Bashkimit Evropian vazhdojnë të fluorizojnë ujin e tyre të pijshëm, por nuk ka prova që vendet e Evropës e kanë ndaluar fluorizimin për shkak të dëmeve shëndetësore.

Ndërsa Donald Trump, presidenti i zgjedhur i SHBA-ve, përgatitet për mandatin e dytë në Shtëpinë e Bardhë, një çështje e pazakontë ka dalë në krye të agjendës për shëndetësinë: heqja e fluoridit, një mineral natyral që ndihmon në parandalimin e prishjes së dhëmbëve, nga furnizimi me ujë të pijshëm.

Robert F. Kennedy Jr. – një avokat mjedisor, aktivist kundër vaksinave dhe zgjedhja e Trumpit për të drejtuar Departamentin e Shëndetësisë – e ka quajtur fluoridin një “mbetje industriale” dhe ka thënë se republikani do ta heq atë që në ditën e parë të presidencës, shkruan euronews.

Fokusi te fluorizimi mund t’u duket i çuditshëm disa njerëzve, duke pasur parasysh se SHBA-ja dhe Evropa filluan të shtonin fluor në ujin e pijshëm për të përmirësuar shëndetin dentar të fëmijëve në mesin e viteve 1900. Studimet kanë treguar se ai ndihmon në uljen e kariesit dentar me rreth 25 për qind.

Në SHBA, autoritetet lokale dhe shtetërore vendosin nëse do të fluorizojnë ujin, por qeveria aktualisht rekomandon një nivel prej 0.7 miligramë fluor për litër ujë, shumë më poshtë pragut të sigurisë të Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), që është 1.5 mg/L.

Megjithatë, duket se ka disa rreziqe të lidhura me fluorizimin afatgjatë mbi këtë nivel, transmeton Telegrafi.

Kërkimet nga vendet me nivele natyrale të larta fluori sugjerojnë se konsumi i tepërt lidhet me dobësimin e kockave dhe rënien e kuotës së inteligjencës (IQ) te fëmijët.

Kjo ka nxitur akuza kundër fluoridit, ku kundërshtarët që pretendojnë se vendet evropiane e kanë “refuzuar” ose ndaluar fluorizimin.

Por, a është kjo e vërtetë? Dhe si qëndrojnë vendet evropiane sa i përket fluoridit në ujin e pijshëm?

Cilat vende evropiane shtojnë fluor në ujin e pijshëm?

Sipas studiuesve nga Universiteti i Qytetit të Dublinit, Irlanda, Anglia, Uellsi dhe disa rajone të Spanjës aktualisht shtojnë fluor në ujin e tyre.

Sipas Fondacionit Britanik të Shoqërisë, rreth 10 për qind e popullsisë së Anglisë ka qasje në ujë “të fluorizuar në mënyrë optimale”, krahasuar me 11 për qind në Spanjë dhe 73 për qind në Irlandë (2020).

Në fillim të këtij viti, Anglia nisi një plan për të zgjeruar programin e fluorizimit për të mbuluar më shumë njerëz në pjesën verilindore të vendit, por plani nuk ka përparuar.

Ndërkohë, disa lokalitete irlandeze kanë ndaluar këtë praktikë, dhe qeveria irlandeze nisi një rishikim të gjerë në vitin 2014 për të vlerësuar rreziqet e mundshme shëndetësore që lidhen me fluorizimin.

Raporti i fundit, publikuar këtë vit, arriti në përfundimin se nuk ka prova për shumicën dërrmuese të problemeve shëndetësore, por kërkohet më shumë hulumtim mbi ndikimet e mundshme në sistemin nervor të trurit dhe çrregullimet hormonale.

Pse shumica e vendeve evropiane nuk e fluorizojnë ujin?

Sipas studiuesve nga Universiteti i Qytetit të Dublinit, 11 vende të BE-së dhe Britania e Madhe dikur shtonin fluor në ujë, por më pas e ndaluan Çekia, Finlanda, Gjermania, Hungaria, Irlanda e Veriut, Holanda, Polonia, Rumania, Skocia, Sllovakia dhe Suedia.

Ndërkohë, 14 vende të tjera nuk e kanë miratuar kurrë këtë praktikë, duke përfshirë Austrinë, Belgjikën, Bullgarinë, Qipron, Danimarkën, Estoninë, Francën, Greqinë, Italinë, Letoninë, Lituaninë, Luksemburgun, Norvegjinë dhe Slloveninë.

Politikëbërësit dhanë disa arsye pse nuk e fluorizojnë ujin, duke përfshirë: mundësinë e njerëzve për të marrë fluor nga tabletat, pasta e dhëmbëve ose burime natyrale; evidenca të vjetërsuara që sugjerojnë se fluorizimi ndihmon në parandalimin e kariesit dentar; çështje mbi të drejtat individuale dhe konceptin e “mjekimit masiv”; si dhe vështirësi logjistike për zbatimin e një programi fluorizimi.

Disa gjithashtu përmendën shqetësime mbi sigurinë publike, por studiuesit zbuluan se nuk u raportua asnjë rrezik real shëndetësor i lidhur me fluorizimin.

“Nuk ka prova që ndonjë vend në BE ka ndaluar shtimin e fluoridit për shkak të dëmeve shëndetësore”, përfunduan ata.

A po debatohet ende fluorizimi në vendet evropiane?

Jo në mënyrë domethënëse – dhe veçanërisht jo në Holandë, sipas Roberta Hofman, shkencëtare e lartë në Institutin e Kërkimeve mbi Ujin KWR në Holandë.

Në Holandë, fluorizimi i ujit filloi si një eksperiment në vitin 1953, duke arritur të mbulojë rreth 2.5 milionë njerëz deri në fund të viteve 1960.

Megjithatë, në vitin 1973, Gjykata e Lartë holandeze vendosi se nuk kishte bazë ligjore për fluorizimin dhe se politikëbërësit do të duhej të miratonin një ligj të ri për të shtuar fluor – pa vendosur nëse është i mirë apo i keq për shëndetin e njerëzve.

Debati nuk është ringjallur në mënyrë kuptimplote që atëherë, tha Hofman për Euronews Health.

“Njerëzit filluan të thonë, ‘Epo, qeveria nuk duhet të na japë disa ilaçe [kur] ne nuk mund të zgjedhim se nga ta blejmë ujin tonë të pijshëm”, tha ajo dhe shtoi se “në Holandë, ne nuk duam të shtojmë kimikate ose asgjë në ujin e pijshëm”. /Telegrafi/